Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #55 | 25.06.2023
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Asgari ücret net 11 bin 402 liraya yükseltildi, Ölüm ve ölüm nedeni 2022 yılı istatistikleri açıklandı, Meral Akşener İyi Parti'de yeniden genel başkan seçildi, Merkez Bankası, faiz oranını 650 baz puan artırarak yüzde 15'e çıkardı, Rus devleti ile Wagner grubu arasında kriz, Kayıp Denizaltı Titan bulundu ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Wagner ve Rusya Savunma Bakanlığı arasında yaşananların perde arkası
Haftanın tarih dozu: Fransızlar 1.Dünya Savaşı'nda neden sahte bir Paris inşa ettiler?
Haftanın spor dozu: FIFA 2000 oyununda yer almayan tek takım Galatasaray
Haftanın teknoloji dozu: Geleceğin sürdürülebilir enerji kaynakları: Güneş Ağaçları
Haftanın infografiği: Sosyal medyada en çok vakit geçiren ülkeler
Haftanın ekran önerileri🎬: Kabus Sokağı | Minding the Gap – 2
Haftanın videosu: Kayda Değer: Zihni Göktay
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…
GÜNDEM
Asgari ücret net 11 bin 402 liraya yükseltildi: Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücretin 1 Temmuz 2023 itibarıyla brüt 13 bin 414 liraya, net 11 bin 402 liraya yükseltilmesini kararlaştırdı.
Geçtiğimiz 6 ayda 400 TL olarak uyguladığımız asgari ücret desteğini önümüzdeki 6 ayda 500 lira olarak uygulamaya devam edeceğiz.
En düşük memur maaşı 22 bin lira olacak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, memur ve emekli zammı ile ilgili düzenlemenin temmuz ayında Meclis'ten geçeceğini, torba teklifte en düşük memur maaşının 22 bin lira olarak yer alacağını bildirdi.
Ölüm ve ölüm nedeni 2022 yılı istatistikleri açıklandı: Türkiye'de ölüm sayısı 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 10,9 azalarak 504 bin 839 oldu.
- Hayatını kaybedenlerin yüzde 54,6'sını erkekler, yüzde 45,4'ünü kadınlar oluşturdu.
Asli kusurlu bulundu: Makine ve Kimya Endüstrisi A.Ş.’nin roket ve patlayıcı madde fabrikasındaki patlamaya ilişkin bilirkişi raporunda ölen işçilerden Mehmet Kutlu ile İbrahim Özdemir "asli kusurlu" bulundu.
- Arkası: Ankara'nın Elmadağ ilçesindeki Makine ve Kimya Endüstrisi'ne (MKE) ait Roket ve Patlayıcı Fabrikası'nda geçen cumartesi yaşanan patlamada beş işçi hayatını kaybetmişti.
Rekabet Kurulu piyasadaki hakim durumunu kötüye kullandığı iddiasıyla Google hakkında soruşturma başlattı.
Anayasa Mahkemesi Yargıtay'ın HDP'ye yönelik 'hazine yardımına bloke' talebini kabul etmedi.
POLİTİKA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani’yi Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde kabul etti.
- Kabulde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da hazır bulundu.
Dışişlerine 4 bakan yardımcısı atandı: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Dışişleri Bakan yardımcılıklarına atama kararları, Resmi Gazete'de yayımlandı.
- Buna göre, eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu döneminde Bakan Yardımcısı olarak atanan Yasin Ekrem Serim, Burak Akçapar ve Mehmet Kemal Bozay aynı göreve tekrar atandı.
Meral Akşener İyi Parti'de yeniden genel başkan seçildi: Meral Akşener, İyi Parti'nin 3. Olağan Kurultayına katılan 1151 delege oyunun bin 127 geçerli oyunu alarak Genel Başkan seçildi.
- İyi Partinin ATO Congresium'daki 3. Olağan Kurultayı'nda genel başkanlık seçimi tamamlandı.
