Observer Research Foundation: Çin, ortaya çıkan çok kutuplu dünyanın yeni lideri olmak istiyor
Çin'e borçlarını ödeyemeyen ülkeler, Çin'in çıkarları doğrultusunda hareket etmeye başladı. Çin'in son dönem stratejileri, Çin için güçlü bir askeri kaldıraç ortamı yarattı.
Kasım ayı içerisinde Çin Komünist Partisi'nin (CPC) Çin Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (CIDCA), ilk Hint Okyanusu Bölgesi Forumu'nu gerçekleştirdi. Toplantıya Avustralya'dan güney ve doğu Afrika'ya kadar 19'dan fazla Hint Okyanusu Bölgesi (IOR) ülkesinden temsilciler ve eski liderler katıldı.
Bu toplantı sırasında dikkat çeken nokta, Hindistan'dan bir temsilci yoktu veya belki de birkaç medya kuruluşunun öne sürdüğü gibi, Hindistan'dan hiçbir temsilci davet edilmemişti.
Forum, "Paylaşılan Kalkınma: Mavi Ekonomi Perspektifinden Teori ve Uygulama" temasıyla düzenlendi ve katılan ülkeler arasında işbirliğini güçlendirmeye odaklandı. Forumda Çin, katılan ülkelerin tamamına gerekli mali, maddi ve teknik yardımı sağlamayı ve IOR ülkeleriyle deniz işbirliği kurmayı da önerdi.
Uzmanlara göre bu gelişme, Pekin'in IOR'daki etkisini kurumsallaştırma ve Hindistan'ın arka bahçesindeki statükoya meydan okuma konusundaki istekliliğini gösteriyor.
Çin'in Hint Okyanusu'ndaki emelleri, üç faktör tarafından motive ediliyor.
Öncelikle Hint-Pasifik çevresinde yeni dünya düzeni ortaya çıkarken Pekin, Hindistan gibi diğer büyük güçlere kafa tutmayı ve hegemonyasını kurmayı hedefliyor.
İkincisi, Pekin'in enerji güvenliğini sağlamak ve dış politikasını ve uluslararası nüfuzunu tanımlayan büyümesini beslemeye devam etmek için Hint Okyanusu'na ihtiyacı var.
Üçüncüsü, IOR ülkeleriyle yeni ve alternatif kurumlar oluşturmak, Çin'in Çin Denizi'nden Hint Okyanusu'na kadar varlığını ve nüfuzunu göstermesine yardımcı olarak önemli bir güç statüsünü yansıtıyor.
Esasen Çin, çeşitli yollarla IOR'daki varlığını sürdürmeye çalıştı. Pekin, IOR ülkelerinin siyasi elitleri ve partileriyle, genellikle yolsuzluk, parti finansmanı yoluyla ve onların insan hakları ihlallerine ve demokratik zayıflıklarına göz yumarak yakın ve kişisel ilişkiler geliştirdi.
Buna ek olarak Çin, Çin yanlısı bir politika sağlamak ve jeo-ekonomik ve stratejik açıdan önemli projeleri bir araya getirmek için elit ele geçirme taktiğini sıklıkla kullandı. Buna Pakistan'ın Gwadar limanı ve Sri Lanka'nın Colombo Port City projesi üzerindeki imtiyazlar da dahildir.
Ekonomik yatırımlar ve yardım, Çin'in Hint Okyanusu stratejisi için de hayati önem taşıyor. Ekonomik etkisiyle ülke, genellikle daha az koşulla ve siyasi ve ekonomik durumlarını daha az dikkate alarak IOR ülkelerinde altyapı projeleri geliştirdi ve finanse etti, bu da onu birkaç gelişmekte olan ekonomi için çekici bir ortak haline getirdi.
Son on yılda Pakistan, Sri Lanka, Cibuti, Maldivler, Seyşeller ve diğer gelişmekte olan Afrika ülkelerinde bu tür Çin yatırımları arttı. Bununla birlikte, hesap verebilirlik ve reform eksikliği bu ülkelerin Çin'e olan borç birikimini artırdı.
Bu borçları ödeyemeyen ülkelerin çoğu Çin baskısına eğdi ve Çin'in çıkarları doğrultusunda hareket etmeye başladı. Bu durum, Çin için güçlü bir askeri kaldıraç yarattı.
Bugün Cibuti bir Çin askeri üssüne ev sahipliği yapıyor;Sri Lanka, Hambantota limanını 99 yıllığına Çin'e kiraladı ve Pakistan'ın Gwadar liman projesi, Çin'in Hint Okyanusu'na erişmesine izin veriyor.Şaşırtıcı olmayan bir şekildeçoğu IOR ülkesi, Çin zorlaması ve baskısı nedeniyle Çin denizaltılarına ve gemilerine de ev sahipliği yapıyor.
Çin, IOR'daki varlığını ve etkisini pekiştirmek için çeşitli yöntemler benimsedi.
En son Hint Okyanusu Forumu, Hint Okyanusu'ndaki Hint etkisine ve varlığına meydan okumanın başka bir yolu olarak ortaya çıktı.
Bu, Çin'in Hindistan'ı arka bahçesinde köşeye sıkıştırmaya yönelik ilk girişimi değil. Pekin, Covid-19'un başlamasıyla birlikte Hindistan hariç diğer Güney Asya ülkeleriyle birden fazla girişimi şekillendirdi ve bunları kurumsallaştırmaya çalıştı. Bu girişimler, pandemi sonrası toparlanma, bağlanabilirliği artırma, acil durum malzemeleri rezervi, yoksulluğun azaltılması ve e-ticaret işbirliğine odaklandı.
Pekin bu gelişmelerle Hint Okyanusu'nun artık Hindistan'ın Okyanusu olmadığının ve Güney Asya'nın artık Hindistan'ın etki alanı olmadığının sinyallerini veriyor.
Pekin, gerek bu ekonomik hamleleri gerekse ekonomik hamleleri üzerine inşaa ettiği askeri hamleleri ile ortaya çıkan çok kutuplu dünyada kendisini yeni lider olarak göstermeye çalışıyor.