Ukrayna krizinde en kritik perde sahneleniyor: Belarus-Rusya Allied Resolve 2022 Tatbikatı
Ukrayna Krizi sürerken NATO ve Rusya denizde yoğun bir hareketlilik içerisinde. Karşılıklı tatbikatlar birbirini izliyor. Ancak, gerilim bu defa karaya yaşanacak. Rusya ve Belarus sürecin en kritik askeri hamlesini bugün 10 Şubat’ta başlatıyor: Allied Resolve ( Müttefik Kararlılığı ) 2022 Tatbikatı.
Ukrayna Krizi sürerken NATO ve Rusya denizde yoğun bir hareketlilik içerisinde. Karşılıklı tatbikatlar birbirini izliyor. Ancak, gerilim bu defa karaya yaşanacak. Rusya ve Belarus sürecin en kritik askeri hamlesini bugün 10 Şubat’ta başlatıyor: Allied Resolve (Müttefik Kararlılığı) 2022 Tatbikatı. Batılı istihbarat kaynaklarına göre eğer Rusya, Ukrayna’ya yönelik bir askeri harekata girişecekse, bu tatbikat söz konusu hamleyi perdelemek için en ideal gerekçe. ABD’nin aylar önce açıkladığı öngörülerde de Rusya’nın olası bir işgal harekatını Şubat ortasında başlatacağı öngörülmüştü.
7 Şubat’ta Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Moskova ziyaretinde Putin ile yaptığı görüşmedeki başlıca gündem maddelerinden biriydi bu tatbikat. Fransa, NATO üyesi Baltık ve Doğu Avrupa ülkelerinin tatbikatla ilgili derin endişelerini dile getirdi. Putin, bu endişeleri yatıştırmak için Belarus’a sevk edilen 30 bin Rus askeri ile S-400 ve İskender füzeleri gibi sofistike silah sistemlerinin, tatbikatın bitmesiyle Rusya’ya geri döneceklerini söyledi.
Baltık ülkelerinin en büyük endişesi 2020’deki sonucu tartışmalı Devlet Başkanlığı seçiminin ardından Rusya’nın desteğiyle koltuğunu koruyan Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’nun bölgeyi 1930’lara döndürecek bir girişimde bulunması.
Polonya, 1920 yılında Avrupa’nın içlerine ilerlemeye teşebbüs eden Kızılordu’yu Varşova Muharebesi ile durdurmuş, 1922’de imzalanan Riga Anlaşması ile Belarus ikiye bölünmüştü. Batı Belarus, Polonya’nın kontrolüne bırakılırken, doğuda Sovyet kontrolünde bir Belarus bölgesi oluşmuştu.
Sovyet lideri Stalin’in 1937 yılında Sovyet Komünist Partisi ve Kızıl Ordu içerisinde rakip gördüğü kişileri tasfiye etmek için giriştiği temizlik harekatı yalnızca parti ileri gelenleri ve Kızıl Ordu mareşalleri ile sınırlı kalmadı. İçişleri Halk Komiserliği ya da bir başka deyişle Stalin’in gizli polis teşkilatı NKVD ile Politbüro’nun “00447 Nolu Emri” doğrultusunda başlatılan operasyon yüzbinlerce kişinin idam edilmesi ya da çalışma kamplarına gönderilmesiyle sonuçlandı.
Sovyet Cumhuriyetleri’ndeki binlerce sıradan vatandaş çeşitli ülkeler adına casusluk yapmak ya da karşı devrimci olmakla suçlandı. “00447 Nolu Emir” uyarınca yalnızca Sovyet Belarusu’nda 2 bin kişinin idamına, 10 bin kişinin ise çalışma kamplarına gönderilmesine karar verildi. Bu kişilerin çoğunluğu Polonya hesabına casuslukla suçlanıyordu.
1938-1941 yılları boyunca süren idamlar neticesinde Stalin rejiminin 30 binden fazla Belarus vatandaşını ortadan kaldırdığı tahmin ediliyor. Belarus’un yetişmiş insan gücünün büyük bir kısmını oluşturan bu insanların naaşları, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Minsk yakınındaki Kurapaty Ormanları’nda bulundu. Litvanya Başbakanı Ingrida Šimonytė bu tarihi mirasa dayanarak 8 Şubat’ta uluslararası basına verdği demeçte, Belarus’un yeni bir “1938 durumu” yaşadığını dile getirdi.
Gözler şimdi Rus ve Belarus ordularının 20 Şubat’a kadar sürecek tatbikatına çevrildi. NATO, 20 Şubat’tan sonra bölgedeki Rus askeri gücünün akıbetini de yakından takip edecek.
Askeri istihbarat kaynaklarına göre “Allied Resolve 2022” için yapılan hazırlıklar, 2021 yılının Eylül ayında iki ülkenin gerçekleştirdiği “Zapad 2021” tatbikatından farklı şekilde ilerliyor. “Zapad 2021” için gerekli silah sistemleri ve ekipmanlar Mart-Nisan aylarında Belarus’a taşınmış, askeri personel ise tatbikat tarihine yakın bir zamanda sevk edilmişti. Bu defa ise hem silah sistemleri hem de askerler eş zamanlı olarak Belarus’a nakledildi. ABD istihbarat verilerine göre yalnızca 20 binden fazla Rus askerini taşımak için 200’den fazla nakliye treni kullanıldı. Rusya bu tatbikatı aynı zamanda Doğu Askeri Bölgesi’nden batıya kuvvet kaydırma tatbikatı olarak da değerlendirdi. Bazı taktik zırhlı taburların Belarus’taki mevzilerine ulaşmak için 7 bin kilometre kat ettikleri tahmin ediliyor.
ABD askeri istihbarat kaynaklarının en fazla dikkatini çeken iki unsur, Belarus’a sevk edilen hava indirme birliklerinin sayısı ile lojistik ve teknik destek birimi olan Materialno Tekhnicheskogo Obespechenie—MTO Tugayı’nın bölgeye getirilmiş olması. Amerikalılara göre bu tugayın varlığı Rusya’nın bölgede tatbikat ötesi amaçları olduğunun bir kanıtı.
Rusya ve Belarus’un bugün başlatacakları tatbikat ve bu tatbikata katılacak unsurların ilerleyen günlerdeki konumları Ukrayna krizinin gidişatında önemli rol oynayacak. NATO’nun Mart ayı ortasında Norveç merkezli olarak Kuzey Denizi ve Kuzey Kutup Dairesi’nde başlatacağı “Cold Response 2022” tatbikatı, Rusya’nın Belarus’taki güçlerini çekmek için aceleci davranmamasına yol açabilir.