Belarus, Azerbaycan'a silah sattı; Paşinyan çıldırdı
POLITICO tarafından sızdırılan belgelere göre, her iki ülke de Rusya liderliğindeki uluslararası savunma anlaşmasında sözde müttefik olmalarına rağmen, Belarus, Azerbaycan’a gelişmiş silahlar teslim etti.
Dosyalar, Ermenistan'ın bu hafta askeri ittifaktan ayrılacağını duyurma kararına yeni bir ışık tutuyor.
Ermenistan, eski Sovyet cumhuriyetinin Moskova'ya bel bağladığı on yılların ardından şimdi Batı'ya doğru tarihi bir yönelişin eşiğinde ve koruma için giderek daha fazla Avrupa ve NATO'ya yaklaşıyor.
Ermenistan, Asya ve Avrupa arasındaki stratejik kavşakta yer alan Güney Kafkasya bölgesinde Azerbaycan ile sık sık tam ölçekli savaşa dönüşen sert bir çatışmaya kilitlenmiş durumda.
Rusya'nın sadık bir müttefiki olan Belarus'un 2018-2022 yılları arasında Azerbaycan'a gelişmiş askeri donanım tedarik etme ve ezeli rakibiyle girdiği savaşlarda üstünlük sağlama kararı, Ermenistan tarafından acı bir ihanet olarak değerlendiriliyor.
Hem Belarus hem de Ermenistan, Moskova'nın liderliğinde 2002 yılında kurulan Sovyet sonrası askeri bir ittifak olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (CSTO) üyesidir. Teorik olarak üyeler, saldırıya uğramaları halinde birbirlerini savunmakla yükümlüdür.
Çarşamba günü Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, hükümetinin bloktan çekilme sürecini başlatacağını duyurdu ve üyelerin "sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerini, Azerbaycan'la birlikte bize karşı bir savaş planladıklarını" iddia etti.
POLITICO'nun ele geçirdiği bir düzineden fazla mektup, diplomatik nota, satış faturası ve ihracat pasaportu, Belarus'un Ermenistan'la gerilimin zirveye çıktığı 2018-2022 yılları arasında Azerbaycan silahlı kuvvetlerine aktif olarak yardım ettiğini gösteriyor.
Sunulan hizmetler arasında eski topçu teçhizatının modernize edilmesi ve elektronik harp ve drone sistemleri için kullanılan yeni teçhizatın sağlanması yer alıyor.
Belgeler arasında Belarus devlet silah ihracat ajansının kendi askeri-endüstriyel firmalarına Azerbaycan için son teknoloji topçu hedefleme ekipmanı siparişlerine ilişkin mektupların yanı sıra iki devlet arasında Azerbaycan silahlı kuvvetleri için Groza-S karşı drone mobil harp istasyonlarının satın alınmasını kabul eden yazışmalar da yer alıyor.
Son yıllarda Azerbaycan ve Ermenistan güçleri arasındaki çatışmalarda topçu ve insansız hava araçları yoğun olarak kullanıldı.
POLITICO tarafından görülen diplomatik yazışmalardan birinde Belaruslu işletmelerin "Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarının restorasyonunda ve Belarus mal ve hizmetlerinin ülkeye ihracatında" aktif rol oynadıkları belirtiliyor.
Kağıt üzerinde Ermenistan'ın müttefiki olmasına rağmen Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko daha önce Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i "adamımız" olarak tanımlamış ve KGAÖ'nün ona karşı çıkmasının "yanlış" olacağını söylemişti.
Aliyev ise 2022'de yaptığı açıklamada "KGAÖ'de Ermenistan'dan daha fazla dostumuz var" demişti.
Ancak uzmanlara göre Moskova'nın en yakın müttefiklerinden biri olan Belarus'un Kremlin'in zımni desteği olmadan hareket etmesi pek olası değil.
Paşinyan'ın önceki gün suçlamalarını dile getirmesinin ardından Belarus Perşembe günü Ermenistan büyükelçisini dışişleri bakanlığında bir toplantıya çağırdı.
Elçi daha sonra Erivan'a geri çağrıldı ve Belarus'un büyükelçisi iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin kesilmesinin bir parçası olarak Minsk'e döndü.