En yüksek kazanç finans ve sigorta sektöründe

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin "Kazanç Yapısı Araştırması"nın sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, kasım ayı referans alınarak yapılan çalışmada toplamda aylık ücretli çalışılan saat 201,3 olarak gerçekleşti. Erkeklerde aylık ücretli çalışılan saat 206,3, kadınlarda ise 191 oldu.

Saatlik ortalama brüt ücret-maaş toplamda 55,4 lira olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler, saatlik ortalama 54,4 lira brüt ücret-maaş alırken, kadınlar 57,4 lira brüt ücret-maaş elde etti.

Aylık ortalama kişi başı brüt ücret-maaş toplamda 11 bin 143 lira olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler, aylık ortalama 11 bin 233 lira kişi başı brüt ücret-maaş alırken, kadınlarda bu sayı 10 bin 961 lira olarak hesaplandı.

Aylık ortalama kişi başı kazanç toplamda 12 bin 450 lira oldu. Ücretli çalışan erkeklerin aylık ortalama kişi başı kazancı 12 bin 487 lira oldu, kadınlar için bu kazanç 12 bin 376 lira olarak kayıtlara geçti.

Yıllık ortalama brüt kazanç 144 bin 390 lira oldu

Geçen yıl yıllık ortalama brüt kazanç 144 bin 390 lira olarak gerçekleşti. Bu değerin, erkeklerde 147 bin 446 lira, kadınlarda 138 bin 366 lira olduğu tahmin edildi.

Hem erkek hem de kadın ücretli çalışanların kazançları genellikle eğitim durumuyla doğru orantılı olarak yükseldi. Buna göre, en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde etti. Bu eğitim düzeyinde yıllık ortalama brüt kazanç erkeklerde 207 bin 112 lira, kadınlarda ise 171 bin 568 lira olarak gerçekleşti.

En yüksek yıllık ortalama brüt ücret-maaşı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde ederken, bu eğitim düzeyinde erkeklerin maaşı 175 bin 463 lira, kadınların ise 145 bin 387 lira oldu.

Ücretli çalışanların brüt kazançları ekonomik faaliyet kolu ayrımında incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama kazancın 293 bin 511 lirayla finans ve sigorta faaliyetleri sektöründe olduğu görüldü. Bu sektörü, 284 bin 842 lira ile bilgi ve iletişim, 229 bin 108 lira ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor faaliyetleri izledi.

En düşük yıllık ortalama brüt kazanç 99 bin 290 lirayla konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri sektöründe elde edildi. Bunu 102 bin 109 lirayla gayrimenkul, 104 bin 768 lirayla inşaat faaliyetleri izledi.

Ekonomik faaliyet sınıflamasına göre kadın çalışanların yıllık ortalama brüt kazancı ulaştırma ve depolama faaliyetinde 213 bin 810 lira, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımında 206 bin 633 lira ve gayrimenkulde 104 bin 387 lira ile bu sektörlerdeki erkek çalışanların yıllık ortalama brüt kazancının üzerinde gerçekleşti.

En yüksek yıllık ortalama brüt kazancı 276 bin 507 lirayla yöneticiler meslek grubunda çalışanlar elde etti. Bu meslek grubunu 200 bin 195 lirayla profesyonel meslek mensupları izledi. En düşük yıllık ortalama brüt kazanç ise 94 bin 849 lirayla nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları grubunda oldu.

Ücret veya kazanç farkı erkek lehine gerçekleşti

Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanıyor. Bu fark göstergesi, söz konusu istatistiklerde yıllık ortalama brüt ücret-maaş ve yıllık ortalama brüt kazanç tutarları üzerinden hesaplandı. Bu gösterge saatlik, aylık veya yıllık ortalama ücret-maaş veya kazanç esas alınarak da hesaplanabiliyor.

Buna göre, ücret veya kazanç farkı tüm eğitim düzeylerinde erkek lehine gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark yüzde 19,6 ile lise mezunlarında, en düşük fark ise yüzde 14,5 ile ilkokul ve altı mezunlarda oldu. Yıllık ortalama brüt ücret-maaş ile hesaplanan gösterge için ise en yüksek fark yüzde 17,1 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark yüzde 12,4 ile yine ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti.

Yıllık ortalama brüt kazanç dikkate alındığında en yüksek cinsiyetler arası fark yüzde 22,8 ile sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlar, yüzde 21,4 ile teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında görüldü. En düşük farklar ise yüzde 4,2 ile yöneticiler, yüzde 6,1 ile hizmet ve satış elemanları olarak kayıtlara geçti.

Yıllık ortalama brüt ücret-maaş dikkate alındığında en yüksek cinsiyetler arası fark yüzde 21,1 ile profesyonel meslek mensupları ve yüzde 19,2 ile teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında oldu. En düşük fark ise yüzde 4,4 ile yöneticilerde ve yüzde 6,8 ile nitelik gerektirmeyen meslekler ile hizmet ve satış elemanları grubunda meydana geldi.

En az bir ücretli çalışanı bulunan girişimler kapsama dahil edildi

Kazanç yapısı istatistikleri, anket verilerine dayalı olarak 2006 yılından itibaren Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile eş zamanlı şekilde dört yıllık aralıklarla üretiliyor. İstatistikler ilk kez idari kayıtlar kullanılarak üretilerek, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflamasına (NACE Rev.2) göre B-S (O hariç) sektörlerindeki en az bir ücretli çalışanı bulunan tüm girişimler, çalışmanın kapsamına dahil edildi.