Fındık dokusundan laboratuvar ortamında fidan üretildi

FAE Müdürü Aysun Akar, fındık fidanı üretmek için kurulan laboratuvarın 2019 yılında faaliyete geçtiğini söyledi.

Doku kültürü yöntemiyle kitlesel olarak fidan üretimini hedeflediklerini belirten Akar, böylece fidanları hastalıklardan arındırdıklarını kaydetti.

Akar, bir dokudan yüzlerce bitki üretimi yapılabildiğini belirterek, "Belli zamanlarda fındığın farklı organlarından dokular alınır, laboratuvara getirilir, ön bir sterilizasyon işleminden geçirilir, fındığın yetiştiği toprak içeriğine benzer bir ortam içine dikilir. Bu ortamda dokuları büyütüp kısa sürede kardeşlenmeleri sağlanır." dedi.

Fındık bitkisinin içerisinde patojen ve patojen olmayan birçok mikroorganizma yer aldığını ve bunun da üretime engel bir durum oluşturduğunu vurgulayan Akar, "Biz yaklaşık 2,5 yıl mikroorganizmaların sebep olduğu kontaminasyonu (bulaşma) çözmek yani temiz bitki elde etmek için çalıştık. Araziden topladığımız bitkiler çoğunlukla mikroorganizma dolu bitkilerdi, biz bunları laboratuvar ortamında temizledik." diye konuştu.

"Alınan dokudan fidan elde etmenin süresi 18 ay"

Akar, yaptıkları çalışmalar sonucu Palaz ve Çakıldak fındık çeşitlerinde fidan üretimi yapabildiklerini belirterek, diğer çeşitler için de çalışmalarda ilerleme kaydettiklerini söyledi.

Ürettikleri bitkilerin doğal ortama alışması için bir alıştırma serası yapacaklarını aktaran Akar, seranın kurulumunun tamamlanmasıyla fidanları toprakla buluşturacaklarını ifade etti.

Aysun Akar, alınan dokudan fidan elde etme süresinin 18 ay olduğunu belirterek, "Bu iki aşamalı bir üretim. Öncelikle laboratuvarda büyütme aşaması var, ikincisi de serada alıştırma aşaması. Laboratuvar kısmını yani en zor kısmını hallettik." ifadelerini kullandı.

"Üretici tamamen sağlıklı fidan teslim almış olacak"

Doku kültürü yöntemiyle üretimin avantajına değinen Akar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Diğer yöntemlerde aldığınız materyalden tek bir fidan elde edersiniz ama doku kültüründe aldığınız ufacık bir dokudan 100, belki daha fazla fidan elde etme şansınız var. Diğer avantajı, bitkileri biz burada tamamen temizliyoruz, yani bütün hastalık ve zararlılardan ari fidan elde etmiş oluyoruz. Üretici tamamen sağlıklı fidan teslim almış olacak. Bunlar iki önemli farkı."

Akar, teknik olarak fidan üretimini yaptıklarını ancak kitlesel fidan üretimi için ilave işgücüne ihtiyaç duyduklarını kaydederek, gerekli iş gücünün sağlanması halinde enstitünün yıllık 500 binlere varan fidan üretimi yapabileceğini sözlerine ekledi.