Çanakkale Savaşı’nın kaderini değiştiren gemi: Nusret

Tarihe altın harflerle kazanan Çanakkale Zaferi’nin 109. yıl dönümü yurdun dört bir yanında coşku ile kutlanacak.

18 Mart 1915 tarihinde Çanakkale’de tesis ettiği mayın hatları ile savaşın kaderini değiştiren kahraman gemi, “Nusret” mayın gemisidir. 1

00 gemi ve yaklaşık 250 ağır topa sahip olan Müttefik Donanması, üç hat şeklinde teşkilatlandırılmış olarak 18 Mart 1915 sabahı saat 10.00’dan itibaren Boğazı zorlamaya başlamıştır.

Nusrat Mayın gemisinin tarihi

Nusrat Mayın Gemisi 1911 yılında Almanya’nın Kiel şehrinin Germania Tersanesinde inşa edilerek, 1914’te Osmanlı donanmasına teslim edilmişti.

Eni 7,4 metre, boyu 40 metre, sürati ise 15 mildi. Dar alanda seri manevra kabiliyeti nedeniyle Çanakkale Boğaz’ında görevlendirilmişti.

Çanakkale Boğaz Harekâtı kapsamında Boğaz’dan geçit vermemek için zaten önceden boğazı kesecek şekilde döşenmiş Alman mayın hatları bulunmaktaydı. Ancak düşman güçlerinin hareketlerinin izlenmesiyle önemli bir detay fark edildi.

Yeni yapılan bir plan ile 7 Mart’ı 8 Mart’a bağlayan gece Nusrat Mayın Gemisi 26 mayını Erenköy Mevkiine kıyıya paralel döşeyecektir.

Bu mevkiinin seçilmesinin sebebi ise, grup grup Boğaz’a giriş yapan düşman zırhlılarının dönüş sırasında diğerlerine engel olmamak için geniş olan Erenköy Mevkiinde manevra yapmasıydı.

Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey ve Yüzbaşı Hakkı Bey önderliğinde Nusrat, gece yarısı demir alarak Çanakkale’den ayrıldı.

Bütün ışıklar söndürülerek hedefe doğru ilerlendi. Düşmanın devriye gemilerine yakalanmadan başarıyla birer birer mayınlar döküldü.

Geri dönüş yolculuğu da bir o kadar tehlikeliydi. Daha önce dökülen mayınlar ve düşman gemileri de büyük bir tehdit oluşturuyordu. Başarıyla bu zor görev gerçekleştirildi.

On gün sonra 18 Mart 1915 günü düşman donanması saldırıya geçti. Savaş kontrollü olarak devam ederken beklenmedik bir olay gerçekleşti.

Mayın kontrolünde temiz olduğu düşünülen Erenköy mevkiine yanaşan Fransız düşman zırhlılarından Bouvet, ilk mayına çarpan ve batan savaş gemisiydi.

Manevra yaparken Inflexible ve ardından Irresistable adlı İngiliz Savaş gemilerinin de mayına çarptıkları ve yan yatmakta oldukları rapor edildi.

Üç büyük savaş zırhlısının kaybı (Bouvet, Irresistable, Ocean) ve dört tanesinin de ( Inflexible, Gaulois, Suffren, Agamemnon) ağır yaralanması ile düşman büyük güç kaybetmişti.

Nusrat’ın mayınları 639 kişilik mürettebatıyla Bouvet, onun ardından Inflexible ve Bolva zırhlılarını sulara gömmüştür.

Nusrat’ın bu önemli görevi tarihi yeniden yazacaktı. Tarih değişecek, savaş uzayacak, bu topraklarda yeni bir ülkenin Cumhuriyetimizin tohumları atılacaktı.

İşte Nusrat ile başlayan bu dönüm noktası, Seyid Onbaşı, Ezineli Yahya Çavuş, 57. Alay, Arıburnu Savunması, Anafartalar Komutanı Mustafa Kemal’in ve silah arkadaşlarının üstün mücadelesi ve daha adını bilmediğimiz, sayamadığımız binlerce isimsiz kahramanın vatan sevgisi ile desteklenecek, 18 Mart 1915 ve 09 Ocak 1916’da Çanakkale’nin geçilemeyeceğini tüm dünyaya duyuracaktı.

Ziyaretçileri tarihi yolculuğa çıkarıyor

Çanakkale Savaşları sırasında boğaza döşediği mayınlarla savaşın kaderini değiştiren Nusret Mayın Gemisi, restore edildikten sonra 2003 yılından bu yana sergilendiği Mersin’in Tarsus ilçesinde ziyaretçilerini tarihi yolculuğa çıkarıyor.

“Çanakkale geçilmez” sözüyle özdeşleşen ve akıllarda yer edinen Nusret Mayın Gemisi, uzun yıllar donanmaya hizmet ettikten sonra 1962 yılında “Kaptan Nusret” ismiyle kuru yük taşımaya başladı.

Daha sonra Akdeniz’in derin sularında kalan Nusret, 1999 yılında bir grup gönüllünün girişimiyle karaya çıkarıldı, Tarsus Belediyesince alınıp restore edildi.

Yaklaşık 4 yıl süren çalışmanın ardından aslına sadık kalınarak yenilenen Nusret, 2003 yılında Tarsus’taki Nusret Mayın Gemisi Müzesi ve Çanakkale Zaferi Kültür Parkı’na yerleştirilerek sergilenmeye başlandı.