Meral Akşener'den açıklama: Biz bugünlere, hiç de kolay gelmedik. Hatırlayın; yolumuz doğru olduğu için, nice çileye katlandık. Hedefimiz doğru olduğu için, nice engelle mücadele ettik. Şahsen hiçbir düşmanım, hiçbir rakibim, beni hapse atmayı isteyenler dahil benimle ilgili asla iddia etmedikleri, söylemedikleri, pis iftiralara şahit oldum. Allah bunu bana gösterdi. Ama affetmeyeceğim, asla affetmeyeceğim, billahi affetmeyeceğim. Hesaplaşacağız hep birlikte.
Kılıçdaroğlu, Ümit Özdağ ile görüştü: Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu parti genel merkezinde ziyaret etti.
- Yaklaşık 1 saat süren görüşmenin ardından basın açıklaması gerçekleştirildi.
Ümit Özdağ "Önemli görüşmeler yapmıştık. Seçimlerden sonra bir değerlendirme imkanımız olmadı. Ben de kendisinden geçen hafta randevu rica ettim. Değerlendirme yapmak hem de iade-i ziyarette bulunmak istedim. Güzel bir ziyaret oldu. Teşekkür ederim" dedi.
CHP üyesi Cüneyt Kaya, Gelecek, DEVA ve Saadet Partisi'ne dolandırıcılık davası açtı.
Cumhurbaşkanı AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin TBMM Grup Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, 28. Yasama Dönemi'nin ilk grup toplantısını gerçekleştirdi:
- Grubumuzun bu ilk toplantısı vesilesiyle bir kez daha, tarihimizin en kritik seçimlerinden birini zaferle taçlandıran herkese, her bir dava arkadaşıma, teşkilatımızın tüm mensuplarına buradan şükranlarımı sunuyorum.
- Başörtü meselesi: Eğer dürüstseniz gelin yeni yasama döneminde başörtüsü meselesini anayasa ile teminat altına alalım.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'yi konutunda ziyaret etti.
- Bahçeli Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı konutunun önünde karşıladı. Erdoğan Bahçeli görüşmesi yaklaşık 1 saat sürdü.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli partisinin grup toplantısında konuştu: Devlet Bahçeli: Umut ediyorum ki üniversite sınavlarını kaldıracağımız günler çok uzakta değil. MHP, yeni kabinenin ekonomi politikalarına ve enflasyonla mücadele kararlığına güvenmektedir.
- Faize karşı duruşumuz belli ama bugünkü külfete katlanmak kaçınılmaz hale gelmiştir.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısı: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
- Erdoğan boşuna söylemiyordu, İstanbul’u kaybeden Türkiye’yi kaybeder diye. Evet AK Parti’nin oylarını 2002’deki rakamlara indirdik.
- Türkiye'nin aydınlığa çıkması için değil Altılı Masa, gerekirse 16'lı Masa kuracağım.
EKONOMİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi politikalarının, kısa vadede fiyat istikrarını ve finansal istikrarı hedeflediğini belirterek, "Bu hedeflere ulaşmada kararlıyız." dedi.
Şimşek, yaptığı değerlendirmede, "Ekonomi politikalarımız kısa vadede fiyat istikrarını ve finansal istikrarı hedeflemektedir. Bu hedeflere ulaşmada kararlıyız. Merkez Bankasının dünkü açıklamasında belirtildiği gibi bu bir süreçtir. Kararlılıkla kademeli olarak bu süreç yönetilecektir." ifadesini kullandı.
Merkez Bankası, faiz oranını 650 baz puan artırarak yüzde 15'e çıkardı: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 650 baz puan artırarak yüzde 15'e çıkardı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: Türkiye'nin yurt dışı varlıkları ile yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net uluslararası yatırım pozisyonu, nisanda eksi 264,5 milyar dolar oldu.
EPDK temmuz ayına ilişkin elektrik tarifelerini belirledi: İlk kademede bulunan mesken abonelerinin tarifesinde kilovatsaat başı fiyat 134,1070 kuruş, yüksek kademede yer alanların tarifesinde ise kilovatsaat başı fiyat 199,1154 kuruş oldu.
İngiltere Kilisesi’nin yaklaşık 500 yıllık tarihinde din adamları ilk kez resmi olarak zam talebinde bulundu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) yönetimiyle bir araya geldi: TCMB ve TBB arasındaki görüşme İstanbul Finans Merkezi'ndeki Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'nde gerçekleştirildi.
