Alanya Kalesi'nde 5. yüzyıl ile ilişkilendirilen bazilika bulundu
Antalya'nın Alanya ilçesinde denizden yaklaşık 250 metre yüksekte yarımada üzerine inşa edilmiş Alanya Kalesi'nde süren kazı çalışmalarında 5. yüzyılla ilişkilendirilen bir bazilikanın varlığı tespit edildi.
Helenistik dönemde 10 hektarlık alana kurulan ve etrafı 6 kilometre uzunluğunda surlarla çevrilen Alanya Kalesi, bünyesinde yer alan mimari yapıları, surları, tersanesi ve Kızılkule'siyle dikkati çekiyor.
Alanya Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Eravşar'ın, önderliğinde 2013'ten bu yana süren üçüncü etap kazı çalışmalarında, büyük bir bazilikanın (Erken Hristiyanlık ve Orta Çağ dönemlerinde kiliselere verilen isim) varlığı tespit edildi.
Prof. Dr. Eravşar, AA muhabirine, bu yıl yaptıkları arkeolojik kazıda, 5. veya 6. yüzyıla ait olduğunu düşündükleri bazilikanın kalıntılarına ulaştıklarını söyledi.
Orta surlar kısmında yaptıkları muayene kazısında bazilika ve onunla ilişkili mekanların ortaya çıktığını anlatan Eravşar, bölgedeki çalışmalar tamamlandığında önemli bir tarihin daha gün yüzüne çıkacağına işaret etti.
Alanya'nın, Bizans döneminde önemli bir dini merkez olduğunu vurgulayan Eravşar, sözlerini şöyle sürdürdü:
Alanya Kalesi'nde daha önce yapılan araştırmalarda surların çeşitli yerlerinde şapel ve kiliselerin olduğu ifade edilmişti. Biz de bu bilgi doğrultusunda orta kale surlarında acaba gerçekten iddia edildiği gibi bir kilise var mı, yok mu, bunu anlamak amacıyla kamu mülkiyetinde olan bir alanda, bu sene bir muayene kazısı yaptık.
Bunun sonucunda pastoforium (kiliselerde yapılacak dini törene hazırlık yeri) mekanı olarak kullanıldığını düşündüğümüz sura bitişik ve ana bazilikanın kuzeyinde bulunan bir alanda, yapının izlerini ortaya çıkardık. İddia edildiği gibi burası bir dini yapı, bir kilise olduğu anlaşılıyor.
Eravşar, Alanya'da böyle büyük bir yapının olması gerektiğini hep düşündüklerini aktararak, bu çalışmada elde ettikleri bulguda ortaya çıkardıkları mekanların bir kısmının özel mülkiyet alanında olduğunu ve bu yapıların üzerinde evler bulunduğunu kaydetti.
Bölgede kamulaştırılma çalışması yapılması gerektiğine dikkati çeken Eravşar, diğer alanlarda ise özel mülk sahiplerinden alınacak izinlerle kazı çalışmalarını sürdürmeyi planladıklarını dile getirdi.
"Büyük bir bazilika bizi bekliyor"
Surlardaki yapının büyüklüğünü takip ettiklerinde büyük bir bazilikanın kendilerini beklediğini ifade eden Eravşar, şunları kaydetti:
En az üç nefli bir yapı ve apsis kısmı surların üzerinde kare bir temel üzerinde yarım dairevi bir şekilde doğuya doğru bakıyor. Bugünkü Alanya ilçe merkezine bakan bir manzarası da var. Bu özel yapının ne zaman inşa edildiği bugün için bilinmiyor.
Üzerinde herhangi bir yazıt ve benzeri şeyler bulunmadı. Ancak bu bazilikal kilisenin güneyinde, bir burcun içerisinde, yine bir başka bir şapelle karşılaştık ve onun üzerinde bir yazıt var. Erken döneme tarihleniyor. Yani 5 veya 6. yüzyıla tarihlenen bir şapel orası. Dolayısıyla surların özellikle bu doğu tarafındaki kısmın dini amaçlarla şapellerle, bazilikalarla donatılmış bir dönem.
Bunun da yine dediğim gibi 5 ve 6. yüzyılda başladığını, 10, 11 ve 12. yüzyıllarda bunlarda büyük onarımlar yapıldığını şu anki bilgilerimizle söylüyoruz. İleride yapılacak kazı çalışmaları, buradaki yapının mimarisini, kimliğini ve tarihsel süreç içerisindeki kullanımlarını bize gösterecek.