İtalya’nın Brindisi kentinde düzenlenen zirvede G7 liderlerinin yaptığı ortak açıklamada “Rusya’nın savaş makinesini destekleyen” üçüncü ülkelere ve aktörlere yönelik sert ifadeler yer aldı.

Sonuç bildirgesinde Rusya’nın uluslararası güvenlik için de tehdit oluşturduğu belirtildi ve “Rusya'nın savaş makinesini maddi olarak destekleyen finansal kurumlar da dahil üçüncü ülkelerdeki aktörlere karşı önlemler almaya devam edeceğiz” denildi.

Gazze’de ateşkes planına destek

G7 zirvesinde ele alınan başlıca konular arasında Ukrayna ve Gazze’deki savaşlar, Akdeniz ve Afrika odaklı göç dosyası, enerji ve iklim değişikliği de yer aldı.

G7 liderleri Gazze’de de ABD Başkanı Joe Biden tarafından açıklanan plan çerçevesinde “derhal ateşkes sağlanması, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve iki devletli çözüme giden güvenilir bir barış yolunu açacak olan anlaşmayı desteklediklerini” bildirdi.

Ayrıca Gazze’ye insani yardımların kayda değer ve sürekli bir şekilde arttırılması çağrısı yaptı.

İklim krizi konusunda ise içinde bulunduğumuz 10 yıl içinde fosil yakıtlardan uzaklaşmayı hızlandırmayı taahhüt ettiler.

Bildiride, "Enerji sistemlerinde fosil yakıtlardan adil, düzenli ve eşitlikçi bir şekilde uzaklaşacağız, bu kritik on yılda eylemleri hızlandırarak 2050 yılına kadar net-sıfır hedefine ulaşacağız" denildi.

G7 liderleri ayrıca yapay zekanın faydalarından yararlanırken “risklerini yönetmek için işbirliğini derinleştirme” taahhüdünde bulundu.

“Yapay zekanın iş dünyasında kullanımına ilişkin bir eylem planı başlatacağız ve gelişmiş yapay zeka sistemleri geliştiren kuruluşlar için uluslararası davranış kurallarının uygulanmasını destekleyecek” bir mekanizma geliştireceklerini bildirdi.

G7 zirvesinde ilk Papa

Katoliklerin ruhani lideri Papa Francesco bugün zirvede, yapay zeka ile ilgili siyasi liderlere uyarılarda bulundu.

Oturumun basına açık kısmında Papa Francesco liderlere hitaben, yapay zekanın tehlikelerine odaklı bir konuşma yaptı.

Bir G7 zirvesine katılan ilk Katolik kilisesi lideri olan Papa Francesco yapay zekanın “hem cezbedici hem de dehşet verici” bir araç olabileceğini söyledi, bu aracın insanların yararına kullanılması için siyasi eylem gerektiğini vurguladı.

Papa, “Örneğin yapay zeka, bilgiye erişimin demokratikleşmesine, bilimsel araştırmanın katlanarak ilerlemesine, yorucu işlerin makinelere devredilmesine olanak sağlayabilir; ancak aynı zamanda gelişmiş uluslar ile gelişmekte olan ülkeler arasında, egemen toplumsal sınıflar ile ezilen toplumsal sınıflar arasında daha büyük bir adaletsizliği de beraberinde getirebilir” uyarısı yaptı.

Bunun için acil siyasi eylem gerektiğini söyleyen Papa, öte yandan bu eylemin etkinliği için de siyasetin doğru şekilde yapılması gerektiğini vurguladı.

“Günümüzde birçokları için siyaset olumsuz bir sözcüğe dönüştü, bunun ardında da çoğu zaman bazı politikacıların hataları, yolsuzlukları ve verimsizliklerinin yattığı göz ardı edilemez. Buna bir de siyaseti zayıflatmayı, onun yerine ekonomiyi koymayı veya bir ideolojiyle tahakküm altına almayı amaçlayan stratejiler ekleniyor” eleştirisi yaptı.

