Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #64 | 27.08.2023
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Çanakkale’de orman yangını, Yozgat'ta korkunç kaza, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine sonrası açıklamalarda bulundu, Merkez Bankası politika faizini yüzde 25'e yükseltti, Tüketici güven endeksi açıklandı, 15. BRICS Liderler Zirvesi Johannesburg'da düzelendi, Düşen uçakta Wagner'in kurucusu Prigojin öldü, NASA, büyük bir güneş lekesi keşfetti ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Politico: Afrika’da Fransa için vakit doldu
Haftanın tarih dozu: Paris'teki Şanzelize Caddesi'ni süsleyen Osmanlı ağaçları.
Haftanın spor dozu: Avrupa futbolunun seyrini değiştiren takas: İbrahimovic-Eto'o.
Haftanın teknoloji dozu: İlk yerli cep telefonu: ASELSAN 1919.
Haftanın infografiği: Tüketici güveninde düşüş
Haftanın ekran önerisi: Prestij | Life Story
Haftanın videosu: Putinin Öldürdüğü Şefi Prigojin Kimdir?
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…
GÜNDEM
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, "Sergilenen tutum çifte standart içermekte": Uluslararası kurumların tek taraflı, adil olmayan yaklaşımlarını, KKTC devletinin ve Kıbrıs Türk halkının özden gelen haklarını yok saymaya yönelik kasıtlı ve art niyetli bir girişim olarak değerlendirdiklerini vurguladı.
- Yılmaz, BM Barış Gücü'nün, geçmişte Rumlar tarafından Türk arazileri istimlak edilmek suretiyle inşa edilen Larnaka-Dikelya-Ayia Napa ile Pile-Voroklini yol yapımlarına izin verdiğini hatırlattı.
Ankara Emniyet Müdürlüğünde atamalar: Ankara Emniyet Müdürlüğünde 16 il emniyet müdür yardımcılığı, 24 şube müdürlüğü ve 20 ilçe emniyet müdürlüğüne yeni görevlendirmeler yapıldı.
- Engin Dinç'in Emniyet Müdürleri Kararnamesi ile 2 Ağustos'ta atandığı Ankara Emniyet Müdürlüğünde yeni isimler görevlendirildi.
Çanakkale’de orman yangını: Çanakkale merkeze bağlı Kayadere köyü yakınlarında başlayan orman yangınına ekipler havadan ve karadan müdahaleye ediyor.
- Çanakkale'de çıkan orman yangını nedeniyle Çanakkale-Çan kara yolu ulaşıma kapatıldı.
- Merkeze bağlı Kayadere köyü yakınındaki ormanlık alanda henüz bilinmeyen nedenle yangın çıktı.
Yozgat'ta korkunç kaza: Yozgat’ın Sorgun ilçesinde yolcu otobüsü şarampole uçtu, ilk belirlemelere göre şoför Adem Tatlısu ile birlikte 12 kişi yaşamını yitirdi, 18 yolcu yaralandı.
- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Yozgat’ta yaşanan otobüs kazasının ardından taziye mesajı yayımladı ve adli soruşturmanın başladığını açıkladı. Öte yandan kazada hayatını kaybedenlerin kimlikleri de belli oldu.
İstanbul'a su sağlayan barajların doluluk oranı yüzde 31'e düştü: İstanbul'a su sağlayan barajların doluluk oranı yüzde 31'e düşerken, Alibey Barajı havzasında bulunan Güzelce Kemeri'nin çevresi tamamen kurudu.
POLİTİKA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine sonrası açıklamalarda bulundu: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "BM Barış Gücü askerlerinin KKTC'nin egemenlik alanındaki topraklara yönelik fiziki müdahalesi bizim açımızdan asla kabul edilebilir bir durum değildir." dedi.
- Enflasyon: Vatandaşlarımız gönüllerini ferah tutsun, ekonomi kadrolarımız işinin ehli. Enflasyonu yine tek haneye AK Parti kadrolarının düşüreceğine inansınlar.
- Başıboş hayvanlar: Avrupa’da nasıl çözüme kavuşturulduysa aynı uygulamaları hayata geçireceğiz.
