gdh'de ara...

Beyninin yarısını kaybeden insanların bilişsel işlevleri araştırıldı

ABD'deki Carnegie Mellon Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, beyninin yarısını kaybeden insanların hangi bilişsel işlevleri yerine getirebileceğini tespit etti.

1. resim
19.08.2022

İnsan beyninin sol ve sağ yarım kürelerinin sırasıyla kelimeleri ve yüzleri işlediği düşünülüyor.

Ancak yapılan yeni araştırmaya göre, beyninin bir yarısı olmayan kişilerin hem kelimeleri hem de yüzleri hatırlamada iyi olduğu ortaya çıktı.

Independent Türkçe'nin haberine göre, araştırma henüz hakem onayından geçmedi ancak internet sitesi BiorXiv'de erişime açıldı. Araştırmanın yazarları, bu bulgunun beyin çalışmalarına yeni bir bakış açısı sağladığını söylüyor.

Ayrıca beyninin yarısını "hemisferektomi" adı verilen ameliyatla aldırmak zorunda kalan insanların gündelik yaşamlarını nasıl düzenlemesi gerektiğine de yardımcı oluyor.

Michael Granovetter liderliğinde yürütülen arştırmada ekip, çocukken hemisferektomi geçirmiş 40 yetişkin gönüllüyle deneyler yaptı.

Hemisferektomi gibi prosedürler, çocukluk çağındaki ekstrem epilepsi vakalarında son çare olarak gerçekleştiriliyor. Bu sayede beynin yarım kürelerinden birinden kaynaklanan nöbetler hafifletilebiliyor.

Deneye katılanlara saniyenin dörtte üçü boyunca siyah bir yüz ve 4 harfli bir kelime gösterildi. Daha sonra katılımcılar, 150 milisaniye boyunca başka bir kelimeye ve yüze baktı.

Ardından katılımcılardan gördükleri iki kelimenin ve yüzün, aynı mı yoksa farklı mı olduğunu belirlemeleri istendi.

Hemisferektomi geçiren katılımcılar, deney sırasında nispeten kötü performans gösterse de hem yüz hem de kelimeleri doğru tanıma oranları yüzde 80'i aştı.

Araştırmacılar bu oranın, beynin hangi yarım küresinin çıkarıldığına göre değişmediğini belirtiyor.

Yapılan ikinci deneyde ise, ekip; kontrol grubuna yani hemisferektomi geçirmemiş kişilere odaklandı. Katılımcılardan ekranın ortasında değil, yan taraflarında görünen kelimeleri ve yüzleri tanımaları istendi.

Görsel alanın sol yarısında görüntülenen nesneler genellikle sağ yarım küre tarafından işleniyor. Bunun tam tersi de geçerli.

Beynin her iki yarısına sahip olan katılımcılar, ilginç bir şekilde ekranın sol tarafında görünen sözcükleri seçmekte zorlandı. Kelimeleri tanımada hemisferektomi hastalarından daha iyi performans sergileyemedi.

Araştırmanın yazarları, "Bulguların tamamı, sol veya sağ yarım kürenin, yüzlerin ve kelimelerin karşılaştırılabilir temsili için biçimlenebileceğini gösteriyor. Bu, gelişmekte olan beynin olağanüstü esnekliğini gösteriyor." ifadelerini kullandı.

Kaynak

  1. Independent Türkçe