Biden ve Wallace'ın F-16 kavgası
Joe Biden, İngiltere'nin Ukraynalı pilotları kendi onayı olmadan F-16'larla eğitme planlarını açıklamasının ardından NATO genel sekreterliği için Ursula von der Leyen'i seçti.
Savunma Bakanı Ben Wallace, transatlantik ittifakın şu anki başkanı Jens Stoltenberg'in yerine geçecek isim olarak öne çıkıyordu.
Ancak The Telegraph'ın haberine göre Wallace, İngiltere'nin Ukrayna'ya verdiği iddialı askeri destekle ilgili gerginlikler nedeniyle Beyaz Saray'ın desteğini alamadı.
Kıdemli Muhafazakar milletvekilleri, von der Leyen'in Almanya'nın savunma bakanı olarak siciline ilişkin endişeler nedeniyle Başbakan Rishi Sunak'ı alternatif bir adayı desteklemeye çağırdı.
Yakın zamanda Beyaz Saray'a yaptığı bir ziyaret sırasında Sunak'ın, Wallace'ın NATO'nun bir sonraki üst düzey yetkilisi olması için "yoğun kulis yaptığı" söyleniyordu.
Biden daha sonra bir basın toplantısında İngiltere'nin bu görev için "çok nitelikli bir kişiye" sahip olduğunu söyledi ancak desteğini sunmaktan kaçındı.
Wallace Kiev'in modern savaş tankları ve uzun menzilli seyir füzeleriyle silahlandırılması için yürütülen kampanyalara öncülük etmişti.
Ancak İngiltere'nin Ukraynalı pilotları eğitme ve onları ABD yapımı F-16 jetleriyle silahlandırmak için kendi desteği olmadan uluslararası bir çaba oluşturma planlarını açıklaması Washington'u dehşete düşürdü.
Kaynak, bu hamlenin Savunma Bakanı'nın Biden'ı kazanma konusunda "kalan tüm umutlarını sona erdirdiğini" söyledi.
Salı günü Sunak, bir sonraki NATO şefi olmak için yarışmaktan vazgeçen Wallace'ın "bu görev için olağanüstü bir aday olduğunu" söyledi.
Avam Kamarası Savunma Komitesi üyesi Robert Courts, İngiltere'nin "başka bir adayı desteklemesi gerektiğini" söyledi ve Von der Leyen'in NATO'nun birliği koruması gereken bir dönemde "siyasi olarak bölücü" bir seçim olacağı uyarısında bulundu.
Eski bir kabine bakanı olan David Jones ise Başbakan'ı bu hamleyi engellemeye çağırarak şunları söyledi "Desteklemek için kesinlikle çok endişeli olmamalı. Endişemiz AB'nin NATO'nun bütünlüğüne zarar veren daimi yapılandırılmış işbirliği arayışında olmasıdır. Von der Leyen de bunun ateşli bir savunucusu olmuştur."
Gelecek yıl yapılacak Avrupa seçimlerinden sonra görevi devralması beklenen von der Leyen, o zamana kadar NATO görevlerinde bulunamayacağını özel olarak itiraf etmişti.
Stoltenberg'in görev süresi Ekim 2024'e kadar uzatıldı, bu da Alman AB şefinin müsait olduğu döneme denk geliyor.
Sunak, Mayıs ayında Hollandalı mevkidaşı Mark Rutte ile yaptığı görüşmenin ardından Ukrayna'ya F-16 uçaklarının tedarik edilmesine yardımcı olacak bir "uluslararası koalisyon" kurma sözü verdi.
Downing Street, Londra ve Lahey'in "eğitimden F-16 jetlerinin tedarikine kadar her konuda destek vererek Ukrayna'ya muharip hava yetenekleri sağlamak üzere uluslararası bir koalisyon kurmak için çalışacaklarını" duyurdu.
Bir dizi Avrupa ülkesi bu plana çoktan imza atmıştı ancak Washington'un tam desteğini almadan önce bunu kamuoyuna açıklamakta tereddüt ediyorlardı.
Wallace daha önce Ukrayna'ya tank ve uzun menzilli füze bağışında bulunacağını açıklayarak Biden'ı zorlamıştı.
Bir baskı kampanyasının ardından F-16'ların ihracat lisanslarını kontrol eden ABD Başkanı sonunda yumuşadı ve Avrupalı müttefiklerin Ukraynalı pilotları jetler ve silah sistemleri konusunda eğitmesine izin vermeyi kabul etti.
Biden, Avrupa Komisyonu Başkanı Bayan von der Leyen'in Bay Stoltenberg'den görevi devralması için bastırıyor. Başkan'ın eşi Jill'in, ittifakın ilk kadın genel sekreterinin atanmasını desteklemesi için kendisine baskı yaptığı bildirildi.
Eski bir silahlı kuvvetler bakanı olan Mark Francois, Leyen'in atanmasının Vladimir Putin'in ekmeğine yağ süreceğini söylerken, Yeovil'in Muhafazakâr milletvekili Marcus Fysh, Bayan von der Leyen'in NATO için "yanlış seçim" olduğunu ve atanmasına "direnilmesi" gerektiğini söyledi.
Eski bir bakan olan Sir Jacob Rees-Mogg, Washington'un Wallace yerine AB yetkilisini desteklemesinin "'özel ilişkinin' çürümüş durumunu" gösterdiğini söyledi.