Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'den ABD'ye uyarı: İki yüzlü olmayı bırakın

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin ziyaretini sürdürüyor. Bakan Blinken, başkent Pekin’deki Diaoyutai Devlet Konukevi'nde Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya geldi. İkili, görüşmenin başında Çin-ABD ilişkilerine dair açıklamalarda bulundu.

Çin Dışişleri Bakanı Wang, “Genel olarak Çin-ABD ilişkileri istikrar kazanmaya başlıyor. Her iki tarafta da diyaloğu, iş birliğini ve ilişkinin olumlu yönlerini artırdık. Bu, iki halkımız ve uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılanmaktadır. Ancak aynı zamanda ilişkideki olumsuz etkenler giderek artıyor ve gelişiyor, ilişki her türlü aksaklıkla karşı karşıya. Çin'in meşru kalkınma hakları, makul olmayan bir şekilde baskı altına alındı ve temel çıkarlarımız zorluklarla karşı karşıya” ifadelerini kullandı.

Wang Yi,

şeklinde konuştu.

ABD'ye çağrı

Wang Yi, "Çin'in tavrı tutarlı. Her zaman insana, dünyaya ve geleceğe karşı sorumluluk duygusuyla hareket ettik. Çin'in konumu hep tutarlıydı. (Çin) Devlet Başkanı Xi Jinping'in ortaya koyduğu karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazançlı iş birliği ilkelerini izliyoruz. İstikrarlı, sağlıklı ve sürdürülebilir bir Çin-ABD ilişkisine bağlıyız. Çin'in endişeleri de tutarlı. Her zaman birbirimizin temel çıkarlarına saygı gösterilmesi çağrısında bulunduk ve ABD'yi Çin'in iç işlerine müdahale etmemeye, Çin'in kalkınmasını engellememeye, Çin'in egemenlik, güvenlik ve kalkınma çıkarları konusunda Çin'in kırmızı çizgilerine basmamaya çağırdık. Bu seferki ziyaretiniz, başkanlarımızın iletişimin sürdürülmesi, farklılıkların yönetilmesi, iş birliğinin ilerletilmesi ve uluslararası ilişkilerde koordinasyonun güçlendirilmesi konularındaki ortak anlayışlarının hayata geçirilmesine yönelik çabaların bir parçası. Bugün sizinle derinlemesine bir görüş alışverişinde bulunmayı sabırsızlıkla bekliyorum" dedi.

Xİ Jinping: Pekin düşman değil

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Cuma günü ziyarette bulunan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'e, ABD'nin "bir şey söyleyip başka bir şey yapmayı" bırakması gerektiğini söyleyerek, ABD'nin Çin'e düşman gibi davranmaması gerektiğini söyledi.

İki ülkenin sözlerine sadık kalması gerektğini vurgulayan Xi, "Birbirimize zarar vermek yerine, birbirimizin gelişmesine yardımcı olmalıyız." dedi.

Antony Blinken, cuma günü Pekin’de Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya gelirken, ikilinin saatler sürmesi beklenen basına kapalı görüşmelerine başlamadan önce “yanlış hesaplamalardan” kaçınılması gerektiğini vurguladı.

Wang konuğuna ABD-Çin ilişkilerinin “istikrara kavuştuğunu” ancak olumsuz faktörlerin “arttığını” söyledi ve gerilimin çatışmaya dönüşmesine izin vermenin her iki güç için de “kaybet-kaybet” olacağı uyarısında bulundu.

Toplantı, Washington’ın Çin’i “Rusya’nın Ukrayna’daki savaş çabalarına destek vermekle” suçlamasının yanı sıra Çin’in endüstriyel “kapasite fazlası” üzerindeki baskısı ve Çin’e ait popüler video uygulaması TikTok’u yasaklama çabası nedeniyle sürtüşmelerin arttığı bir döneme denk geldi. Biden yönetiminin, Çin’e bağlı olan ve ABD dahil BM üyeleri tarafından da böyle kabul edilen Tayvan’a 8 milyar dolarlık yeni bir askeri yardım paketi de bir diğer anlaşmazlık noktası.

