Çin, Tayvan yakınlarında yeni tatbikat başlattı: Joint Sword-2024B

Çin ordusu, adanın Ulusal Gününü kutlamasından birkaç gün sonra Tayvan yakınlarında gemi ve uçaklarla yeni bir savaş tatbikatı başlattı.

Çin ordusunun Doğu Bölgesi Komutanlığı sözcüsü Yüzbaşı Li Xi Pazartesi günü yaptığı açıklamada Joint Sword-2024B olarak adlandırılan tatbikatın “Tayvan adasının kuzey, güney ve doğusundaki bölgelerde” gerçekleştirildiğini söyledi.

Sözcü tatbikatların “deniz-hava muharebesine hazırlık devriyesi, kilit liman ve bölgelerin ablukaya alınması” konularına odaklandığını ve “deniz ve kara hedeflerine saldırı” da içereceğini sözlerine ekledi.

Tatbikatların “devletin egemenliğini ve ulusal birliği korumak için meşru ve gerekli bir operasyon” olduğunu da sözlerine ekleyen Bakan, tatbikatların ne zaman sona ereceğine dair bir tarih vermedi.

Tayvan Savunma Bakanlığı Çin'in “mantıksız ve provokatif eylemlerini” şiddetle kınadığını ifade etti ve “özgürlük ve demokrasiyi korumak ve Tayvan'ın egemenliğini savunmak için uygun şekilde karşılık vermek üzere uygun kuvvetleri gönderdiğini” söyledi.

Yerel saat ile sabah 8 itibariyle, 25 kadar Çin Halk Kurtuluş Ordusu uçağı ve yedisi donanmaya ait olmak üzere toplam 11 geminin Tayvan çevresinde faaliyet gösterdiği belirtildi.

Başkanlık ofisi Çin'in Tayvan halkının özgür ve demokratik bir yaşam tarzı tercihine saygı duyması ve askeri provokasyonlardan kaçınması gerektiğini söyledi.

Son yıllarda Çin, kendisine ait olduğunu iddia ettiği Tayvan çevresindeki askeri faaliyetlerini arttırdı. Son tatbikatlar, adanın Cumhurbaşkanı William Lai Ching-te'nin 10 Ekim'de ilk Ulusal Gün konuşmasını yaparak herhangi bir “ilhak ya da işgale” karşı direneceği ve Pekin'in adanın 23 milyonluk halkını temsil etme hakkı olmadığı sözünü vermesinden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti.

Pekin, Tayvan'ı kontrolü altına almak için güç kullanmayı göz ardı etmedi ve tatbikatların “Tayvan bağımsızlık güçlerinin ayrılıkçı eylemlerine” karşı bir uyarı olduğunu söyledi.

Çin'in önceki tatbikatı

Çin, ocak ayında seçilen ve Mayıs ayında göreve başlayan Lai'yi “ayrılıkçı” olarak kınamış ve göreve başlamasından üç gün sonra Ortak Kılıç-2024A adlı askeri tatbikatı düzenlemişti.

Taipei'deki Ulusal Tayvan Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Lev Nachman, Çin'in son eylemlerinin sürpriz olmadığını söyledi.

“Askeri tehditler küçük bir mesele olmasa da, hepimiz ÇHC'nin [Çin Halk Cumhuriyeti] Lai'nin Çifte On Gün konuşmasına bir tür askeri tehditle karşılık vereceğini biliyorduk” diyen Nachman, X'e şunları yazdı: ”Paniğe kapılmaya ya da aşırı tepki vermeye gerek yok. Bunun olacağını hepimiz gördük. Çabucak geçecektir.”

Lai 10 Ekim'deki konuşmasında Pekin'e de elini uzatmış, “sağlıklı ve düzenli diyalog ve alışveriş” umudunu dile getirmiş ve Pekin'i Orta Doğu ve Ukrayna'daki çatışmaların çözümüne yardımcı olmak için nüfuzunu kullanmaya çağırmıştı.

Ancak Çin'in devlet gazetesi Global Times Pazar günü yayınladığı bir analizde analistlerin Lai'nin konuşmasını “selofana sarılmış zehirli hap” olarak tanımladıklarını aktardı.

Diğer devlet medyası da Lai'yi, geçen hafta iki hükümetin farklı yaşlarına dikkat çekmesinin ardından Tayvan ve Çin'i tanımlamak için “iki devletli” bir teoriyi teşvik etmekle suçladı. Ulusal Günü'nü 1 Ekim'de kutlayan Çin Halk Cumhuriyeti 75 yaşındayken, 10 Ekim'de kutlayan ve merkezi Taipei'de bulunan Çin Cumhuriyeti 113 yaşına girdi.

Taipei merkezli US-Taiwan Watch adlı düşünce kuruluşunun kurucularından Kuang-shun Yang, Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu'daki çatışmalar ve Kuzey Kore'den gelen tehditlere atıfta bulunarak tatbikatların küresel çalkantıların yaşandığı bir dönemde Çin'in uluslararası alanda nabız yoklaması olabileceğini söyledi.

Al Jazeera'ye verdiği demeçte “Dünyada devam eden pek çok bölgesel parlama noktası olduğunu görüyoruz ve belki de Pekin bunu ... kendi iradesini test etmek ve dünyanın Tayvan'a desteğinin yeterince güçlü olup olmadığını görmek için bir fırsat olarak görüyor” dedi.

Pekin, Tayvan'ı uluslararası sahneden silmeye, küresel forumlardan engellemeye ve kalan birkaç resmi diplomatik müttefikini avlamaya çalışıyor.

ABD'nin tepkisi

Amerika Birleşik Devletleri Tayvan'ın başlıca uluslararası destekçisi ve silah tedarikçisi olmaya devam ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller yaptığı açıklamada “ÇHC'nin rutin bir yıllık konuşmaya askeri provokasyonlarla karşılık vermesi yersizdir ve gerilimi tırmandırma riski taşımaktadır” dedi.