Dünya nereye gidiyor? Küresel silah siparişleri rekor seviyelere yaklaştı

Financial Times tarafından aralarında ABD'nin en büyük savunma şirketleri, İngiliz BAE Systems ve Güney Koreli Hanwha Aerospace'in de bulunduğu 15 savunma grubu üzerinde yapılan analiz, en son tam yıl verilerinin mevcut olduğu 2022 yılı sonunda, iki yıl önceki 701,2 milyar dolar olan toplam sipariş birikimlerinin 777,6 milyar dolar olduğunu ortaya koydu.

Trendin ivmesi 2023'te de devam etti. Bu yılın ilk altı ayında - mevcut en son kapsamlı üç aylık veriler - bu şirketlerdeki birleşik birikmiş işler 764 milyar dolar olarak gerçekleşti ve hükümetler sipariş vermeye devam ettikçe gelecekteki iş birikimini şişirdi.

Harcamaların devam etmesi yatırımcıların sektöre olan ilgisini artırdı. MSCI'nın sektörün hisse senetlerine yönelik küresel ölçütü son 12 ayda yüzde 25 artış gösterdi. Avrupa'nın Stoxx havacılık ve savunma hisseleri endeksi de aynı dönemde yüzde 50'den fazla artış gösterdi.

Kazançlar, yatırımcılar arasında hükümetlerin daha yüksek savunma harcamalarının kalıcı olacağına dair inancı yansıtıyor.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne göre, toplam küresel askeri harcamalar 2022 yılında reel olarak yüzde 3,7 artarak 2.240 milyar dolar ile yeni bir zirveye ulaştı.

Avrupa'daki askeri harcamalar, bölgedeki hükümetlerin Ukrayna'ya gönderilen bağışlarla tükenen ulusal stokları yenilemek için yeni mühimmat ve tank siparişleri açıklamasıyla en az 30 yılın en yüksek yıllık artışını gösterdi.

FT'nin analizine göre, Hanwha Aerospace yeni siparişlerde en büyük artışı kaydetti ve 2020'de 2,4 milyar dolar olan birikmiş iş hacmi 2022 sonunda 15,2 milyar dolara yükseldi.

Ülkenin en büyük silah üreticisi olan ve K-9 kundağı motorlu obüs tankını üreten şirket, özellikle Polonya'dan gelen Ukrayna bağlantılı siparişlerden önemli ölçüde yararlandı.

Güney Kore, özellikle Doğu Avrupa ülkelerinden aldığı önemli ihracat siparişleri sayesinde son iki yılda silah satıcıları arasında üst sıralara tırmandı. Sipri'ye göre 2000 yılında 31. sırada olan Güney Kore 2022 yılında dünyanın en büyük dokuzuncu silah satıcısı olmuştur.

Alman tank üreticisi Rheinmetall, Ukrayna'daki savaşın ardından artan harcamalardan yararlanan bir diğer şirket oldu ve 2020'de 14,8 milyar dolar olan sipariş birikimi 2022'de 27,9 milyar dolara yükseldi. Rheinmetall'in birikmiş siparişleri yılın yarısında 32,5 milyar dolar seviyesindeydi.

Harcamalardaki artışın tamamı Ukrayna ile ilgili değil. Örneğin BAE Systems'in sipariş birikimi, denizaltılar, fırkateynler ve savaş uçakları da dahil olmak üzere mevcut programlara yönelik yeni siparişler sayesinde 2022'de 61,8 milyar dolardan 70,8 milyar dolara yükseldi. Sipariş birikimi 2023'ün ilk altı ayında 84,2 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı.

Agency Partners analisti Nick Cunningham'a göre birikmiş siparişlerdeki artışın bazı nedenleri Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinden öncesine dayanıyor.

Cunningham, "Gerçek şu ki, politika oluşturma, bütçe ve sipariş verme süreleri o kadar uzun ki, neredeyse iki yıl önceki işgal, Rheinmetall gibi birkaç kısa dönemli uzman dışında, sadece siparişlerde ve neredeyse hiç gelirde görünmüyor" dedi.

Yeni siparişler almalarına rağmen birçok Avrupalı ve ABD'li savunma şirketi, tedarik zincirinde süregelen aksaklıklar ve işgücü sıkıntısı nedeniyle üretim kapasitesini önemli ölçüde arttırmakta zorlanıyor.

Sipri'nin en büyük 100 şirket üzerinde yaptığı analiz, silah ve askeri hizmet satışlarından elde edilen gelirlerin 2022'de 597 milyar dolar olduğunu ve talep keskin bir şekilde artsa bile reel olarak 2021'e göre yüzde 3,5 daha az olduğunu ortaya koydu.

Cunningham, sipariş hattının "gerçekten güçlü göründüğünü, bu nedenle daha fazlasının gelmesini beklediklerini" söyledi.

Cunningham, siparişlerin teslimatlara oranı olan "defter-fatura oranının" birin üzerinde kalmasını, yani birikmiş işlerin "bir süre daha artmasını" bekliyor.