Devlet yayın kuruluşu CCTV’ye bağlı bir sosyal medya hesabı olan Yuyuantantian tarafından yayınlanan bir bildiriye göre Wang, açılış konuşmalarında ABD’nin “Çin’in iç işlerine karışmaması, Çin’in kalkınmasını bastırmaması ve ülkenin egemenliği, güvenliği ve kalkınma çıkarları söz konusu olduğunda Çin’in kırmızı çizgilerine basmaması gerektiğini” söyledi.

Blinken ise iki tarafın uyuşturucu karşıtlığı, askerden askere ilişkiler ve yapay zeka risklerinin yönetilmesi konularında ilerleme kaydedebileceğini umduğunu ifade etti.

"Daha fazla çaba göstermeliyiz"

ABD Dışişleri Bakanı, mevkidaşıyla görüşmesinin ardından Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile buluştu.

Xi ABD’li üst düzey diplomat Antony Blinken’a dünyanın en büyük iki ekonomisinin “rakip değil ortak” olması gerektiğini, ancak ilişkilerinde çözülmesi gereken “bir dizi sorun” olduğunu söyledi.

Devlet televizyonu CCTV’ye göre Pekin’deki Büyük Halk Salonu’nda Blinken ile bir araya gelen Xi, geçen yıl ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinden bu yana iki ülkenin “bazı olumlu ilerlemeler kaydettiğini” söyledi.

Xi, "Hala çözülmesi gereken bir dizi mesele var ve daha fazla çaba gösterilmesi gereken alanlar var” dedi.

Çin lideri Blinken’a, kendinden emin, açık, müreffeh ve gelişen bir ABD görmekten mutlu olduğunu ve ABD’nin de Çin’in gelişimine olumlu bir gözle bakabileceğini umduğunu söyledi.

Xi, “Çin-ABD ilişkilerinin gerçek anlamda istikrar kazanması, gelişmesi ve ilerlemesi için bu, tıpkı gömleğin ilk düğmesinin düzeltilmesi gibi çözülmesi gereken temel bir konudur” dedi.

Çin lideri, “Üç ana ilke önerdim: karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliği” diye ekledi.

ABD’li yetkililerden ziyaretler

Blinken üç günlük Çin ziyaretine çarşamba ve perşembe günleri Şanghay’da başlamıştı. Burada bir basketbol maçı izledi, çevreyi gezdi, öğrencilerle konuştu ve şehrin Komünist Parti başkanı Chen Jining ile bir araya geldi.

Gezi, jeopolitik rakipler arasındaki iletişimi artırmaya yönelik daha geniş bir çabanın parçası. ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in geçtiğimiz kasım ayında Kaliforniya’da bir araya gelmesinin ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın bu ayın başlarında Çin’e yaptığı ziyaretin ardından gerçekleşti. Yellen’ın turu, ABD’nin ucuz Çin ihracatının küresel piyasaları bozduğu görüşünü tekrarlamıştı.

Perşembe günü bir Çin Ticaret Bakanlığı yetkilisi basına yaptığı açıklamada Pekin’in kapasite fazlası suçlamalarını reddettiğini vurguladı.

Blinken cuma günü Wang’a yüz yüze görüşmenin yerini hiçbir şeyin tutamayacağını söyledi.

Ancak iki tarafın önemli konularda birbirinden uzak olduğu görüldüğü için herhangi bir ilerleme kaydedilmesi ihtimali zayıf. Çin devlet gazetesi China Daily perşembe günü yayınladığı bir başyazıda “dünya Ukrayna meselesinin Çin ile ABD arasında bir mesele olmadığını ve ABD tarafının bunu bir mesele haline getirmemesi gerektiğini açıkça görebiliyor” dedi.

Öte yandan dün Reuters ajansı, Kuzey Kore’den Rusya’ya silah transferiyle bağlantılı olduğu iddia edilen bir Rus kargo gemisinin şubat ayından bu yana Çin’in Zhejiang eyaletinde demirli olduğunu iddia eden bir haber yayınladı.