Arjantin, Ukrayna'ya Super Etendard savaş uçaklarını yollamayı düşünüyor

Henüz ilk aşamalarında olan bu beklenmedik teklifin Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei tarafından onaylandığı ancak daha fazla ilerleme kaydedilmesi için Fransa'nın desteğine ihtiyaç duyulduğu bildirildi.

Başarılı olması halinde Ukrayna, Exocet gemisavar füzesi sayesinde satha karşı savaş kabiliyetiyle bilinen ve savaşta kendini kanıtlamış bir uçağı teslim almış olacak.

Öte yandan bu jetler çok az sayıda bulunan eski, ses altı jetlerdir. Ukrayna'nın bunlara zaman ve personel yatırımı yapması tartışmalı bir hamle olabilir.

Arjantin'in Infobae gazetesinde yer alan bir habere göre Arjantin'den beş adet Super Etendard jeti transfer etme planı Arjantin Dışişleri Bakanı Diana Mondino ve Savunma Bakanı Luis Petri tarafından hazırlandı.

Milei'nin plana yeşil ışık yakmasının ardından Mondino ve Petri'nin "haftalardır" uçakların orijinal üreticisi Fransa ile müzakereler üzerinde çalıştıkları ve Fransa'nın uçakların transferini kabul etmesi ve uçuşa elverişli hale getirilmesine yardımcı olması gerektiği bildirildi.

Planın Mondino ile ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan arasında Washington'da yapılan bir toplantıda ve Brüksel'de NATO yetkilileriyle görüşüldüğü de bildirildi.

Beş Super Etendard, 2016 yılında Rafale M lehine emekliye ayrılana kadar Fransız Donanması tarafından uçurulan uçaklar arasında yer alıyor.

Beş uçak daha sonra, Falkland Savaşı'nda kayda değer bir muharebe hizmeti gören orijinal 14 Super Etendard'ın sonuncusunun 2014 civarında operasyonel olmaktan çıkmasıyla kaybedilen bir yeteneği eski haline getirmek için onları tanıtmayı planlayan Arjantin tarafından satın alındı.

Beş uçak 2019'da Arjantin'e ulaştı ve motor testleri ve taksi sürüşleri yapıldı, ancak hiçbir zaman hizmete girmedi.

Arjantinli yetkililere göre Super Etendard'ların faaliyete geçmesindeki en büyük sorun İngiltere hükümetinin Arjantin'e uyguladığı silah ambargosu.

Bu durum özellikle uçakların İngiliz yapımı Martin-Baker fırlatma koltukları için gerekli fişeklerin tedarikini engellemiştir.

Jetler Arjantin'in güneybatısındaki Buenos Aires eyaletinde bulunan Comandante Espora deniz hava üssünde kalmaya devam ediyor.

Arjantin, savaş uçağı filosunda çok ihtiyaç duyduğu revizyonu gerçekleştirmek üzere Danimarka'dan 24 adet ikinci el F-16 almak için nihayet bir anlaşma imzaladığına göre, emektar A-4 Fightinghawk'larını değiştirmek de dahil olmak üzere, gerçekçi bir şekilde uçurulamayan Super Etendard'lara tutunmanın pek bir anlamı yok.

Super Etendard'lar yere indirilmiş, ancak görünüşe göre hala çalışır durumdayken ve ek motorlar, yedek parçalar ve bir uçuş simülatörü de mevcutken, Arjantin bunları Ukrayna'nın kullanımına sunmaya karar verdi.

Arjantin'in planına göre jetler Fransa'ya geri verilecek ve Fransa da fırlatma koltuğu kartuşlarını takarak jetleri Ukrayna'nın hizmetine hazır hale getirecek.

Arjantin aynı zamanda masrafları karşılamak üzere Fransa'dan insansız hava araçları ve/veya helikopterler gibi askeri teçhizat satın alacak.

Bu öneri Arjantin'in Ukrayna'ya doğrudan ağır silah sağlamamasını sağlarken, İngiliz ambargosunu da baypas edecektir.

Arjantin için ayrıca, depolamak ve bakımını yapmak için hala para ödediği ancak operasyonel olarak işe yaramayan beş Super Etendard ile ne yapılacağı sorununu da çözüyor.