Rus varlıklarının faizi Ukrayna’ya

Liderler zirvenin ilk gününde, Avrupa’da dondurulan Rus varlıklarından elde edilen faiz gelirlerini Ukrayna'ya kredi olarak aktarmak üzere bir plan üzerinde anlaştı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “G7, Ukrayna'ya yıl sonuna kadar yaklaşık 50 milyar dolar değerinde kredi sağlamayı kabul etti” dedi ve bu miktarın Rusya’nın Avrupa’daki varlıklarından elde edilen karlarla sağlanacağını belirtti.

ABD Başkanı Joe Biden bu kararla Rusya'ya, "geri adım atmadığımıza dair hatılatma" yaptıklarını söyledi. Rusya lideri Vladimir Putin ise “hırsızlık” diye nitelediği bu adımın "cezasız kalmayacağı" uyarısı yaptı.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nda Ukrayna'ya verilen kesin desteğin teyit edildiği belirtilen bildiride, "Ukrayna'ya askeri, bütçe, insani ve yeniden yapılanma desteği sağlamaya devam etmekte kararlıyız. Ukrayna'nın acil kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olmaya ve uzun vadeli toparlanma ve yeniden yapılanma önceliklerini desteklemeye güçlü bir şekilde bağlıyız." ifadesi kullanıldı.

"Rusya, yasa dışı saldırganlık savaşını sona erdirmeli ve Ukrayna'ya verdiği zararı ödemelidir." denilen bildiride, Dünya Bankası'na göre Ukrayna'nın zararının 486 milyar doları aştığı bilgisi verildi.

Bildiride, şunlar ifade edildi:

"Dondurulmuş Rus varlıklarının olağanüstü gelirlerinden yararlanarak yaklaşık 50 milyar dolar tutarında bir kaynak ayırmaya karar verdik. Bu, (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'e açık bir mesajdır. Rusya'ya karşı Ukrayna'nın mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla G7, Ukrayna'ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar ek mali finansman sağlamak amacıyla Ukrayna için Olağanüstü Gelir Hızlandırma Kredileri başlatacaktır."

Rusya'nın Ukrayna savaşı bağlamında nükleer silah kullanmasının da kabul edilemez olduğu belirtilen bildiride, "Rusya'nın sorumsuz ve tehdit edici nükleer söylemini ve Belarus'ta nükleer silah konuşlandırma duyurusu da dahil olmak üzere stratejik gözdağı verme tavrını en güçlü şekilde kınıyoruz. Ukrayna halkına karşı işledikleri vahşetten sorumlu olanları uluslararası hukuka uygun şekilde sorumlu tutmaya kararlıyız." ifadesine yer verildi.

G7 liderleri, Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden tahıl, gıda maddeleri, gübre gibi malzemelerinin engelsiz taşınmasını talep etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da zirvede

Papa’nın konuşmasını dinleyen isimler arasında G7 liderlerinin yanı sıra, gelişmekte olan ülkelerin bazılarından devlet ve hükümet başkanları da yer aldı.

Dünyanın en büyük yedi ekonomisinden oluşan “gelişmiş” ülkelerin oluşturduğu G7’ye, ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Kanada ve Japonya dahil.

G7 zirvelerine AB kurumlarının liderleri de katılıyor.

2024 dönem başkanı İtalya, bu yıl zirveye Afrika, Güney Amerika ve Hint-Pasifik bölgesindekiler de dahil gelişmekte olan 12 ülke liderini de davet etti.

İtalya Başbakanı Meloni, zirveyi İtalya’nın güneyinde düzenleme sebebinin de ‘küresel güney’ ülkeleriyle diyaloga vurgu yapmak amacı taşıdğını söyledi.

Zirvenin bugünkü ikinci gününde yapay zeka, enerji, Afrika ve Akdeniz dosyalarının görüşüldüğü oturuma Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı.

Erdoğan, toplantının ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında, "Küresel sorunların ve bölgesel çatışmaların çözümünde G7 ülkelerinden daha adil, kapsayıcı ve gerçekçi bir yaklaşım beklediğimizi vurgulamak istiyorum" ifadelerini kullandı.

