Filistin'de 467 gün sonra ateşkes ilan edildi

Hamas ve İsrail arasında Gazze’de ateşkes anlaşmasına varıldı. Hamas üç rehineyi serbest bırakırken, gelecek haftalarda 33 rehineyi daha serbest bırakacağını açıkladı. İsrail ise, hapishanelerinde tuttuğu 90 Filistinliyi esir takası anlaşması kapsamında serbest bıraktı. Şimdi ise akıllarda, geride kalan 467 günlük acı olaylar ve hatıralar kalıyor.

Ateşkes kabul edildi

Gazze Şeridi’nde 15 aydan bu yana soykırım yapan İsrail, dün akşam saatlerinde ateşkesi kabul etti. Hamas, üç aşamalı ateşkes anlaşmasının Filistinli halkın kararlı direnişi ve Gazzelilerin 15 aydan fazla süren dayanışmanın sonucu olduğunu belirterek Türkiye'ye de teşekkürlerini iletti.

Rehine takasları devam ediyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, İsrail ile varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasının ilk adımı olarak 3 İsrailli kadın esiri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne teslim etti. Teslim işlemi, Gazze kentindeki Saraya Meydanı'nda gerçekleşti ve olaya binlerce Filistinli tekbirler ve sloganlarla tanıklık etti. Operasyonda Kassam Tugayları’nın tam teçhizatlı olarak yer aldığı görüldü.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi ekipleri, esir kadınları Kassam Tugayları’ndan alarak Gazze Şeridi’nde bekleyen İsrail güçlerine doğru yola çıktı. İsrail ordusu, yaptığı açıklamada teslimatın sorunsuz gerçekleştiğini duyurdu.

Hamas'ın serbest bıraktığı rehineler kim?

Pazar günü hayata geçirilen İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes ve rehine takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında üç İsrailli rehine serbest bırakıldı. 

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te Nova Müzik Festivali'nde esir aldığı ve pazar günü serbest bıraktığı rehinelerin isimleri ise şöyle:

İsrail’de liste gerilimi

Gazze’deki ateşkesin ve esir takası anlaşmasının Türkiye saatiyle 09.30’da başlaması planlanmıştı. Ancak İsrail hükümeti, "teslim edilecek esirlerin isimleri açıklanmadan" ateşkese başlanmayacağını bildirdi. Tel Aviv yönetimi bu duruşuyla süreci geçici olarak durdurdu. İsrail devlet televizyonu KAN'ın aktardığına göre, Hamas esirlerin listesini arabuluculara ilettikten yaklaşık üç saat sonra Gazze’de ateşkes devreye girdi.

Anlaşma çerçevesinde İsrail, 33 İsrailli esir karşılığında 1900’den fazla Filistinliyi serbest bırakmayı taahhüt etti. Bu kişiler arasında, 7 Ekim 2023 sonrası tutuklanan 1167 Gazze sakini bulunuyor. Ayrıca İsrail, kadın ve çocuk yaştaki Filistinli esirleri de salıverecek. İsrail’in bırakılan her bir İsrailli sivil için 30 Filistinli esiri, her bir asker ya da güvenlik gücü için ise 50 Filistinliyi serbest bırakacağı açıklandı.

Esir takası anlaşmasının takvimi

İlk gün 3 İsrailli esirin serbest bırakılmasıyla başlayan süreçte, 7. gün 4 esir daha bırakılacak. Daha sonraki haftalarda ise her hafta 3 İsrailli serbest bırakılırken son hafta bu sayı 14’e çıkacak. Anlaşmanın bir diğer önemli maddesi, serbest bırakılan bazı Filistinlilerin sınır dışı edilmesini öngörüyor.

Anlaşmanın 42 günlük ilk aşamasının ardından ikinci aşama için müzakerelerin başlaması planlanıyor. Ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve diğer üst düzey yetkililerin açıklamaları, ateşkesin ardından Gazze’ye yönelik saldırıların yeniden şiddetlenebileceği endişesini artırıyor. Süreçte bir sonraki adım, tarafların tutumuna ve müzakerelerin gidişatına bağlı olacak.

Donald Trump: Tarihi zaferin sonucu

ABD’nin eski başkanı Donald Trump, Hamas ile İsrail arasında Gazze’de ateşkesin sağlandığını duyurdu. Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda Trump, bu gelişmeyi Kasım 2024 başkanlık seçimlerindeki zaferine bağladı.

Trump, “Orta Doğu’da esirler konusunda (Gazze’de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler.” ifadelerini kullandı. Ardından yaptığı açıklamada ise, “Bu epik ateşkes anlaşması, yalnızca kasım ayında kazandığımız tarihi zaferin bir sonucu olarak gerçekleşebilirdi.” dedi. Trump ayrıca, yönetiminin barış arayışını dünya çapında göstereceğini vurguladı.

Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’a teşekkür eden Trump, İsrail ve müttefikleriyle iş birliğini sürdüreceklerini ifade etti. “Daha Beyaz Saray’a gelmeden çok şey başardık. Beyaz Saray’a geri döndüğümüzde neler başarabileceğimizi hayal edin.” diyerek ateşkeste kendi rolünün büyük olduğunu savundu.

Biden: Barış çok daha önce başlamalıydı

ABD Başkanı Joe Biden da yazılı bir açıklamayla ateşkesi değerlendirdi. Biden, anlaşmanın ABD’nin Mısır ve Katar ile yürüttüğü diplomatik çabalar sonucunda gerçekleştiğini belirtti.

“Bugün ABD’nin Mısır ve Katar ile birlikte yürüttüğü yoğun diplomasi sonucunda, İsrail ve Hamas bir ateşkes ve rehine anlaşmasına ulaştı.” diyen Biden, esirlerin serbest kalacağını ve Gazze halkının ihtiyaç duyduğu insani yardıma ulaşacağını vurguladı. Biden, çatışmaların durmasını memnuniyetle karşılarken, “Barış ve güvenliğin inşasına başlanması aslında uzun zaman önce gerekiyordu.” ifadesini kullandı.

Hamas’tan Türkiye’ye teşekkür

Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye, Filistin davasına destek veren Türkiye, Güney Afrika, Cezayir, Rusya ve Çin’e teşekkür etti. Hamas’ın telegram hesabında yayımlanan açıklamada, Hayye, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında hiçbir hedefine ulaşamadığını belirtti.

Hayye, “Öncelikle Allah’ın yardımıyla, sonra da kardeşlerimizin ve destekçilerimizin yardımıyla Gazze’yi yeniden inşa edebiliriz.” dedi.

Bakan Hakan Fidan’dan Hamas’a telefon

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hamas yetkilileriyle telefon görüşmesi yaparak ateşkesin hayırlı olmasını diledi. Fidan, Türkiye’nin Filistin’e her alanda destek vermeye devam edeceğini vurguladı ve insani yardımların hızla ulaştırılmasının önemine dikkat çekti.