Hafize Gaye Erkan, "Çok verimli bir görüşme oldu. Bize sorunlarını ve makro ihtiyati çerçeveyi sadeleştirme sürecindeki taleplerini belirttiler." dedi.
Ticaret Bakanı Bolat: İhracatımız 23 Haziran'da günlük tarihi rekorla 2 milyar 121 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti: Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracatın dün günlük tarihi rekorla 2 milyar 121 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini belirterek, "Günlük ihracatta 2 milyar dolar eşiği aşılmış oldu." ifadesini kullandı.
İhracat: Türkiye'nin ihracatı mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,4 yükselerek 21 milyar 659 milyon dolara, ithalatı yüzde 15,5 artışla 34 milyar 186 milyon dolara çıktı.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya'dan petrol alımı bu yılın mart ayında, savaş öncesine kıyasla yüzde 90 oranında geriledi.
Fed Başkanı Powell: Enflasyonu yüzde 2 hedefine düşürmek için daha fazla faiz artışına ihtiyaç duyulabilir.
- ABD'de cari işlemler açığı, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,5 artarak 219,3 milyar dolara çıktı.
DÜNYA
Bakan Fidan ve ABD'li mevkidaşı Blinken Ukrayna'daki durumu, NATO genişlemesini ve ikili ilişkileri görüştü:
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın, İngiltere'nin başkenti Londra'da yaptıkları ikili görüşmede, Ukrayna'daki durum, NATO genişlemesi ve ikili ilişkiler ele alındı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Libya Merkez Bankası Başkanı Saddek Omar Ali Elkaber’i kabul etti.
Rus devleti ile Wagner grubu arasında kriz çıktı: Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya meydan okuyan Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin'in idaresindeki paralı güvenlik şirketi Wagner grubu, Rostov-Na-Donu'daki Rus Güney Askeri Bölge Karargah binasını kuşattı.
- Arkası: Özel güvenlik şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin, Rus ordusunu Wagner'e saldırı düzenlemekle suçlayıp karşılık vermekle tehdit etmiş, Wagner savaşçıları Ukrayna'yı terk ederek sınırdaki Rostov bölgesine girdi.
Putin, ülkesindeki Rus güvenlik şirketi Wagner krizi nedeniyle halka seslendi: Rusya Devlet Başkanı Putin: Kişisel hırslar ve çıkarlar, ülke ve halka yönelik ihanete yol açtı.
- Wagner krizini gece tüm yönlerdeki komutanlarla görüştüğünü dile getiren Putin, Wagner savaşçılarının "yalanla ağır suç içerikli maceraya ve silahlı isyana sürüklendiklerini" belirtti.
- Ukrayna sınırına yakın Rus bölgelerinde güvenlik önlemleri alındı: Rus devleti ile güvenlik şirketi Wagner arasındaki kriz nedeniyle Ukrayna sınırına yakın Rus bölgelerinde güvenlik tedbirleri alındığı bildirildi.
Geri çekilme: Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin, tarafların birinde Rus kanı dökülmesinin sorumluluğunu anladıklarını ve konvoylarını geri çevirerek plana göre saha kamplarına geri döneceklerini açıkladı.
Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin’in, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun Rusya’da gerilimi azaltma önerisini, kabul ettiği bildirildi.
- Wagner'in kurucusu Prigojin, savaşçıları ile Rostov-Na-Donu kentinden ayrıldı.
Birleşik Arap Emirlikleri ile Katar, karşılıklı olarak büyükelçiliklerini yeniden açma kararı aldı: Körfez krizinin çözülmesiyle ilişkiler yeniden başlayan ülkeler, Suudi Arabistan'ın El-Ula kentinde düzenlenen Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi sırasında varılan anlaşmadan sonra karar aldı.
Kayıp Denizaltı Titan bulundu: Yaklaşık 96 saatlik oksijen kaynağıyla yola çıkan ve yolculuk süresinin 2,5 saat öngörüldüğü Titan denizaltısının "Polar Prince" adlı gemiyle iletişimi, dalıştan 1 saat 45 dakika sonra kesilmişti.
ABD ve Kanada, Titanik'in enkazına turistik amaçla sefer yaparken kaybolan "Titan" denizaltısının patlamasıyla içinde bulunan 5 kişinin öldüğü felaketi soruşturacaklarını açıkladı.