İtalya, G7 sonuç bildirisinden LGBTİ ve kürtaj referanslarının çıkarıldığına dair haberleri yalanladı

Cuma günü geç saatte yayımlanan bildiride LGBTİ toplumunun cinsel kimlik ve oryantasyonunun korunmasına dair bir ifade yer almadı. Geçen sene Japonya'da yapılan G7 zirvesinin bildirisinde böyle bir referans bulunuyordu.

Sonuç bildirisinde bu sefer direkt olarak "kürtaj" kelimesi de yer almadı. Bunun yerine, "Küresel olarak kadınların yeterli, maliyeti düşük ve kaliteli sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi" taahhüttüne bildiride yer verildi.

Geçen seneki bildiride açıkça, "Güvenli ve yasal kürtaja ulaşım" taahhüttü verilmişti.

ABD'nin önde gelen finans yayınlarından Bloomberg, LGBTİ pasajının bildiride yer almadığını ilk bildiren kaynak oldu. Bloomberg, bu durumda "zirvede Papa Francesco'nun bulunması ve İtalya Başbakanı Meloni ile LGBTİ ve kürtaj tartışmaları üzerinden bağ kurmuş olmalarının rol oynadığını" ifade etti.

Meloni'nin ofisinden yapılan açıklamada, "Bloomberg'in G7 sonuç bildirisinden LGBTİ insanların haklarına dair referansların çıkarıldığına dair haberi temelsizdir. G7 İtalya Dönem Başkanlığı kategorik olarak bu iddiayı reddeder" denildi.

İtalya hükümetinin bildirideki kürtaj ifadesini "yumuşatmaya" çalıştığı iddiaları zirve başlamadan önce, perşembegünü basında yer almıştı.

The Guardian'ın aktardığına göre Meloni'nin ofisinden kaynaklar, referansın çıkarıldığı iddiasını reddetti ve perşembe günü bildiri için müzakerelerin hala sürdüğünü ifade etti.

Macron, zirvede gazetecilere konuşurken bahsi geçen referanslar çıkarıldığı için "üzgün" olduğunu söyledi.

İtalyan bir gazeteciye konuşan Macron, "Ülkenizde aynı hassasiyetler yok. Fransa'da kadın-erkek eşitliğine dair bir vizyon vardı. Bu vizyonu tüm siyasi görüşler paylaşmıyor" dedi.

Meloni de partisi Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yenildikten sonra erken seçim çağrısı yapan Macron'u G7'yi "seçim mühendisliği" için kullanmakla suçladı.

2021'in Ekim ayında iktidara gelmelerinden bu yana İtalya hükümeti, LBGTİ'lerin ebeveyn olabilme haklarını kısıtladı ve kürtaj karşıtı protestocuların kürtaj kliniklerine girmesine izin veren bir yasayı kabul etti.

"Filistin devletinin tanınması, siyasi sürecin önemli bir bileşeni"

Tüm Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının yardım dağıtım görevlerini yerine getirebilmesinin kritik öneme sahip olduğu vurgulanan bildiride, "Refah'ta devam eden kara operasyonlarının sivil nüfus üzerindeki sonuçlarından ve siviller için daha da kötü sonuçlar doğuracak tam ölçekli bir askeri saldırı olasılığından derin endişe duyuyoruz. İsrail'i böyle bir saldırıdan kaçınmaya çağırıyoruz." ifadesi yer aldı.

Yeni Filistin hükümetinin kurulmasından duyulan memnuniyetin ifade edildiği bildiride, Filistin yönetimine desteğin süreceği belirtildi.

Filistin yönetimini zayıflatmaya yönelik tüm eylemlerin durması gerektiğinin altı çizilen bildiride, bunlara örnek olarak İsrail'in Filistin'e ait bazı gelirlere el koyması gösterildi.

