İsrail İran'a misilleme saldırısı başlattı
ABD ve İsrail arasında yapılan Refah operasyonu toplantısında İsrail'in 24 veya 48 saat içinde İran'ı vuracağını ABD'ye bildirdiği belirtildi.
ABD medyasında yer alan haberlere göre, İsrail İran'a füze saldırıları düzenledi; Tahran, İsfahan ve Şiraz kentlerinin yanı sıra İran Hava Kuvvetleri'nin 8. üssü yakınlarında patlamalar duyuldu.
İşte dakika dakika dakika gelişmeler
09.57: İran Devrim Muhafızları,"Hemen yanıt verilmesine yönelik bir plan yok, saldırının arkasında kimin olduğu belli değil." dedi.
İsrail'den ilk açıklama:
09:18 İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, İsrail'in İran'a tepkisinin "zayıf" olduğunu söyledi.
9.09: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı saldırılar sonrası yaptığı açıklamada İsfahan'dakiler de dâhil olmak üzere İran'ın nükleer tesislerinde herhangi bir hasar meydana gelmediğini duyurdu. İsfahan İran'ın en büyük nükleer araştırma kompleksinin bulunduğu yer. Genel Müdür Rafael Mariano Grossi "UAEA durumu çok yakından takip ediyor.
Dolar ve euro nasıl etkilendi?
09.00: İsrail'in İran'a düzenlediği misilleme saldırısı altın ve euro fiyatlarını nasıl etkiledi? İstanbul serbest piyasada dolar 32,5990 liradan, euro 34,7430 liradan güne başladı. Serbest piyasada 32,5970 liradan alınan dolar, 32,5990 liradan satılıyor. 34,7410 liradan alınan euro'nun satış fiyatı ise 34,7430 lira olarak belirlendi. Dün doların satış fiyatı 32,4960 lira, avronun satış fiyatı ise 34,7300 lira olmuştu.
08.38: İsrail ordu sözcülüğü, AA muhabirinin İran'daki patlamalara ilişkin sorusu üzerine, "henüz bu konuda yorum yapmadıkları" yanıtını verdi. Sözcülük, halka yapılan güvenlik talimatlarında henüz değişiklik yapılmadığını aktardı.
08.23: New York Times (NYT) İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde İsrail ordusunun İran'a yönelik bir saldırı düzenlediğini doğruladığını yazdı. NYT'nin haberinde İsrail'in İran'a yönelik son saldırısına ilişkin adı açıklanmayan İsrailli iki savunma yetkilisinin açıklamasına yer verildi. Buna göre; İsrailli yetkililer cuma sabahı erken saatlerde "İsrail ordusunun İran'a yönelik bir saldırı düzenlediğini" doğruladı. Tel Aviv'den ve Washington'dan henüz saldırıya ilişkin resmi bir açıklama gelmedi.
"İsrail başarısız bir İHA uçurma girişiminde bulundu"
İsrail, İran'daki bir tesise füze saldırısı düzenledi. Raporda hangi hedefin vurulduğu veya hasarın boyutu belirtilmiyor. pic.twitter.com/I5wL0a9kVv
— gdh (@gundemedairhs) April 19, 2024
08:06: İran uzay ajansı yetkilisinden İran'a yönelik bir füze saldırısına ilişkin doğrudan yalanlama geldi. Hüseyin Daliryan şunları yazdı: "İsfahan'a ya da ülkenin diğer bölgelerine sınır dışından herhangi bir hava saldırısı olmamıştır. İsrail sadece başarısız bir İHA uçurma girişiminde bulundu ve düşürüldü".
İran devlet medyası da benzer şekilde, gece boyunca ülkenin çeşitli bölgelerinde hava savunma sistemlerinin olası hedefleri vurmak üzere harekete geçirildiğini, ancak herhangi bir doğrudan çarpma ya da patlama rapor edilmediğini bildirdi. (BBC News)
"3 İHA imha edildi"
08:00 İran Devlet Televizyonu hava savunma sistemlerinin devreye girdiğini ve İsfahan üzerinde görülen 3 İHA'nın imha edildiğini açıkladı. İranlı yetkili füze saldırısı olmadığını belirtirken, "İsfahan'daki patlamalar hava savunma sistemimizden kaynaklı" ifadelerini kullandı. (Reuters)
07:56: İsrail'in bir saldırısı olduğu doğrulanırsa, İran'ın Cumartesi günü gerçekleştirdiği İHA ve füze saldırısına karşı oldukça sınırlı bir misilleme gibi görünüyor. Emekli General Israel Ziv İsrail'in Kanal 12 televizyonuna yaptığı açıklamada, ilk belirtilerin bunun İran'ı agresif bir karşılık vermeye zorlamayacak "sembolik bir saldırı" olduğu yönünde olduğunu söyledi. Eğer İsfahan'da sadece tek bir askeri üs vurulduysa, bunun İran açısından büyük bir misilleme gerektiren bir eylem olma eşiğinin altında kalma ihtimali yüksek. ABD, Avrupa ve Arap ülkeleri için bu iyi bir sonuç olacak. (Bloomberg)
Tahran'da uçuşlar başladı
07:52: İran devlet medyası İran devlet haber ajansı IRNA, Tahran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'nda uçuşların yeniden başladığını bildirdi. Merkezdeki İsfahan eyaletinde patlamaların bildirilmesi üzerine İran'ın büyük bölümünde uçuşlar askıya alınmıştı.
