Dijital tembellik: Google etkisi nedir?

İçinde bulunduğumuz teknoloji çağından etrafımız dijital cihazlarla çevrili ve bu cihazlar sayesinde neredeyse tüm işlerimizi dakikalar içinde hallediyor, sosyalleşiyor ve iletişim kuruyoruz.

Sadece zamandan değil, belleğimizden de tasarruf sağlıyoruz. Örneğin; sevdiklerimizin doğum günleri, telefon numaraları, kullandığımız sosyal ağların şifreleri…

Navigasyon uygulamaları bulunduğumuz farklı konumları hafızasına kaydediyor ve daha önce gittiğimiz bir yere tekrar gitmek istediğimizde adres otomatik olarak karşımıza çıkıyor.

Teknolojiyle bu kadar iç içe yaşarken, her şeyi aklımıza tutmamıza gerek yok değil mi?

Hayatımızı kolaylaştıran bu teknolojiler, hafızamızı tembelliğe itiyor. Bu durum da "Google etkisi" ve "dijital amnezi / tembellik" olarak adlandırılıyor.

Dijital Amnezi; “İnsanların ihtiyaç duydukları bilgiye dijital bir şekilde kolaylıkla ulaşabiliyor olduğuna inandığı anda hafızaya işlemekten vazgeçip, bilgiyi unutma eğiliminde olmaları” olarak tanımlanan bir yeni çağ semptomudur.

Çevrimiçi araçlar sayesinde artık öğrenmek istediğimiz bilgiye saniyeler içinde ulaşıyoruz. Bu araçlar yüzünden de öğrendiğimizi düşündüğümüz bilgileri çok daha hızlı unutuyoruz. Evlerde sabit telefon kullanıldığı dönemlerde yaşamış insanlar çevrelerindeki kişilerin o zamanki numaralarını hatırlayabiliyor. Ancak güncel telefon numaralarını bilmiyor. Bu durum dijital amnezinin güzel bir örneği.

Dijital amnezi, Google etkisi ismiyle ilk kez Betsy Sparrow’un 2011 yılında yayınladığı makalesinde tanımlanmış. Bu çalışmadan da şöyle sonuçlar çıkmış:

İnsanlar kendilerine bir soru yöneltildiğinde, sorunun cevabını biliyor dahi olsalar çevrimiçi araçlardan kontrol etme eğilimi gösteriyorlar.

Öğrenilen bilginin, istenildiği zaman tekrar ulaşılabilir olduğunu bilmek; o bilginin daha hızlı unutulmasına neden oluyor.

Ayrıca kişinin bilgiyi hatırlamasından daha çok, bilgiye nereden erişebileceğini hatırlaması çok daha yüksek bir ihtimal.

Araştırmacılar, bilgisayarların geçişken belleğimizin bir parçası haline geldiği sonucuna vardı. Geçişken Bellek Hipotezine göre insanlar bilgileri sosyal çevrelerindeki kişilerin hafızalarına emanet ediyor. Ancak artık bu görevi Google üstleniyor.

Uzmanlara göre asıl risk internetten öğrenilen bilginin doğruluğu. İnternetten öğrenilen bilgiler, bir kitaptan öğrenilen bilgiye göre daha az güvenilirlik sunuyor. Dolayısıyla internetten öğrenilen bilgi, daha sonra hatırlanılsa bile yanlış bir şekilde hatırlanma riski taşıyor. O yüzden bilgiye güvenilir ve doğruluğu kesin kaynaklardan ulaşılması gerekiyor.

Peki sizce Google hayatımızı nasıl etkiliyor?