Fransa'da aşırı sağcı Ulusal Ralli'nin Avrupa seçimlerini büyük bir farkla kazanmasının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un erken seçim çağrısı yapmasının ardından bir sonraki Fransız hükümetinin konumu da bir anlaşmazlık noktası olabilir.

Bir sonraki Fransız hükümetinin Ulusal Ralli'den Marine Le Pen tarafından yönetilmesi halinde, ülkenin Ukrayna'ya sağladığı askeri desteği büyük ölçüde azaltması muhtemeldir.

Macron'un aksine Le Pen uzun süredir Fransa'nın Ukrayna'daki savaştaki rolünü azaltması çağrısında bulunuyor ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın ilişkilerini sürdürüyor.

Transferin gerçekleşmesi halinde Ukrayna, 1970'lerin ortalarında Fransız Dassault-Breguet tarafından önceki nesil Etendard IV uçak gemisi konuşlu saldırı uçağının halefi olarak geliştirilen bir savaş uçağına sahip olacak.

İlk kez Ekim 1974'te uçurulan Super Etendard, Fransa'nın ataletsel navigasyon/saldırı sistemine sahip ilk seri üretim savaş uçağıydı ve temel silahlarından biri de öncü gemisavar silahı olan Exocet füzesiydi.

Arjantin'in başlangıçta satın aldığı 14 Super Etendard'dan 1982 Falkland Savaşı sırasında sadece dördü mevcuttu, ancak bunlar Kraliyet Donanması destroyeri HMS Sheffield ve ticaret gemisi Atlantic Conveyor'un imha edilmesini sağladı.

İran-Irak Savaşı sırasında Fransa tarafından Irak'a ödünç verilen Super Etendard'lar da Körfez'deki deniz taşımacılığına karşı bazı kayda değer başarılar elde etti.

Fransız Super Etendard filosu hizmet süresi boyunca sürekli olarak geliştirildi ve sonunda yeni bir radar, gece görüş gözlükleri de dahil olmak üzere geliştirilmiş kokpit, gelişmiş öz savunma yetenekleri ve çeşitli hassas güdümlü mühimmatlarla uyumlu bir hedefleme podu içeren Super Etendard Modernisé (SEM) standardına yükseltildi.

Fransız Super Etendard'ları Lübnan, Balkanlar, Afganistan, Libya ve son olarak da Irak ve Suriye'de görev aldı.

Beş uçak sadece göstermelik bir güç olsa da, Ukrayna'ya hava kuvvetlerini yeniden inşa etmesine yardımcı olması için bir avuç savaş uçağı ilk kez teklif edilmiyor.

Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Macron, Ukrayna'ya Mirage 2000-5 savaş uçakları transfer etme planlarını açıklamıştı.

Daha sonra Fransa'nın elinde Kiev'e teslim etmeye hazır sadece altı örnek olduğu ve daha anlamlı bir katkı için bu uçaklara sahip diğer ülkelerin de katkıda bulunması gerektiği ortaya çıktı: Yunanistan ve Katar en muhtemel adaylar olacaktır.

Super Etendard'ın durumu ise biraz daha farklıdır; diğer olası kaynaklar uzun süredir kullanılmayan ve daha az gelişmiş Arjantin jetleri ya da Fransa'nın depolarında hala mevcut olan -belki de 10'dan fazla olmayan- diğer jetlerdir.

Yine de Ukrayna için Super Etendard ve Exocet füzelerinin sunduğu türden havadan fırlatılan niş bir gemisavar kabiliyeti, bu kadar küçük bir filoyla bile ilginç olabilir.

Rusya'nın tam ölçekli işgalinin başlamasından bu yana Karadeniz Filosu, su üstü muhariplerine, denizaltılara ve destek gemilerine yönelik seyir füzeleri, balistik füzeler ve çeşitli insansız hava araçlarını içeren bir dizi başarılı saldırı ile Ukraynalıların hedefindeydi.

Exocet'in havadan fırlatılan versiyonu - şu ana kadar Ukrayna'ya transfer edilmemiş bir silah - uçağın irtifa ve hızına bağlı olarak yaklaşık 45 mil menzile sahiptir.

