Borsa neden düştü, çöktü? XU100 hisse neden düşüyor?

Borsa’daki düşüş, küçük yatırımcıları zora soktu. Bu yüzden Borsa neden düşüşte? Sorusu akıllara geliyor. Peki, Borsa neden düştü, çöktü? xu100 hisse neden düşüyor?

Borsa neden düştü, çöktü?

Piyasalarda hafta ortası işlemler tamamlanmak üzereyken, Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi bugün kritik 9550 desteğinin altına geriledi. Öğleden sonra devam eden işlemlerde endeks, 9500’ün de altında sarkarak son 5 ayın en düşük seviyelerini test etti.

XU100 hisse neden düşüyor?

BIST 100 endeksi, Türkiye ekonomisinin genel performansını yansıtan bir göstergedir. BIST 30 ve BIST 50 endeksi ile birlikte Borsa İstanbul’un ana endekslerinden biridir. BIST 100 endeksi, bu iki endeks içindeki hisseleri de kapsamasından dolayı Türkiye'deki en önemli borsa endekslerinden biri olarak kabul edilir.

BIST 100 endeksinin fiyatını etkileyen faktörler arasında Türkiye ekonomisinin büyüme oranı, enflasyon oranı, cari açık oranı, faiz oranları, döviz kurları siyasi gelişmeler, küresel piyasaların durumu, şirketlerin karlılıkları ve beklentileri gibi makro ve mikro ekonomik veriler bulunur.

BIST 100 endeksinin sembolü XU100’dür. Fiyatı, içindeki hisse senetlerinin fiyatlarına ve ağırlıklarına göre hesaplanır. Endeksin fiyatı arttığında içindeki hisse senetlerinin fiyatları da genellikle artar, fiyatı düştüğünde ise içindeki hisse senetlerinin fiyatları da düşer.

Devre kesici nedir?

Borsada devre kesici uygulaması otomatik olarak aktifleşir. Devre kesici işlemi manuel olarak gerçekleştirilmez. Devre kesici limitlerine kadar tüm işlemler normal şekilde devam eder. Hisse değeri önceden belirlenmiş limitleri aştığı anda, limiti geçen işlemi gerçekleştirecek emir iptal edilir ve devre kesici çalışır. Söz konusu emir verildiğinde hisse belirlenen limitin altına geçmemişse limite kadar işlem devam eder, devre kesici limit anında aktifleşir, işlemin kalan kısmı iptal edilir.

Devre kesici çalıştığı andan itibaren emir toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada fiyatlar teoriktir ve işlem miktarı gösterilir. Belirli bir süre boyunca emir toplanır ve ardından eşleşme süreci başlar. Tüm süreçler tamamlandığında hisse alım satımı ve diğer işlemler normale dönerek devam eder. Ancak eğer seansların kapanış bölümüne yakın devre kesici uygulanırsa pazarlara göre sürelerde pazarlara göre değişken kurallar uygulanır. Buna göre:

Yıldız Pazar’da işlem gören senetlerde seansın kapanış bölümüne 10 dakika kala devre kesici çalışırsa emir toplama süresi 10 dakikaya çıkartılır. Seansın kapanış aşamasında emir toplama işlemi devam eder. Sonra eşleştirme aşaması gelir.

Ana Pazar ve Alt Pazar’da seansın kapanış bölümünün başlamasına 20 dakika kala devre kesici aktif olursa emir toplama süresi aynı süre kadar artırılır. Kapanış seansında da devam eden emir toplama işlemi bittiği andan itibaren eşleştirme zamanı başlar.

Bu zaman dilimlerinde sıraya bağlı rüçhan hakları, varant, temerrüt gibi işlem yöntemi kesintiye uğramaz.

Bu uygulama, borsadaki işlemleri geçici olarak durdurarak yatırımcılara piyasayı anlamaları ve ani kararlar almamaları için zaman tanır. Devre kesici aktif hale geldiğinde, işlemler durur, emirler toplanır ve belirlenen süre sonunda tek fiyat yöntemi ile fiyatlar oluşturulur. Sonrasında işlemler, ‘sürekli işlem’ yöntemi ile devam eder​.