Batı, Ukrayna'ya silah ve mühimmat yetiştirebilecek mi?

Stalinin de dediği gibi:

Savaşta 250.000 Ukraynalı asker ve yakın zamanda seferber edilen 450.000 vatandaş asker, yaklaşık 200.000 Rus ve ayrılıkçı askerlerle karşı karşıya kaldı.

Bu orduları silahlandırma, besleme ve tedarik etme çabası muazzam bir iş. Mühimmat ikmali ise özellikle zahmetli. ülkenin derinliklerindeki Ukrayna askeri endüstrisini ve ulaşım ağlarını hedef alan Rus saldırıları, ikmal işini Ukrayna için çok daha karışık hale getiriyor.

Rus ordusu da Ukrayna'nın sınır ötesi saldırılarından ve sabotajlarından zarar görüyor, ancak daha küçük ölçekte. Ukrayna'daki mühimmat ve teçhizat tüketimi ancak büyük ölçekli bir sanayi tabanı ile sürdürülebilir..

Ukraynadaki savaştaki durum, askeri sanayi kapasitesini azaltan ve verimlilik için ölçeği feda eden Batılı ülkelere somut bir uyarı oldu. Bu strateji, savaşın geleceğiyle ilgili kusurlu varsayımlara dayanıyor ve hem Batı hükümetlerindeki bürokratik kültürden hem de düşük yoğunluklu çatışmaların etkisinden etkileniyor.

Şu anda Batı, büyük ölçekli bir savaşta savaşacak endüstriyel kapasiteye sahip olmayabilir. ABD hükümeti bir kez daha demokrasinin cephaneliği olmayı planlıyorsa, o zaman ABD askeri-sanayi üssünün mevcut kapasitesi ve gelişimini yönlendiren temel varsayımlar yeniden incelenmelidir.

Mühimmat Tüketimi Tahmini

Rusya-Ukrayna çatışması için kesin bir mühimmat tüketimi verisi yok. Her iki hükümet de veri yayınlamıyor, ancak Rusya Savunma Bakanlığı tarafından günlük briefing sırasında sağlanan resmi saldırı görevi verileri kullanılarak Rus mühimmat tüketimini tahmini olarak hesaplanabiliyor.

Rus Günlük Saldırı Görevlerinin Sayısı, 19–31 Mayıs

Bu sayılar taktiksel roketleri konvansiyonel, sert kabuklu topçularla birlikte sunsa da, bu görevlerin üçte birinin roket birlikleri tarafından ateşlendiğini varsaymak mantıksız değil çünkü roketler, motorlu tüfek tugayının topçu kuvvetinin üçte birini roket birlikleri oluşturuyor.

Kalan üçte ikisini ise tüplü topçuların oluşturduğu düşünüldüğünde tüplü topçuların günlük 390 görev tamamladığı görülüyor. Her bir tüplü topçu saldırısı, toplam altı tabancalık bir batarya ile gerçekleştiriyor. Ancak, muharebe ve bakım arızalarının bu sayıyı dörde düşürmesi muhtemel.

Batarya başına dört tabanca ve tabanca başına dört mermi ile, tüplü topçu günde yaklaşık 6.240 mermi ateşliyor. Yere yerleştirilmiş ancak batarya aceleyle hareket ettiğinde terk edilen mermiler, Ukrayna'nın mühimmatlara yaptığı saldırılarla yok edilen mermiler veya ateşlenen ancak daha yüksek komuta seviyelerine bildirilmeyen mermiler için ek %15'lik bir kayıp tahmin edebilir.

Bunlarla birlikte ateşlenen top mermisi sayısı günde 7.176 oluyor. Bu istatistiklerin yalnızca Rus Silahlı Kuvvetlerinin birliklerini kapsadığını, sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetlerinin sayılmadığını bildirmek gerekiyor.

Batı'nın Sanayi Üssünün Kapasitesi

İki benzer güç arasındaki uzun süreli bir savaşın kazananı,hangi tarafın sanayi üssünün daha güçlü olduğuna bağlı. Bir ülke ya büyük miktarlarda mühimmat inşa edecek üretim kapasitesine sahip olmalı ya da hızla mühimmat üretimine dönüştürülebilecek başka imalat sanayilerine sahip olmalıdır. Batıda ikisi de yok gibi görünüyor.

