Trump’ın Altın Kubbe füze kalkanı projesi gecikmeler ve belirsizliklerle karşı karşıya

Konuya hâkim sekiz farklı kaynak, programın hedeflenen takvimden uzaklaştığını doğruladı.

25 milyar dolarlık fon için hala harcama planı hazırlanamadı

Uzun süren hükümet kapanması, işe alımları durdurmakla kalmadı; aynı zamanda sözleşme onayı ve imzalama süreçlerini yürüten kritik personelin görevlerinden uzaklaşmasına yol açtı. Yetkililer, bu nedenle programın ilk 25 milyar dolarlık bütçesi için kapsamlı bir harcama planının hâlâ ortaya konmadığını belirtiyor.

Bu durum, Trump’ın 175 milyar dolarlık programın 2028’e kadar ABD ana karasını korur hâle getirilmesi yönündeki hedefini riske sokuyor.

Bir ABD’li yetkili süreci şöyle özetledi:

Çok ilerleme sağladıklarını söyleyemem ama durum tamamen kötü de değil.

Kongre’ye sunulması gereken plan aksadı

Yasa gereği, Altın Kubbe için bütçe kullanım planının Ağustos sonunda Kongre’ye iletilmesi gerekiyordu. Ancak planın Aralık ayında, Savunma Bakan Yardımcısı Steve Feinberg tarafından sunulması bekleniyor.

Savunma projelerinde gecikme olağan olsa da, Trump’ın agresif takvimi nedeniyle Altın Kubbe için bu gecikmeler kritik önem taşıyor. Savunma sanayi temsilcileri, sözleşmelerin Pentagon’un 31 Aralık iç hedefini kaçırması hâlinde maliyetlerin artabileceğini belirtiyor.

Beyaz Saray ise süreci şu ifadelerle savundu:

Altın Kubbe vizyoner bir projenin ürünü. Bu ölçekte bir sistemi oluşturmanın zorlukları doğal.

Pentagon ise ilerlemeyle ilgili detayları gizli tutuyor:

Rakiplerin Altın Kubbe’nin sunduğu kabiliyetlerden faydalanmasını engellemek için programın stratejik avantajlarını sıkı şekilde koruyoruz.

Mimari netleşmediği için sözleşmeler açılmıyor

Program yöneticisi General Michael Guetlein, Kasım ortasında sistemin uygulama planını Pentagon’a iletti. Ancak kaynaklar, program mimarisinin hâlâ tam olarak netleşmediğini ve nihai tasarımın birkaç hafta daha alacağını aktarıyor.

Nihai mimari, uygulama planı ve onaylanmış bütçe planı olmadan:

• Uydu testleri
• Yörünge tabanlı önleyiciler
• Yer istasyonları
• Ağ mimarisi gibi alanlarda sözleşme açılması mümkün olmuyor.

Bu durum, programın planlama aşamasından hızlı icra aşamasına geçişini fiilen durdurmuş durumda.

Personel eksiklikleri süreci zorluyor

Pentagon’daki Altın Kubbe ofisi, hedeflenen 30 kişilik kadroya hâlâ ulaşamadı. Ayrıca projede çalışan kilit bir teknik direktörün görevden ayrılması mimari çalışmaları yavaşlattı. Yerine geçecek kişinin belirlendiği ancak henüz göreve başlamadığı belirtiliyor.

General Guetlein, eksik personeli telafi etmek için Redstone Arsenal gibi tesislerden uzmanlar çekiyor ve özel sektörden de destek alıyor. Ancak süreçte üst düzey kararsızlıkların devam etmesi, ilerlemeyi sınırlıyor.

Savunma uzmanı Tom Karako, sürecin kilitlendiğini belirterek, “Üst düzeyde her şeyde kararsızlık olduğu sürece bu program asla tam olarak başlayamaz” dedi.

Şirketler maliyetler nedeniyle çekimser

Altın Kubbe’nin en pahalı ve teknik açıdan en karmaşık unsurlarından biri olan yörünge tabanlı önleyiciler için savunma şirketleri ciddi çekinceler taşıyor.

Pentagon, şirketlerden dört farklı önleyici tipi geliştirmelerini istiyor:

• Boost-phase (fırlatma anı) için iki farklı irtifa önleyicisi
• Orta uçuş safhası önleyicisi
• Hipersonik füzeleri durdurmaya yönelik üst kapasiteli önleyici

Ancak geliştirme maliyetlerinin büyük kısmının şirketler tarafından karşılanmasının beklendiği belirtiliyor. Bazı büyük firmalar, yeni yönetimlerin projeyi iptal edebileceği ihtimali nedeniyle risk almak istemiyor.

Pentagon’un taslak yarışma planına göre:

• Uzayda test aşamasının ödül havuzu: 340 milyon dolar
• Birinciye: 125 milyon dolar
• Beşinciye: 40 milyon dolar

Son aşamada üretim sözleşmelerinin yıllık 1,8 – 3,4 milyar dolar aralığında olacağı tahmin edilse de, şirketler tek bir önleyici prototipinin geliştirme maliyetinin bile 200 milyon – 2 milyar dolar arasında olabileceğini vurguluyor.

Erken uyarı sistemlerinde ilerleme var

Tüm gecikmelere rağmen ABD Savunma Bakanlığı’nın bazı kritik alanlarda ilerleme kaydettiği belirtiliyor. Farklı istihbarat kurumlarına dağılmış erken uyarı altyapıları Altın Kubbe için birleştiriliyor.

Bu sistemler:

• Uydu istihbaratı
• Elektronik izleme
• Düşman sistemlerine sızma
• Kara ve hava unsurlarından gelen istihbarat gibi bilgileri gerçek zamanlı olarak füze savunma ağına aktarmayı hedefliyor.