Bildiride, Batı Şeria'nın ekonomik istikrarının bölge güvenliği için önemli olduğuna işaret edildi. Bu kapsamda İsrail'e, bankacılık konularında gerekli hizmetleri sağlama, ticaretin devamını sağlayacak adımlar atma, el konulan gelirleri Filistin yönetimine aktarma, bölgenin ekonomik durumunu daha kötüye götüren uygulamaları kaldırma ve hafifletme çağrısı yapıldı.

İki devletli çözüme olan bağlılığın da vurgulandığı bildiride, "Uygun zamanda bir Filistin devletinin tanınması da dahil olmak üzere karşılıklı tanımanın bu siyasi sürecin önemli bir bileşeni olacağını belirtiyoruz." denildi.

Tüm taraflara iki devletli çözümü baltalayacak eylemlerden kaçınma çağrısı yapılan bildiride, "Tüm taraflar, İsrail'in yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerini genişletmesi ve bunları yasallaştırılması dahil olmak üzere iki devletli çözüm olasılığını baltalayan tek taraflı eylemlerden kaçınmalıdır. Batı Şeria'daki güvenliği ve istikrarı baltalayan ve kalıcı bir barış olasılığını tehdit eden Filistinlilere karşı işlenen aşırılık yanlısı Yahudi yerleşimci şiddetindeki artışı kınıyoruz." ifadesi kullanıldı.

"Husi saldırıları, Yemen'de barışa yönelik BM yol haritasını tehlikeye atma riski taşıyor"

İran'ın 13-14 Nisan'da İsrail'e gerçekleştirdiği saldırı kınanırken, Aden Körfezi ve Kızıldeniz'deki ticaret gemilerine yönelik saldırıların sona ermesi gerektiği bildirildi.

Yemen'deki Husilere, alıkoydukları denizcileri salıverme çağrısı yapılan bildiride, şu değerlendirmede bulunuldu:

"Deniz güvenliği ve seyrüsefer hakkı, tüm dünyadaki limanlar ve halklar için malların özgürce hareket etmesi için kritik öneme sahiptir. Bunlara, Yemen halkının yarısı için gönderilen hayat kurtaran insani yardım malzemeleri de dahildir. Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları, bölgeyi istikrarsızlaştırma, seyrüsefer özgürlüğü ve ticari akışı durdurma ve Yemen'de barışa yönelik BM yol haritasını tehlikeye atma riski taşıyor."

Bildiride, "İran, istikrarsızlaştırıcı eylemlerine son vermeli. Nükleer silah geliştirmemesi ve almaması yönündeki kararlılığımızı yineliyoruz." denilerek, İran, nükleer alanda attığı adımları durdurup geri dönmeye çağırıldı.

G7 ülkeleri, İran'a, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda Rusya'ya destek vermeme uyarısında da bulundu.

G7 ülkeleri, Sahel bölgesinde anayasal düzene geçme süreçlerine yardım etmeye hazır

Bildiride, Afrika'nın Sahel bölgesindeki güvenlik, terörizm, çatışmalar ve yerinden edilmelerin endişe verici olmayı sürdürdüğü belirtildi.

Sahel bölgesi ülkelerine anayasal düzene geçme sürecini hızlandırma çağrısı yapılan bildiride, bu konuda G7 ülkelerinin yardım etmeye hazır olduğu vurgulandı.

Sudan'daki insani durumun da her geçen gün kötüye gittiğine işaret edilen bildiride, "Tüm dış aktörleri bu ateşi körükleyecek eylemlerden kaçınmaya, Sudanlı aktörleri ise ulusal diyaloğa katılmaya çağırıyoruz." ifadesi kullanıldı.

Hint-Pasifik'teki durum

"Çin'in, Rusya'ya verdiği destekten dolayı derin endişemizi dile getiriyoruz." denilen bildiride, G7'nin Çin'e zarar vermeye ya da ekonomik gelişimini engellemeye çalışmadığı belirtildi.

Sonuç bildirisinde, "Çin'i, özellikle kritik mineraller üzerinde küresel tedarik zincirinde önemli kesintilere yol açabilecek ihracat kontrol önlemleri almaktan kaçınmaya çağırıyoruz. Çin'i siber alanlarda da sorumlu davranmaya davet ediyoruz." ifadesi kullanıldı.

BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal ederek Kuzey Kore'ye nükleer veya balistik füzelerle ilgili bir teknoloji transfer edilmesi ihtimalinden derin endişe duyulduğu belirtilerek, Kuzey Kore'ye, tüm kitle imha silahlarının ve balistik füzelerinin tamamen, doğrulanabilir ve geri döndürülemez şekilde imha edilmesi çağrısı yinelendi.

İklim değişikliği, temiz enerji ve siber güvenlik

Biyolojik çeşitliliğin azalması, kirlilik ve iklim değişikliği konusunda çabaların süreceği ifade edilen bildiride, küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma sözüne bağlılık yinelendi.

Sıfır emisyon hedefine 2050'de ulaşmak için başta büyük ekonomiler olmak üzere herkesin birlikte hareket etmesinin öneminin vurgulandığı bildiride, "Herkes için uygun fiyatlı temiz enerjiyi güvence altına almak için küresel ve bölgesel çabaları ilerleteceğiz ve farklı ulusal yollara saygı duyacağız." ifadesine yer verildi.

Bildiride, şunlar kaydedildi:

"İklim hedeflerimize ulaşmak ve tüm ülkelerin temiz enerji geçişinin faydalarını elde etmesine yardımcı olmak için ortaklarımızla birlikte yeni, kesintisiz kömür enerjisine verilen desteği sonlandırmak, yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarına yatırımları hızlandırmak ve güvenli, çeşitli, sorumlu temiz enerji tedarik zincirleri kurmak için çalışacağız."

Kötü niyetli siber saldırganları eylemlerinden sorumlu tutma ve stratejik tehditlere karşı koyma konusunda kararlılıktan da söz edilen bildiride, G7 ülkelerinin ilgili kurumları arasındaki koordinasyonu artırma çabalarının yoğunlaşacağı bilgisi verildi.

Saldırgan siber faaliyetlere karşı G7 ülkelerinin, siber alanda sorumlu devlet davranışını teşvik etme, özel sektör de dahil siber güvenliği iyileştirme, hasmane tutumlar ile siber suçları caydırıp bunlara anında yanıt verme, kullanılan altyapıyı bozacak araçlar geliştirme yöntemlerini benimsediği belirtildi.

Terör, göç, yapay zeka ve küresel ekonomi

Bildiride, terör ve şiddet her türlü formuyla kınandı. Terörün finansmanıyla, terör propagandasıyla ve terörist içeriklerin yayılmasıyla mücadele etmede kararlılık mesajı verildi.

Göçü küresel bir olgu olarak ele alma, zorluklarıyla mücadele etme ve uluslararası hukuka uygun, bütünleşik, kapsamlı ve dengeli bir yaklaşımla küresel olarak getirdiği fırsatları yakalama konusundaki ortak taahhüt teyit edilirken, kapsayıcı çözüm geliştirilmesi konusunda çalışılacağı belirtildi.

Küresel ekonominin dayanıklılık gösterdiği vurgulanan bildiride, "Ancak jeopolitik gerginliklerden, enerji fiyatlarındaki değişkenlikten ve tedarik zincirlerinin düzgün işleyişindeki daha fazla kesintiden kaynaklanan risklere maruz kalmaya devam ediyor. Ayrıca mevcut G7 döviz kuru taahhütlerimizi yeniden teyit ediyoruz." ifadesi kullanıldı.

Bildiride, yapay zeka konusunda şu bilgiler verildi:

"Yapay zeka, toplumlarımızda ilerleme ve gelişmeyi teşvik etmede önemli bir rol oynayabilir. Güvenli, emniyetli ve güvenilir yapay zekayı teşvik edeceğiz. Ortak demokratik değerlerimiz ve insan haklarına saygımız doğrultusunda, ekonomik büyümeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen, faydaları en üst düzeye çıkaran ve riskleri yöneten, kapsayıcı, insan merkezli bir dijital dönüşümü sürdüreceğiz."