Doğu Akdeniz'de sonbaharda tansiyon yükselebilir

Türkiye özellikle son dönemde izlediği politika ile, Kıbrıs'ı ve Doğu Akdeniz'deki istikrarı tehlikeye atıyor ve son olarak ABD'nin Kıbrıs'a (GKRY) silah ambargosunu kaldırmaya karar vermesinin ardından ABD'yi kınadı.

Aslında ABD'nin uyguladığı bu ambargo ve Orta Doğu'daki birçok ABD politikası, Türkiye'nin değerli bir NATO üyesi olması ve ABD'nin bölgedeki güçlü bir bir müttefiki olması nedeniyle ortaya çıkan ve Ankara'yı yatıştırmaya yönelik hamlelerdi.

Ancak, Türkiye'de iktidar olan AKP'nin yükselişi ve Ankara'nın Rusya, İran, Çin rejimleri ile ittifakı, Türkiye'nin ABD ile giderek daha fazla arasının açılmasına ve Kıbrıs, İsrail, Yunanistan ve Ermenistan gibi ABD'nin dostlarını tehdit etmesine neden oldu.

Türkiye, bu ülkelerin arasında bulunan İsrail gibi çok sayıda ülke ile bağlarını yenilemek üzere adımlar atsa da Ankara'nın genel gidişatı, bölgenin ve Doğu Akdeniz'in istikrarını tehdit etmeye devam ediyor.

Bu gerçekler doğrultusunda ortaya çıkan en son tartışma ise, son yıllarda Yunanistan ve giderek artan bir şekilde Kıbrıs ile ilgili sorunlar denilebilir.

Türkiye, 1970'lerde Kıbrıs'ın bir kısmındaki hakimiyeti ele geçirerek adanın bölünmesine neden oldu. Yıllarca süren bu sorunun ardından ABD, geçtiğimiz günlerde aldığı bir kararla, Kıbrıs'a (GKRY) yönelik uyguladığı silah ambargosunda değişiklik yaptığını duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "2023 mali yılı için Kıbrıs Cumhuriyeti'nin savunma ticareti kısıtlamalarını kaldırdı. Uluslararası Silah Ticareti Düzenlemeleri, 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeni politikayı yansıtacak şekilde değiştirilecektir." açıklamasında bulundu.

Türkiye bu karardan memnun değil. Türkiye Cumhurbaşkanı geçtiğimiz günlerde, Rusya, Çin ve İran dahil olmak üzere Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleriyle görüşmek üzere Özbekistan'a uçarken; Ankara ABD'nin bu kararını şiddetle kınadı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Türkiye'nin ABD'nin kararının "adadaki iki tarafın eşitliği ilkesine aykırı" olduğu belirtildi.

Türkiye, Kıbrıs'ı (GKRY) “uzlaşmazlık” ile suçladı ve silah ambargosunun kalkmasının “Kıbrıs sorununu yeniden çözme çabalarını olumsuz etkileyeceğini, adada bir silahlanma yarışına yol açacağını ve Doğu Akdeniz'de barış ve istikrara zarar vereceğini" belirtti.

Buradaki kilit nokta, Ankara'nın Doğu Akdeniz'le ilgili söylemlerini yükseltmesidir.

Türkiye ve Yunanistan son zamanlarda özellikle bu konuda karşı karşıya geldi ve geçtiğimiz günlerde Ankara, 1920'lerde Yunanlıların Anadolu'dan temizlenmesini kutladı. Bu kriz başlığı görünenden çok daha önemli çünkü hem Türkiye hem de Yunanistan NATO üyesi.

Uzun vadede ne olacağı belli değil. Türkiye'nin, İsrail eski başbakan Benjamin Netanyahu'ya karşı derin bir nefreti var. Netanyahu, İsrail'in Yunanistan ve Kıbrıs ile artan bağlarının mimarıydı ve Netanyahu, bu sonbaharda İsrail'de yapılacak seçimlerden sonra tekrar iktidara gelebilir.

Türkiye, Başbakan Yair Lapid ile görüşüyor ve İsrail ile ilişkileri yeniden canlandırmak için çok şey yaptı.

İsrail, Yunanistan, Kıbrıs ve Mısır, Doğu Akdeniz'de güvenlik çıkarlarını paylaşıyor ve bu ülkeler Fransa ve ABD Donanması ile yakın çalışıyor. Ayrıca İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn donanması ile de birlikte çalışıyor.

Jerusalem Post'da yayımlanan analiz gdh.digital tarafından çevrilmiştir.