ABD ordusu Nijer'in ardından Batı Afrika'da 'B Planı' arıyor

Genelkurmay Başkanı Hava Kuvvetleri Generali C.Q. Brown, Pazartesi günü Afrikalı savunma şefleri toplantısı için Botswana'ya inmeden önce gazetecilere yaptığı açıklamada bölgedeki birkaç ortakla görüşeceğini söyledi.

Brown kendisiyle birlikte seyahat eden gazetecilere, "Bazı fırsatlar görüyorum. Batı Afrika'da zaten birlikte çalıştığımız ülkeler var," dedi.

Bu ilişkileri geliştirmek, Nijer'de sahip olduğumuz bazı kabiliyetleri başka yerlerde de kullanmamız için bize fırsatlar sunabilir" diye ekledi.

Brown hangi ülkelerin söz konusu olduğunu söylemekten kaçındı. Ancak Reuters'a konuşan bir ABD'li yetkili, Başkan Joe Biden yönetiminin Benin, Fildişi Sahili ve Gana gibi ülkelerle ilk görüşmeleri yaptığını söyledi.

Yine de ABD ordusunun Nijer'deki terörle mücadele ayak izini yakın zamanda tekrarlaması beklenmiyor. Özellikle de ABD'nin Nijer'in orta kesimindeki Agadez yakınlarında 100 milyon dolardan fazla bir maliyetle inşa ettiği 201 numaralı hava üssünü kaybetmesi söz konusu.

Nijer'de geçen yıl yaşanan askeri darbeye kadar üs, ABD ve Nijer'in binlerce insanı öldüren ve milyonlarcasını yerinden eden isyancılara karşı ortak mücadelesinde kilit rol oynuyordu.

Yine isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan ikinci bir ABD'li yetkili, başka bir büyük ABD üssü ya da ABD askerlerinin Nijer'den başka bir yere taşınması gibi bir beklentinin olmadığını söyledi.

İkinci yetkili, "Büyük bir askeri inşaat duyurusu ya da önemli bir yeni üssün herhangi bir yerde ortaya çıkmasını beklemiyoruz" dedi.

Batı ve Orta Afrika'da değişen siyasi manzara ABD için bir ikilem oluşturuyor. Bölge, Nijer ve komşuları Burkina Faso ve Mali de dahil olmak üzere dört yıl içinde sekiz darbeye sahne oldu.

Şu anda bu ülkelerin çoğunu yöneten cuntalar, ABD dahil Batılı ülkelerle çalışmaya daha az istekli ve Rusya'ya giderek daha sıcak bakıyorlar.

Washington merkezli Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden Catherine Nzuki "ABD'nin bölgede sağlam ortakları vardı" diyor.

"Ve şimdi ABD Nijer'den çıkarıldığına göre, bence Dışişleri Bakanlığı'nın, Savunma Bakanlığı'nın sorduğu siyasi soru şu: Bölgedeki müttefiklerimizi kaybediyor muyuz? Olaylar bizim ayak uyduramayacağımız kadar hızlı mı değişiyor?"

İkinci ABD'li yetkili ise ABD ordusunun hızlı değişimleri değerlendirdiğini kabul etti.

Yetkili, "Şu anda bazı iç gözlemler yapıyoruz ve değiştirilmiş hedeflerimizin ne olması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.

Amerika'nın değiştirilmiş hedeflerinin kurak ve yoksul Sahel bölgesinde yayılan İslamcı grupların tehdidini ne ölçüde karşılayacağı belirsizliğini koruyor.

İkinci yetkili "Terör tehdidi endişe verici" dedi.

ABD'li yetkililer şu ana kadar ABD'nin Nijer'den çekilmesinin 15 Eylül'deki son tarihten önce planlandığı şekilde tamamlandığını ve başkent Niamey'deki Diori Hamani Uluslararası Havaalanı'nın yanında bulunan 101 numaralı hava üssünde sadece 600 askerin kaldığını söylüyor.

ABD üssü terk ederken Rusya da aynı üsse bir dizi askeri güç konuşlandırdı ve eğitim faaliyetlerini burada yürütüyor. ABD'li yetkililer ABD ve Rus birliklerinin birbirleriyle temas kurmadığını söylüyor.

Brown, ABD çekildikten sonra bile, askeri bağlara yıllardır yapılan yatırım göz önüne alındığında, Nijer ile gelecekte bir tür güvenlik ilişkisi sürdürmenin bir yolu olabileceği umudunu taşıdı.