ABD ise, topçu mühimmat stoklarını azaltmaya devam ediyor. 2020'de topçu mühimmatı alımları %36 azalarak 425 milyon dolara geriledi. 2022'de plan, 155 mm topçu mermilerine yapılan harcamaları 174 milyon dolara düşürmek. ABD'nin yıllık topçu üretimi, en iyi ihtimalle, Ukrayna'da sadece 10 gün ila iki hafta sürecek muharebeye kadar dayanabilecek kapasitede.

ABD, bu zorlukla karşılaşan tek ülke değil. ABD, İngiliz ve Fransız güçlerini içeren yakın tarihli bir savaş oyununda, İngiliz kuvvetleri savaşın başlamasından sekiz gün sonra ulusal kritik mühimmat stoklarını tüketti.

Bu durum sadece topçu kuvvetleri için geçerli değil. Tanksavar Javelin ATGM'ler ve Stinger MANPADS'ler de aynı durumda. ABD, Ukrayna'ya 7.000 Javelin füzesi gönderdi - stokunun kabaca üçte biri - daha fazla sevkiyat ise gelecek. Lockheed Martin yılda yaklaşık 2.100 füze üretiyor, ancak bu sayı birkaç yıl içinde 4.000'e kadar çıkabilir. Ukrayna ise her gün 500 Javelin füzesi kullandığını iddia ediyor.

Seyir füzelerinin ve harekat balistik füzelerinin harcamaları da gayet büyük. Ruslar savaş sırasında 1.100 ile 2.100 arasında füze ateşlediler.

ABD şu anda yılda 110 PRISM, 500 JASSM ve 60 Tomahawk seyir füzesi satın alıyor, bu da üç aylık savaşta Rusya'nın ABD'nin yıllık füze üretiminin dört katını yaktığı anlamına geliyor. Rusya'nın üretim oranı yalnızca tahmin edilebilir. Rusya, füze üretimine 2015 yılında sınırlı sayıda başladı ve 2016'da bile üretim sayısının 47 füze olduğu tahmin ediliyordu. Bu, yalnızca beş ila altı yılda tam ölçekli üretime geçildiği anlamına gelir.

Şubat 2022'deki stokları bilinmiyor, ancak harcamalar ve NATO ile savaş durumunda önemli stokları geri tutma gereksinimi göz önüne alındığında, Rusların endişelenmesine gerek yok gibi. Rus envanterinde 4.000 seyir ve balistik füze olduğu varsayılıyor. Bu sayı muhtemelen Batı yaptırımlarına rağmen artacaktır. Nisan ayında Kalibr füze motorları üreten ODK Saturn, 500 ek iş ilanı daha duyurdu. Bu durum, bu alanda bile Batı'nın Rusya ile sadece pariteye sahip olduğunu gösteriyor.

Hatalı Varsayımlar

Savaşın geleceğiyle ilgili ilk temel varsayım, hassas güdümlü silahların hedefi yalnızca bir atış ile yok ederek toplam mühimmat tüketimini azaltacağıdır. Ukrayna'daki savaş bu varsayımın tersini gösteriyor. Pek çok "aptal" dolaylı ateş sistemleri, hassas yönlendirme olmadan büyük bir hassasiyet elde ediyor ve yine de genel mühimmat tüketimi çok yüksek.

İkinci önemli varsayım, endüstrinin istendiğinde açılıp kapatılabileceğidir. Bu düşünce tarzı, sivil iş sektöründen gelen bir düşünce ve ABD hükümet kültürü aracılığıyla yayıldı. Sivil sektörde müşteriler siparişlerini artırabilir veya azaltabilir. Üretici, siparişlerdeki bir düşüşten zarar görebilir, ancak bu düşüş nadiren felaket olur çünkü genellikle birden fazla tüketici vardır ve kayıplar tüketiciler arasında yayılabilir.