07:50: ABD'li bir yetkili İsrail'in İran içinde bir saldırı gerçekleştirdiğini söylese de İsrail henüz saldırının sorumluluğunu üstlenmedi ve İran medyası da saldırının etkisini küçümsüyor. (CNN International)
07:41: Şu ana kadar İran saldırının boyutunu küçümsüyor gibi görünüyor. Öte yandan İsfahan ve çevresinde büyük patlamalar olmuş gibi görünmüyor. Resmi Tasnim haber ajansı şu an itibariyle füze saldırısı ya da büyük bir patlamanın ihtimal dışı bırakıldığını bildiriyor. İran devlet yayın kuruluşu İsfahan'da sükunet havası veriyor. Devlet medya organları ülkenin en üst düzey güvenlik organının acil bir toplantı yaptığı yönündeki haberleri yalanlıyor. (Bloomberg)
07:34: Sabah saatlerinde gerçekleşen saldırı, İran'ın batısı ve Tahran üzerindeki hava sahasını kapatmasına ve ticari uçuşların bir haftadan kısa bir süre içinde ikinci kez yeniden yönlendirilmesine neden oldu. FlightRadar24'ün verilerine göre ülkenin büyük bir bölümü hava trafiğine kapatılmış durumda.
07:33: CIA eski Direktörü John Brennan, istihbarat kurumlarının İsrail saldırısının verdiği zararın kapsamını ve kayıp olup olmadığını ya da kaç kişinin İran'a karşılık vermesi için baskıyı arttırabileceğini belirlemeye çalışacağını söyledi. 2013'ten Ocak 2017'ye kadar ajansın başkanlığını yürüten Brennan yaptığı açıklamada, "Pek çok şey İran'ın içinde ne kadar zarar verildiğine bağlı olacak" dedi. Brennan, İran'ın orta kesiminde yer alan İsfahan'ın bir hava üssü, bir füze üretim tesisi ve ilgi çekebilecek diğer alanlarla "hedef açısından zengin bir ortam" olduğunu söyledi. Şehir daha önce de saldırıya uğramış, 2023 yılında bir askeri tesis vurulmuştu. (NBC News)
07:31: İran devlet medyası, hava savunma sistemlerinin birkaç eyalette devreye girdiğini ve İran'ın merkezindeki İsfahan'da bulunan nükleer tesislerin güvende olduğunu duyurdu. (NBC News)
07:30: İran'ın İsrail'e saldırısında olduğu gibi, İran'daki bu patlamalarla ilgili şu ana kadar görülen şu: Riskleri büyük ölçüde artırmadan birbirlerine mesaj göndermek için tasarlanan "sınırlı tutulmuş" eylemler. (Bloomberg)
07:28: Yerel saatle Cuma günü gerçekleşen saldırı, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in doğum gününe denk geldi. Hamaney 85 yaşına bastı. (NBC News)
07:26: Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynağın verdiği bilgiye göre İsrail, İran'a karşı sınırlı bir askeri saldırı gerçekleştirdi ve şu anda saldırının büyüklüğü ve yol açtığı hasar değerlendiriliyor. Kaynak, şu anda İsrail'in sivil nüfusuna yönelik kurallarda herhangi bir değişiklik olmadığını söyledi. (NBC News)
07:22: Cuma günü Asya borsaları ve tahvil getirileri düşerken, güvenli liman olarak görülen para birimleri, altın ve ham petrol sıçrama yaptı. Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 2 artışla varil başına 88,86 dolara yükselirken, dolar genel olarak değer kazandı, altın yüzde 1 yükseldi ve S&P 500 vadeli işlemleri yüzde 1 düştü. (Reuters)
07:06: İran'ın hafta sonu İsrail'e düzenlediği saldırının ardından kullandığı dil dikkat çekiciydi: İran 'yanıt'ını vererek gelişmeler için "bitti" ifadesini kullanıyordu. Üst düzey İranlı yetkililer gerilimi azaltmaya hazır olduklarından söz ediyorlardı. Son gelişmeler açık bir şekilde bu tabloyu değiştiriyor. ABD de dahil olmak üzere diğer ülkeleri askeri olarak daha fazla içine çekme riski taşıyan bir saldırı olabilir. (Bloomberg)