Bu da fırlatılan uçağın en azından bazı orta menzilli düşman hava savunma sistemlerinin menzili dışında kalmasını sağlar.

Ses altı olmasına rağmen, füze alçak irtifada saldırı için optimize edilmiştir ve hedef geminin radar kapsamı altında fırlatılabilir, dalga tepesi yüksekliğinde yaklaşmadan önce, deniz hava savunması tarafından tespit edilmesini ve önlenmesini zorlaştırır.

Ukrayna için bu unsuru gemisavar savaş cephaneliğine eklemek, Karadeniz Filosunu ele geçirmek ve Rus deniz tehdidini Kırım'dan daha da uzağa itme sürecini devam ettirmek için başka bir araç sağlayacaktır.

Super Etendard'ların, Ukrayna'nın uzun menzilde deniz hedeflerini tespit etmek için önemli bir kabiliyet sunan Saab 340 AEW&C uçaklarıyla birlikte çalışabileceği de düşünülebilir.

Bu yılın Şubat ayı itibariyle Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, 24 gemi ve bir denizaltı dahil olmak üzere Karadeniz Filosu'nun savaş gemilerinin yüzde 33'ünün devre dışı bırakıldığını veya imha edildiğini iddia etti.

Ukrayna'nın saldırılarının devam etmesi, Karadeniz Filosu'nun daha değerli unsurlarının Kırım'dan uzakta geniş çaplı olarak yeniden konuşlandırılmasını zorunlu kılmıştır.

Bu strateji, Kırım'daki Rus işgalciler üzerinde daha fazla baskı oluşturmanın yanı sıra, Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından yaptığı hayati tahıl ihracatının korunmasına da yardımcı oluyor.

Gemilere karşı saldırı en bilinen Super Etendard görevi olsa da, bu uçaklar yer hedeflerine de saldırma kapasitesine sahiptir.

Son hizmet yıllarında Fransız SEM versiyonu, hareketli hedefleri vurma kabiliyetine sahip 500 kiloluk çift modlu GBU-49 Geliştirilmiş Paveway II ve 250 kiloluk GBU-58 Paveway II lazer güdümlü mühimmatları yoğun olarak kullanmıştır.

Bu silahların kullanımı, pilota hedefleme podu videosuna ve dijital olarak açıklanmış haritalara hızlı ve kolay erişim sağlayan dijital bir dizlik kullanılarak gerçekleştirilir.

Öte yandan, ses altı Super Etendard'ın havadan havaya güçlü bir kabiliyeti yoktur ve yararlanılabilecek mevcut bir eğitim hattı da bulunmamaktadır.

Jetler yıllar önce yaşlarını göstermeye başlamışlardı ve özellikle Fransa'da depoda bulunanların ne kadar faydalı gövde ömrünün kaldığı konusunda ciddi soru işaretleri vardı.

Jetlerin desteklenmesi de sorunlu olabilir.

Tüm bu faktörler, bu jetlerin tam bir filosundan elde edilecek kabiliyetlerin bile Ukrayna için bu yüke değip değmeyeceğini tartışmalı hale getiriyor, özellikle de onlarca F-16 onlar için ayrılmışken ve daha modern ve yetenekli Mirage 2000'ler de yolda görünürken.

Saab JAS 39 Gripen gibi başka tipler de yolda olabilir.

Öte yandan Ukrayna, Super Etendard ile Exocet kabiliyeti kazanabilir, ancak muhtemelen daha da önemlisi, Sovyet döneminden kalma hava muharebe filosunu donatan çeşitli Batı silahları için ek bir fırlatma platformu elde edebilir.

Arjantin'in Super Etendard'ları Ukrayna'nın eline verme planı en azından Arjantin için mantıklı olsa da, hala aşılması gereken bazı engeller var.

Jetlerin Ukrayna'ya faydası konusundaki soru işaretlerinin yanı sıra Fransa'daki hassas siyasi durum da planı raydan çıkarma ve Fransa'nın Kiev'e gelecekte vereceği askeri desteğin seyrini değiştirme tehdidi yaratabilir.