Rusya, İran'ın Irak'tan kaçırdığı silahları Ukrayna'ya karşı kullanıyor

Iraklı milisler, RPG (roket güdümlü el bombaları) ve tanksavar füzeleri gibi malzemelerin tedariki için gizli ağların kullanıldığını söylüyor.

The Guardian'a göre, RPG ve tanksavar füzelerinin yanı sıra Brezilya tasarımı roketatar sistemleri, Moskova'nın harekâtı geçen ay sekteye uğrayınca Irak'tan Rusya'ya gönderildi.

Ulaşımı organize eden bir kaynağa göre, Rus S-300'e benzer İran yapımı Bavar 373 füze sistemi de Tahran'daki yetkililer tarafından Moskova'ya bağışlandı ve bir S-300 de iade edildi.

Moskova, Ukrayna'nın işgali tarafından tetiklenen yeni yaptırımların ardından Suriye'deki askeri müttefiki İran'a yaslanmak zorunda kaldığından, silah kaçakçılığı yeraltı dünyasının kullanılması Rus stratejisinde dramatik bir değişikliğin sinyallerini vermekte.

Gelişmelerin, uluslararası silah kaçakçılığı ticaretinin yönü ve hacmi üzerinde de büyük etkileri bulunmakta.

Irak, 2003'te Saddam Hüseyin'in devrilmesinden bu yana ABD ve Batılı askerlere ev sahipliği yaptı ve ABD, Bağdat hükümetini isyanlara karşı savunmak için çeşitli Irak ordusu ve özel kuvvet birimlerine eğitim sağladı. Yirmi yıllık savaşın ardından ülke silahlarla dolup taşıyor.

Bunların çoğu yasal olarak ABD'nin ülkedeki varlığına karşı çıkan İran destekli Şii milislerin eline geçti, ancak 2016'dan beri IŞİD'e karşı mücadelenin bir parçası olması için resmi olarak Irak silahlı kuvvetlerine dahil edildi.

İslam Devleti'nin "hilafetini" dağıtmadaki etkinlikleri ve Sünni sivillere karşı acımasız muameleleriyle tanınan bu gruplar, Irak'ın güvenlik teşkilatında güçlü aktörler haline geldi.

Şii milislerin en güçlü şemsiyesi Haşdi Şabi'nin elinde bulunan RPG ve tanksavar füzeleri, 26 Mart'ta Salamja sınır kapısından İran'a nakledildi ve burada İran ordusu tarafından teslim alındı. Geçişi kontrol eden milis şubesinin bir komutanı, bunların deniz yoluyla Rusya'ya götürüldüğünü söyledi.

Örgüt içindeki bir kaynağa göre, Haşdi Şabi de Irak'ta lisanslı versiyon Sajil-60 olarak bilinen Brezilya tasarımı iki Astros II roketatar sistemini söküp parçalar halinde 1 Nisan'da İran'a gönderdi.

Bir Haşdi Şabi kaynağı, "Ağır silahların nereye gittiği umurumuzda değil [çünkü şu anda onlara ihtiyacımız yok]" dedi. "ABD karşıtı olan her şey bizi mutlu ediyor."

Bu tür yükleri taşıyabilen - iki Rus ve bir İran bayraklı - üç kargo gemisi, belirtilen zaman dilimleri içinde Hazar Denizi'ni İran'ın Bandar Anzali limanından Volga deltasındaki bir Rus şehri olan Astrakhan'a geçti.

İstanbul merkezli denizcilik işleri uzmanı Yörük Işık, “Rusların şu anda Ukrayna'da ihtiyacı olan şey füzeler. Bunlar, kırılgan ve patlayıcı oldukları için nakliye becerisi gerektirir, ancak bunu yapmaya kararlıysanız mümkündür.” dedi. "Ayrıca, büyük kutularda ve normal nakliye konteynırlarında taşınabilecekleri için uydu görüntüleriyle algılanabilecek türden bir faaliyet değil."

