Çin ile Hindistan ile arasındaki sınır hattına ABD müdahil oldu

ABD, Hindistan ile Çin arasında alevlenen toprak kavgasına müdahil olarak Yeni Delhi’nin yanında yer aldı. Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD’nin Arunachal Pradesh eyaletini Hindistan’ın bir parçası olarak “tanıdığını” ve başkalarının bölge üzerinde kontrol sağlama girişimlerini reddettiğini söyledi.

Çin ise, Zangnan ya da Güney Tibet olarak adlandırdığı bölgenin kendisine ait olduğunu savunuyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı Baş Sözcü Yardımcısı Vedant Patel çarşamba günü geç saatlerde Washington’da gazetecilere yaptığı açıklamada Çin’in tutumu sorulduğunda “Fiili Kontrol Hattı boyunca askeri ya da sivil saldırılar ya da tecavüzler yoluyla toprak iddialarını ilerletmeye yönelik her türlü tek taraflı girişime şiddetle karşı çıkıyoruz” dedi.

19 Nisan’da başlayıp haziran başına kadar sürecek olan genel seçimlerde üçüncü dönem için aday olmaya hazırlanan Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin 9 Mart’ta Arunaçal Pradeş’i ziyaret etmesinin ardından bu ay tansiyon yükseldi.

Modi, uzak eyaletin stratejik Tawang bölgesine “her türlü hava koşulunda” bağlantı sağlaması beklenen 100 milyon dolarlık bir tünel projesinin açılışını yaptı ve Hindistan’ın Çin ile Fiili Kontrol Hattı veya LAC olarak bilinen 3.500 kilometrelik fiili sınır boyunca savunmasını güçlendirmesine yardımcı oldu.

Hintli liderler bölgeyi ziyaret ettiğinde düzenli olarak istisna yapan Çin, Modi’nin gezisini “şiddetle kınayan ve kesin bir şekilde karşı çıkan” bir açıklama yayınladı. Hindistan daha sonra Pekin’in tepkisini reddederek Arunaçal Pradeş’in “Hindistan’ın ayrılmaz ve devredilemez bir parçası olduğunu ve her zaman öyle kalacağını” vurguladı.

Çin resmi medyasına göre, ilk kısasa kısas açıklamalarından günler sonra, Çin Milli Savunma Bakanlığı sözcüsü Kıdemli Albay Zhang Xiaogang gazetecilere verdiği demeçte “Zangnan bölgesinin Çin’in doğal toprakları olduğunu” söyledi.

dedi.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Randhir Jaiswal ise salı günü yaptığı açıklamada, Yeni Delhi’nin Çin Savunma Bakanlığı sözcüsünün bölge üzerinde “saçma iddialar ileri süren” yorumlarını not ettiğini söyleyerek tekrar karşılık verdi: “Bu konudaki temelsiz iddiaları tekrarlamak bu tür iddialara herhangi bir geçerlilik kazandırmaz.”

Hindistan ve Çin arasında uzun süredir devam eden bir sınır anlaşmazlığı var ve iki Asya devi 1962 yılında bu yüzden savaştı. Ayrıca 2020’den bu yana doğu Ladakh bölgesinde askerleri arasında ölümcül çatışmaların yaşandığı bir sınır anlaşmazlığına kilitlenmiş durumdalar.

Hindistan-Çin gerilimi

Hindistan'ın kuzeydoğusundaki Ladakh bölgesinde 15 Haziran'da 20 Hint askerinin ölümüyle sonuçlanan çatışmaya neden olan ve bölgede tansiyonu yükselten süreç, Çin askerlerinin mayıs başında üç noktadan Ladakh bölgesine girmesi, burada çadır ve askeri karakollar kurmasıyla başlamıştı.

Çin askerlerinin, "bölgeden ayrılmaları" yönünde defalarca yapılan sözlü uyarılara aldırış etmediği ifade edilmiş, iki ülke arasında bir diğer tartışma konusu Sikkim eyaletinde de Çin ve Hint askerleri arasında çatışmalar yaşanmıştı.

İki ülke askerlerinin Ladakh bölgesinin doğusunda ve Sikkim eyaletinde karşı karşıya gelmesinin ardından gözler bu bölgeye çevrilmişti.

Öte yandan haziran başında iki ülke dışişleri bakanlığı yetkililerinin sınırda artan gerilimi video konferans yoluyla görüştüğü açıklanmıştı. Hindistan, anlaşmazlığın barışçıl müzakereyle üstesinden gelinmesi konusunda Çinli yetkililerle hemfikir olunduğunu bildirmiş, Pekin yönetimi de iki ülkenin gerilimin düşmesine ilişkin konsensüse vardığını duyurmuştu.

Çin ve Hindistan arasındaki 3 bin 500 kilometrelik sınır hattının büyük bölümü, iki ülke arasında egemenlik tartışmalarına neden oluyor.

Pekin yönetimi, "Güney Tibet" olarak adlandırdığı Hindistan'ın Arunaçal Pradeş eyaletindeki 90 bin kilometrekarelik toprakta hak iddia ederken, Yeni Delhi, Aksai Chin platolarını kapsayan 38 bin kilometrekarelik alanın Çin tarafından işgal edildiğini savunuyor.

Taraflar, uzun yıllardır süregelen görüşmelere rağmen egemenlik ihtilaflarını çözemezken, iki ülke arasındaki gerilim, 2017 yılında da Çin'in bölgedeki bir sınır yolunu tartışmalı bir platoya uzatmaya çalışması üzerine artmıştı.