06:57: The New York Times, üç İranlı yetkilinin İsfahan yakınlarındaki bir askeri hava üssünün Cuma günü vurulduğunu söylediğini aktarıyor. Haberde yetkililerin saldırıyı hangi ülkenin düzenlediğini söylemedikleri de belirtiliyor. (Bloomberg)
06:56: Yen, İsviçre frangı ve dolar gibi güvenli liman para birimleri, Orta Doğu'daki gelişmeler ışığında Cuma günü yükselişe geçti. Risk, olayların hafta sonu boyunca tırmanabileceği düşünülürse hareketlerin daha da güçlenebileceğini gösteriyor. (Bloomberg)
06:54: İran'ın orta kesiminde yer alan İsfahan birçok askeri üs ve tesise ev sahipliği yapıyor. İran'ın 13 Nisan'da İsrail'e düzenlediği füze ve insansız hava aracı saldırısının fırlatma yerlerinden biri olduğuna inanılıyor. Bloomberg'in haberine göre bölgede nükleer tesisler de var. Bunlardan en önemlisi, binlerce mühendisin İran'ın atom kompleksini araştırdığı ve geliştirdiği çok amaçlı bir alan olan nükleer teknoloji merkezi. Ancak İran'ın nükleer tesislerinden herhangi birinin hedef alındığına dair bir işaret yok. (Bloomberg)
06.06: Amerikan ABC News kanalının ABD'li bir yetkiliye dayandırarak verdiği İsrail'in İran'a yönelik saldırı haberi, daha sonra CBS News ve CNN tarafından da takipçilerine aktarıldı.
İsrail, ABD'ye saldırıdan önce haber vermiş
Yetkili, İsrail'in saldırıdan önce, "İran'a yönelik sınırlı bir karşı saldırı düzenleyeceğini" perşembe günü haber verdiğini ve ABD'nin bu saldırıyı "desteklemediğini" kaydetti.
05.56: Iran resmi haber ajansı IRNA'nın, İran Yol ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Hava Limanları ve Havacılık Şirketi'ne dayandırdığı haberde, Tahran, İsfahan ve Şiraz ile ülkenin batı, kuzeybatı ve güneybatı bölgelerindeki tüm uçuşların askıya alındığı duyuruldu.
05.53: Amerikan medyası, ABD'li yetkililere dayandırarak geçtiği haberlerde, İsrail'in İran'a yönelik bir saldırı düzenlediğini bildirdi.
05.45: IRNA, İsfahan'daki patlamaların ardından Tahran, İsfahan ve Şiraz ile ülkenin batı, kuzeybatı ve güneybatı bölgelerindeki tüm uçuşların askıya alındığını bildirdi
05.21: İran devlet televizyonu, İran Hava Kuvvetleri Üssü'ne ev sahipliği yapan İsfahan eyaletinin kuzeydoğusunda patlama seslerinin geldiğini duyurdu. Yarı resmi Fars Haber Ajansı da yerel kaynaklara dayandırarak, İsfahan'ın kuzeydoğusundaki Kehcavaristan şehrinde bir patlamanın duyulduğunu bildirdi. Bu seslerin nedeninin henüz bilinmediğini belirten Fars, Kehcavaristan şehrinin, İsfahan Havalimanı'nın ve Ordu Hava Kuvvetleri'nin 8'inci Üssü'nün yakınında yer aldığını aktardı.
05.56: Iran resmi haber ajansı IRNA'nın, İran Yol ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Hava Limanları ve Havacılık Şirketi'ne dayandırdığı haberde, Tahran, İsfahan ve Şiraz ile ülkenin batı, kuzeybatı ve güneybatı bölgelerindeki tüm uçuşların askıya alındığı duyuruldu.
05.53: Amerikan medyası, ABD'li yetkililere dayandırarak geçtiği haberlerde, İsrail'in İran'a yönelik bir saldırı düzenlediğini bildirdi.
05.45: IRNA, İsfahan'daki patlamaların ardından Tahran, İsfahan ve Şiraz ile ülkenin batı, kuzeybatı ve güneybatı bölgelerindeki tüm uçuşların askıya alındığını bildirdi
05.21: İran devlet televizyonu, İran Hava Kuvvetleri Üssüne ev sahipliği yapan İsfahan eyaletinin kuzeydoğusunda patlama seslerinin geldiğini duyurdu. Yarı resmi Fars Haber Ajansı da yerel kaynaklara dayandırarak, İsfahan'ın kuzeydoğusundaki Kehcavaristan şehrinde bir patlamanın duyulduğunu bildirdi. Bu seslerin nedeninin henüz bilinmediğini belirten Fars, Kehcavaristan şehrinin, İsfahan Havalimanı'nın ve Ordu Hava Kuvvetleri'nin 8'inci Üssü'nün yakınında yer aldığını aktardı.