F-16'lar Ukrayna'nın karşı saldırısında fark yaratır mıydı?

Ancak Ukrayna kuvvetleri birçok yönden piyade, topçu, zırhlı araç ve hava gücü karışımıyla NATO orduları gibi savaşmayı öğrenerek yıllardır buna hazırlanıyordu.

Fakat Biden yönetimi NATO ülkelerinin Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları göndermesine izin vermeden önce bir yıldan fazla bekledi.

Pilotlar uçaklar konusunda eğitildiklerinde, savaşın bu aşamasında kara kuvvetlerine yardım etmeleri ve onları korumaları için çok geç olacak.

Tüm bunlar bir soruyu gündeme getirdi:

Batı'nın Ukrayna'yı benimsemeye teşvik ettiği savaş taktiklerinin bir ayağı olan önemli hava gücü olmadan karşı saldırı başarılı olabilir mi?

Ukrayna, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'daki mevcut ve eski yetkililerin yanı sıra Batılı savunma analistlerinin geçen hafta verdikleri röportajlarda söyledikleri gibi, karşı saldırı topçu ateşi ve insansız hava aracı saldırıları ile devam ederken büyük bir ilerleme kaydedilmedi.

Ancak jetler olmadan bunun çok daha zor olması muhtemel.

Emekli ABD Hava Kuvvetleri generali ve eski NATO komutanı Philip M. Breedlove, "F-16'lar olmadan da başarmak zorunda kalacaklar," dedi, "ama başarabileceklerine inanıyorum."

Eski bir F-16 pilotu olan Breedlove, Ukrayna kuvvetlerinin modern kara savaşının belkemiği olan birleşik silah taktiklerini öğrenip uygulamasının "büyük fayda" sağlayacağını, zira bu taktiklerin "ne olursa olsun yaptığınız işin pek çok farklı aşamasında uygulanabilir olacağını" söyledi.

Bununla birlikte, "Ukrayna'nın bizim savaştığımız gibi savaşmasını bekliyorsanız, o zaman bizim sahip olduğumuz araçlara sahip olmaları gerekir ve biz onlara bu araçları vermedik" diye ekledi.

Ukrayna'nın en üst düzey komutanı General Valery Zalujniy de aynı noktayı büyük bir hayal kırıklığıyla dile getirdi.

Bazı uzmanlar hava gücü eksikliğinin Ukrayna'yı bu yaz Ukrayna tanklarını ve zırhlı araçlarını vuran Rus saldırı helikopterlerine karşı dezavantajlı duruma düşürdüğünü söyledi.

İngiltere Savunma Bakanlığı'na göre en azından bazı helikopterler, Ukrayna'nın hava savunması tarafından önlenemeyecek kadar uzağa ya da alçaktan atılan tanksavar füzeleriyle donatılmış durumda.

Avusturya'nın ana askeri eğitim akademisinde kuvvet geliştirmeyi denetleyen Albay Markus Reisner, daha fazla savaş uçağıyla Ukrayna'nın kara birliklerini bu saldırılara karşı daha iyi savunabileceğini söyledi.

Eğitimli bir istihbarat subayı olan Albay Reisner, "Aslında bunun için tasarlandı," dedi.

"Askeri mantık size başarılı kara operasyonları yürütmek için hava üstünlüğüne sahip olmanız gerektiğini söyler."

Reisner sözlerine şöyle devam etti:

"Bazı Amerikalı generaller 'Ukraynalıların şu anda ihtiyacı olan şey bu değil' diyorlar. Bence bu siyasi bir açıklama, askeri açıdan mantıklı bir açıklama değil."

Savaşın başladığı Şubat 2022'den bu yana ne Ukrayna ne de Rusya -görünüşte ezici üstünlüklerine rağmen- hava üstünlüğünü elde etmeyi başaramadı.

Konvansiyonel savaş kabiliyetlerini sıralayan Küresel Ateş Gücü Endeksi'ne göre o dönemde Rusya, Ukrayna'nın 10 katı kadar savaş uçağına (772'ye 69) sahipti ve bunların arasında teknolojik olarak çok daha gelişmiş olanlar da vardı.

Ancak aradan geçen 18 ayda her iki taraf da saldırı için topçulara, insansız hava araçlarına ve uzun menzilli füzelere bel bağladı.

Çünkü hem Patriot füzelerine sahip Ukrayna hem de S-400 hava savunma sistemlerine sahip Rusya, birbirlerini pilotlu savaş uçaklarıyla cephe hatlarının yakınında ya da gerisinde hava saldırıları düzenlemekten büyük ölçüde alıkoyan güçlü hava savunma sistemlerine sahip.

Halihazırda Sovyet döneminden kalma MiG ve Sukhoi savaş uçaklarını kullanan Ukraynalı pilotlar, kendileri de hedef haline gelmemek için hedeflerine çok yaklaşmamaya ya da havada çok uzun süre kalmamaya özen gösteriyor.