Yunanistan'daki göçmen teknesi faciası sebebiyle Pakistan'da "ulusal yas" ilan edildi: Yunanistan’ın Mora Yarımadası açıklarında batan balıkçı teknesinde aralarında Pakistanlıların da bulunduğu 78 düzensiz göçmenin hayatını kaybetmesinin ardından Pakistan’da yarın "ulusal yas" ilan edilmesine karar verildi.
Hindistan’da son günlerde etkisi altına alan sıcak hava dalgası nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 166'ya çıktı.
SAVUNMA
TSK'nın savaş uçaklarına mühimmat "Seyit Onbaşı" ile yükleniyor: Kayseri'deki 2. Hava Bakım Fabrika Müdürlüğünde yerli ve milli imkanlarla üretilen "Seyit Onbaşı" bomba yükleme aracı, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki savaş uçaklarının bomba yükünü taşıyor.
Deniz ve Kara Kuvvetlerinin bir silahı daha yerlileşiyor: Türk Silahlı Kuvvetlerinin deniz ve kara platformlarında kullanılan 25 milimetre silah sisteminin yerlileştirilmesinde önemli bir adım atıldı.
- Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE AŞ), güvenlik güçleri tarafından kullanılan, yurt dışı bağımlılığı bulunan sistem ve alt sistemlerin yerlileştirilmesine yönelik çalışmalar yürütüyor.
ASELSAN'dan yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Savunma Sanayii Başkanlığına atanması nedeniyle ASELSAN Genel Müdürlüğü görevinden ayrılan Haluk Görgün'ün yerine, Yönetim Kurulu kararıyla Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik (MGEO) Sektör Başkanı ve Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Akyol atandı.
Türkiye'nin yüksek hızlı hedef uçağı "SÜPER ŞİMŞEK" kanatlanmaya hazır: Türkiye'nin hava savunma sistemlerinin geliştirilmesi ve ilgili personelin eğitimlerinde kullanılması amacıyla geliştirilen yüksek hızlı hedef uçak SÜPER ŞİMŞEK, ilk uçuşu için gün sayıyor.
TEKNOLOJİ
Yapay zeka, erken doğumları gebeliğin 31. haftasında tahmin edebildi: Yeni bir araştırma, yapay zekanın, erken doğumları, hamileliğin 31. haftasında tahmin edebileceğini ortaya koydu.
- ABD'nin Washington Üniversitesi'nden araştırmacılar, yapay zekanın derin öğrenme modelini kullanarak, hamile 156 kadının, rahmindeki elektrik dalgalanmalarını inceledi.
- Araştırmacılar, gebe kadınların yaşlarına, ağırlıklarına, yağ oranlarına ve hamileliğin üç aylık dönemine ilişkin verileri birleştirdi.
Uzmanlara göre okyanusları keşfetmek ayı keşfetmekten daha zor: ABD merkezli Woods Hole Oşinografi Enstitüsü'ünden uzmanlar, okyanusun derinliklerine dalmanın, uzayda yapılan keşiflere oranlara "daha zor ve maliyetli" olduğunu belirtti.
- ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin 2022 verilerine göre, insanlar, on binlerce yıldır okyanusun yüzeyini keşfediyor olsa da, deniz tabanının sadece yaklaşık yüzde 20'sinin haritasını çıkarabildi.
NASA'nın Juno uzay aracı, Jüpiter'de "yeşil parlak bir kürenin" fotoğrafını çekti:
- ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA), Jüpiter'in yörüngesinde araştırma yapmakla görevli Juno uzay aracı, gaz devinin kuzey kutbu yakınlarında yeşil parlak bir kürenin fotoğrafını çekti.
Togg'un elektrikli araç şarj istasyonu şirketi Trugo, güncel istasyon sayısını paylaştı: Bugüne kadar 63 ilde, 153 lokasyona istasyon kuruldu. Toplamda 198 adet şarj cihazı hizmete sunuldu.
📍 Trugo, en fazla sayıda ile ve en çok sayıda şarj cihazına ulaşan marka oldu.