Ne yazık ki, bu askeri alımlar için geçerli değil. ABD'de top mermileri için tek bir müşteri var - ordu. Siparişler düştüğünde, imalatçı, iş hayatında kalabilmek için maliyetleri azaltmak için üretim hatlarını kapatmak zorunda. Küçük işletmeler tamamen kapanabiliyor. Özellikle vasıflı işçileri çekmek için çok az üretim kapasitesi kaldığından, yeni kapasite oluşturmak çok zor oluyor. Bu, özellikle zorlayıcı çünkü birçok eski silah üretim sistemi, elle inşa edilecek seviyede olduğu için emek yoğundur ve yeni bir iş gücünün eğitilmesi uzun zaman alır. Tedarik zinciri sorunları da var, çünkü alt bileşenler, ya işsiz kalan, sipariş kaybı olan veya diğer müşteriler için yeniden araç kullanan veya denizaşırı ülkelerden, muhtemelen düşman bir ülkeden gelen parçalara dayanan bir taşeron tarafından üretilebilir.

Çin'in nadir toprak malzemeleri üzerindeki neredeyse tekeli, burada bariz bir zorluk. Stinger füzesi üretimi, kısmen bileşen kıtlığı nedeniyle 2026'ya kadar tamamlanamayacak. ABD'nin savunma sanayi üssüne ilişkin raporları, savaş zamanında üretimi artırmanın tedarik zinciri sorunları ve ABD üretim üssünün bozulması nedeniyle eğitimli personel eksikliği nedeniyle imkansız olmasa da zor olabileceğini açıkça ortaya koyuyor.

Son olarak, genel mühimmat tüketim oranları hakkında bir varsayım var. ABD hükümeti bu oranı her zaman düşük gördü. Vietnam Savaşından beri hafif silah fabrikaları beşten bire düştü. Bu, ABD'nin hafif silah mühimmatını azaltmaya başladığı ve ABD hükümetinin savaşın ilk aşamasında İngiliz ve İsrail mühimmatı satın almasına neden olduğu Irak savaşında göze çarptı.

Bir noktada ABD, savaş çabalarını beslemek için Vietnam'a ve hatta İkinci Dünya Savaşı döneminden kalma 50 kalibrelik mühimmat stoklarını kullanmak zorunda kaldı. Bu, büyük ölçüde ABD birliklerinin ne kadar etkili olacağına dair yanlış varsayımların sonucuydu. Neyse ki ABD için silah kültürü, küçük silah mühimmat endüstrisinin ABD'de sivil bir bileşene sahip olmasını sağladı. Ancak, Javelin ve Stinger füzeleri gibi diğer mühimmat türleri için durum böyle değil. Hükümet metodolojisine erişim olmadan, ABD hükümetinin tahminlerinin neden hatalı olduğunu anlamak mümkün değil, ancak aynı hataların diğer mühimmat türlerinde de yapılması riski var.

Sonuç

Ukrayna'daki savaş, eş güçteki rakipler arasındaki savaşın, teknik olarak gelişmiş, kitlesel ölçekte, endüstriyel çağda üretim kapasitesinin varlığını gerektirdiğini gösteriyor. Rus saldırısı, ABD tahminlerini ve mühimmat üretimini büyük ölçüde aşan oranlarda mühimmat tüketiyor.

ABD'nin Ukrayna'yı savunmak için demokrasinin cephaneliği olarak hareket etmesi için, ABD'nin endüstriyel tabanını organize etme biçimini ve ölçeğini büyük ölçüde yeniden  düzenlemesi gerekiyor.

Bu durum özellikle kritik çünkü Rus işgalinin arkasında dünyanın üretim başkenti olan Çin var. ABD, Ukrayna'yı savaşta tutmak için stoklarının daha fazlasını harcamaya başlarken, Çin henüz Rusya'ya anlamlı bir askeri yardım sağlamıyor.

Batı, Çin'in özellikle cephane eksikliği nedeniyle Rusya'nın yenilmesine izin vermeyeceğini varsaymalı. Otokrasiler ve demokrasiler arasındaki rekabet gerçekten askeri bir aşamaya girdiyse, o zaman demokrasinin cephaneliği öncelikle savaş zamanında malzeme üretimine yaklaşımını kökten geliştirmeli.

Yazar: Sadık Can Gençer

ÖNERİLEN İÇERİK: Silah sistemlerinin geleceği

* * *

KAYNAK: gdh.digital, RUSI