Cesaret edebildikleri kadar yaklaştıktan sonra, yakın zamanda İngiltere ve Fransa tarafından sağlanan uzun menzilli füzeler de dahil olmak üzere, yakıt ve mühimmat depolarına ve diğer askeri hedeflere füzeler fırlatarak uzaklaşıyorlar.

Bu sınırlamalar göz önüne alındığında, Biden yönetiminden bir yetkili geçen hafta verdiği bir röportajda Ukrayna kuvvetlerinin F-16'lara sahip olsalar bile kara birliklerine destek sağlayıp sağlayamayacaklarının belirsiz olduğunu söyledi.

Yetkili, Ukraynalılar için hassas bir nokta haline gelen bir konuyu tartışmak için adının açıklanmaması koşuluyla konuştu.

Ukrayna'nın karşı taarruzun başlarında birleşik silahlar yaklaşımını izlemeye çalışarak ağır kayıplar vermesinin ardından bazı komutanlar bu çabadan vazgeçmeye ve en iyi bildikleri taktiklere geri dönmeye karar verdi - Rusya'nın savaş kabiliyetini yıpratma savaşında azaltmak için topçu ve füze ateşi.

Bu durum, sorunların hava gücünün yokluğunun çok ötesine geçtiğini söyleyen askeri uzmanlar için tam bir sürpriz değildi.

ABD Ordusu'nda havacılık eğitimi almış olan ve Fort Leavenworth, Kan'daki Birleşik Silahlar Merkezi'nin eski sözcülerinden emekli Albay Steve Boylan, Amerikan kuvvetlerinin "savaşın ortasında değil, etkili bir şekilde nasıl yapılacağını" öğrenmesinin yıllar aldığını söyledi.

Adından da anlaşılacağı üzere modern savaş yöntemi piyade birlikleri, zırhlı tanklar, topçu ateşi ve hava gücünü bir araya getirerek kara savaşının tüm alanlarına hakim olmayı amaçlıyor.

Boylan bu taktiklerin Birinci Dünya Savaşı'nın kanlı siper savaşlarından sonra savaşmanın daha iyi bir yolu olarak geliştirildiğini ancak 1990-91 Basra Körfezi savaşına kadar Amerikan birliklerinin bugün konuşlandırıldıkları şekliyle birleşik silahlı birlikler halinde savaşmadığını söyledi.

Ukrayna örneğinde olduğu gibi hava gücü gibi unsurlardan biri olmadan savaşmak birlikleri uyum sağlamaya zorlayabilir, ancak Bay Boylan "Bizim talimatlarımızı, eğitimimizi ve taktiklerimizi temel alacaklarından ve kendileri için en iyi olana göre değiştireceklerinden şüpheleniyorum" dedi.

Yine de hava gücünün bir savaşa getirebileceği her şeye rağmen, "birlikleri yere indirene ve gerçekten ele geçirene kadar, oraya sahip olamazsınız. Ve onu elinizde tutamazsınız."

Breedlove'a göre Ukrayna ordusu halihazırda Avrupa'nın en iyi donanımlı ve savaş tecrübesine sahip ordularından biri.

Geçtiğimiz hafta Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, Batılı savaş uçaklarını edinme planlarının ilerlediğini söyledi ve ekledi: "F-16'ların semalarımızda olacağından hiç şüphem yok."

Ancak bunun için, birçoğu için dil dersleriyle başlayan uzun bir eğitim süreci gerekecek. Amerikalı yetkililer Ukrayna'nın en az bir yıllık eğitime başlayabilecek kadar iyi İngilizce bilen sadece sekiz savaş pilotu - tek bir filodan daha az - belirlediğini söylediler.

Yaklaşık 20 kişi de İngilizce öğrenmek üzere bu ay İngiltere'ye gönderiliyor.

Londra'daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde askeri havacılık uzmanı olan Douglas Barrie, savaşa sadece bir avuç F-16 göndermenin savaşta pek bir fark yaratmayacağını söyledi.

"Yeterli olmalı, göreve uygun olmalı" dedi.

Barrie'ye göre Ukrayna'nın düzgün bir şekilde eğitilmiş ve donatılmış birden fazla F-16 filosu olsaydı, "bu karşı saldırıya yardımcı olur muydu? Bu teorik bir soru ama teorik cevabı evet."

Barrie, Ukrayna güçlerinin hava gücü olmadan Batı tarzı bir birleşik silahlı saldırı başlatacak "konumda asla olamayacaklarını" söyledi.

Ve ekledi:

"Eğer bu eğitimi almamış olsalardı, şimdi Rusları Kiev'den nasıl çıkaracağımızı bulmaya çalışıyor olur muyduk?"