Youtube para kazanma koşullarını güncelledi: YouTube, İş Ortağı Programı kapsamında para kazanmak için şartlarda iyileştirmeye gidiyor.
Yeni değişikliklerle YouTube'dan para kazanma şartları;
- 500 Aboneye sahip olmak.
- Son 90 Gün içinde 3 adet herkese açık yükleme yapmak.
- Yıl boyunca 3 bin izlenme saati veya son 90 gün içinde 3 milyon shorts görüntülemesi.
KÜLTÜR
"8. Kısa'dan Hisse Kısa Film Festivali"nin başvuruları açıldı: Genç Öncüler Gençlik, Spor ve Eğitim Derneğince düzenlenen "8. Kısa'dan Hisse Kısa Film Festivali" 12-19 Kasım'da yapılacak.
- Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle gerçekleşecek festivalin basın toplantısı Atatürk Kültür Merkezi Yeşilçam Sineması'nda yapıldı.
Festival Başkanı Aşkın Özcan, "Başka Bi' Festival" sloganıyla yolculuğuna devam eden etkinliğe ilişkin, "Bu yıl da alışılmışın dışında, etkinliklerle sadece sanatın konuşulduğu bir festival olmaya çalışacağız."dedi.
Büklükale'deki kazılarda Hitit döneminde deprem olduğu tespit edildi: Kırıkkale'nin Karakeçili ilçesindeki Büklükale mevkisinde devam eden kazılarda, milattan önce 15. yüzyılda Hitit döneminde meydana gelen depremin bölgede hasara yol açtığı belirlendi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2009 yılında başlatılan kazı çalışmaları, her yıl mayıs ve haziran aylarında devam ediyor.
Gene Stupnitsky'nin yönetmenliğini üstlendiği "Büyü de Gel" sinemaseverlerle buluşacak:
- Komediseverleri sinema salonlarına çekmeyi hedefleyen filmde, acil bir şekilde paraya ihtiyacı olan Maddie'nin, bir ailenin üniversiteye gidecek olan asosyal oğullarını kozasından çıkaracak birini aradıklarına dair garip bir ilanı görmesi sonucu başından geçenler anlatılıyor.
- Filmde, Jennifer Lawrence, Andrew Barth Feldman ve Matthew Broderick başrolleri paylaştı.
Londra Tasarım Bienali'nde Türkiye'yi temsil eden "Açık Yapıt", Public Award'ı kazandı: İngiltere'nin başkenti Londra'da, çeşitli ülkelerden 40'tan fazla sanatçının eserlerinin sergilendiği Londra Tasarım Bienali 2023'de, Türkiye'yi temsil eden "Açık Yapıt" projesi, halk oylamasında birinci oldu.
SPOR
🏆 Basketbol Süper Ligi’nde şampiyon Anadolu Efes!
- 🏀 Anadolu Efes, Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi'nde Pınar Karşıyaka'yı 83-74 mağlup etti ve final serisinde durumu 3-0'a getirerek şampiyon oldu.
⚽ Türkiye, EURO 2024 eleme grubundaki 4. maçında 3. galibiyetini aldı.
- Maç sonucu: Türkiye 2-0 Galler
🔔 Anadolu Efes, Ergin Ataman'ın ayrılığının ardından Türk Telekom ile başarılı bir sezon geçiren başantrenör Erdem Can ile 2 yıllık sözleşme imzalandığını açıkladı!
🏆 Galatasaray, Şampiyonlar Ligi 2. Ön Eleme Turu'nda FK Zalgiris Vilnius (Litvanya)/FC Struga (Makedonya) eşleşmesinin galibi ile karşılaşacak.
💢 İlk karşılaşma 25-26 Temmuz, rövanş 1-2 Ağustos'ta oynanacak.
💢 Galatasaray'ın Şampiyonlar Ligi grup aşamasına katılabilmesi için 2. ön eleme, 3. ön eleme ve play-off turunu geçmesi gerekiyor.
🏆 Samsunspor, futboldan sonra basketbolda da Süper Lig'e yükseldi.
- 🏀 Türkiye Basketbol Ligi final serisinde Semt77 Yalovaspor'u 65-58 mağlup eden Yılyak Samsunspor seride durumu 3-0'a getirdi ve Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi'ne yükselmeyi başardı.