Carnegie Orta Doğu Merkezi'nden Mohaned Hage Ali ise şunları söyledi: “Bu tür karmaşık silahlar [roketatar sistemleri], Ukrayna'da karada büyük bir fark yaratacaktır. Haşdi Şabi İran'la olan sınır bölgesinin çoğunu kontrol ediyor, bu da bu alışverişi kolaylaştıracak. Çin gibi diğer ülkeler, yeni yaptırım durumu göz önüne alındığında, şimdi Rusya'ya silah verme konusunda çok dikkatli olmak zorundalar. Ve bu eksenin bir parçası olarak İran, Rusya'nın bu çatışmada zemin kaybetmemesini sağlamak istiyor.”

“Putin rejimi istikrarsızlaşırsa, bunun İran için, özellikle de Şam'ın Rus hava desteğine bağımlı olduğu ve Rusya'nın onlarla İsrail arasında doğrudan çatışmayı önlemek için koordine ettiği Suriye'de büyük etkileri olur.”

Batılı ülkeler tarafından 24 Şubat işgalinden bu yana Moskova'ya uygulanan kapsamlı ekonomik yaptırımlar, araç yedek parçaları ve belirli elektronik ve optik cihazlar gibi çift kullanımlı malların – sivil ve askeri amaçlı eşyalar – yanı sıra bariz askeri kullanımları olan eşyaların yasaklanmasını içeriyor.

Ukrayna, Rusya'nın ana zırhlı araç fabrikasının yanı sıra bir traktör fabrikasında tank yapımı ve tamiri için parçaların da tükendiğini söylemesiyle birlikte, Rus üreticilerin yeni kısıtlamalardan çok etkilendiği bildiriliyor.

Revize edilmiş Batılı tahminler, Rusya'nın orijinal tabur taktik gruplarının 29'unun, altı haftalık özel askeri operasyonda 125 tabur veya Rusya'nın toplam ordusunun yaklaşık %75'i olarak tahmin edilen işgalci bir kuvvetten etkisiz bir şekilde savaştığı yönünde.

Önemli kayıplar az kazanım getirdi: Moskova şimdilik başkent Kiev’i ele geçirmeye yönelik ilk girişimini terk etmiş, bunun yerine kara kuvvetlerini ülkenin güneydoğusundaki Donbas bölgesine yeni bir saldırı için geri çekmiş ve yeniden konumlanmış gibi görünüyor.

Harkov ve Mykolaiv şehirlerinin yanı sıra kuşatma altındaki Mariupol limanına hava saldırıları ve topçu saldırılarının devam etmesi bekleniyor.

Geçen hafta, Ukrayna istihbarat servisleri Gürcistan'ı Rusya'ya yaptırım uygulanan askeri malzemeyi almasına yardım etmekle suçladı, bu da Kremlin'in Ukrayna'daki kampanyasına yardım etmek için uluslararası kaçakçılık ağlarını kullanma konusundaki yeni çabalarının bir başka potansiyel işaretiydi.

Kiev istihbarat müdürlüğünden yapılan açıklamada, Gürcistan özel servislerinin ülkenin siyasi liderliğinden yeni batı yaptırımlarını atlatmak için tasarlanmış "doğu Asya"dan kaçakçılık kanallarına müdahale etmeme talimatı aldığı belirtildi.

Gürcü yetkililer, Ukrayna'nın iddialarının asılsız olduğunu söyledi. İki post-Sovyet ülkesi arasındaki ilişkiler, Tiflis'in Moskova'ya ekonomik yaptırımlar uygulamayı reddetmesi üzerine ülkede Rus yanlısı hükümet çatışmasının patlak vermesinden bu yana keskin bir şekilde kötüleşti.

ABD’li yetkililer ayrıca Rusya’nın Çin’den Ukrayna harekâtını desteklemesi adına askeri sınıf silahlar ve yardım istediğini aktardı.

Associated Press’in haberine göre ise, Rusya’nın müttefiki Sırbistan, Batı'nın Balkanlar'da silah yığılmasıyla ilgili endişeleri ve bölgedeki kırılgan barışı tehdit edebilecek Ukrayna'daki savaşa denk düşen bir zamanda, hafta sonu gizli bir operasyonla Çin uçaksavar sistemini teslim aldı.

The Guardian'da yayınlanan makale gdh.digital tarafından tercüme edilmiştir.