Erdoğan, parti genel merkezinde düzenlenen AK Parti Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı'nda konuştu: Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP'ye ilişkin, "Madem ya kaset kumpasıyla oturdukları ya da atadan, dededen miras kalan koltuklarını terk edemiyorlar en azından hatalarıyla yüzleşerek hem kendilerinin hem de milletin hayrına bir iş yapsınlar." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Macaristan'da: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindeki heyetin ziyaret kapsamında Macar tarafıyla yapacağı görüşmelerde, ikili ilişkilerin tüm boyutlarıyla ele alınması, bölgesel ve küresel gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.
Dışişleri Bakanı Fidan: KKTC’nin haklı pozisyonunu sonuna kadar destekliyoruz: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, BM Barış Gücü’nün KKKTC topraklarında Pile-Yiğitler yolunun yapımına müdahalesine tepki gösterdi.
BM’nin, tarafsızlığını bu olayda yitirdiğine inanıyoruz. KKTC’nin haklı pozisyonunu sonuna kadar destekliyoruz." dedi.
EKONOMİ
Merkez Bankası politika faizini yüzde 25'e yükseltti: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 750 baz puan artırarak yüzde 25'e çıkardı.
- TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı.
TİM Başkanı Gültepe: Gıda ve tarımsal ürün ihracatımızı 2028’de 50 milyar dolara çıkaracağız: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, "2022’de yaklaşık 27 milyar dolarlık gıda ve tarım ürünü ihraç ettik. 2028 için gıda ve tarım ihracatımızı 50 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz." dedi.
Tüketici güven endeksi ağustosta 68 olarak kaydedildi: Tüketici güven endeksi ağustosta aylık bazda yüzde 15,1 azalarak 68'e düştü.
- Mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi geçen ay 64,5 iken ağustosta yüzde 12,9 azalışla 56,2'ye geriledi.
- Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi endeksi temmuzda 79,2 iken bu ay yüzde 7,7 azalarak 63,7 oldu.
Şeker fiyatlarına zam: Mayıs ayından bu yana şeker fiyatlarını kademeli olarak % 30 artıran Türk Şeker, iki zam daha yaptı.
- Böylece KDV hariç 24 TL'den satılan şekerin toptan fiyatını 25 TL'ye çıkarıldı.
- 1 Eylül itibariyle de fiyat 27 TL'ye yükseltilecek.
- Şeker fiyatları 8 Mayıs'ta 18.5 TL'den satılıyordu. 4 ayda şekere yapılan toplam zam oranı %46'ya yükseldi.
Avrupa gaz fiyatlarında dalgalı seyir sürecek: Avrupa gaz fiyatlarında dalgalı seyrin bir süre daha devam etmesini bekleyen uzmanlar, Avrupa'nın gaz depolarındaki yüksek doluluk oranlarına rağmen fiyatlar ve arz-talep dengesi açısından asıl belirleyici etkenin tüketim olacağını belirtiyor.
Çin'de bütçe gelirleri 7 ayda yıllık bazda yüzde 11,5 arttı: Çin'de merkezi ve yerel yönetim bütçe gelirleri, Ocak-Temmuz 2023'te geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 artış kaydetti.
- Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, bütçe gelirleri, 7 ayda yıllık bazda yüzde 11,5 artarak 13,93 trilyon yuana (yaklaşık 1,91 trilyon dolar) yükseldi.
DÜNYA
Dışişleri Bakanı Fidan, Irak Cumhurbaşkanı Reşit ile görüştü: Bakan Fidan ve Irak Cumhurbaşkanı Reşit'in görüşmesinde, ikili ticaretin artırılması, terörle mücadele ve iki ülke arasındaki sınırı aşan suların verimli kullanılması konuları ele alındı.
- Irak Başbakanlık ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre de Sudani görüşmede, Iraklıların terörle mücadelesine ilişkin bilgi verdi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile Erbil'de bir araya geldi.
Yunanistan'da orman yangınında 2 kişi hayatını kaybetti: Yunanistan'da devam eden orman yangınlarında 2 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
- Başkent Atina'nın yaklaşık 120 kilometre kuzeyindeki Viotia Bölgesi’nde, ormanlık alanda çıkan yangın nedeniyle iki yerleşim birimi tedbiren boşaltıldı.
- Dedeağaç-Feres yolu da yangın nedeniyle trafiğe kapatıldı.
15. BRICS Liderler Zirvesi Johannesburg'da düzenlendi: Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ev sahipliğinde, "BRICS ve Afrika: Karşılıklı Hızlandırılmış Büyüme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Kapsayıcı Çok Taraflılık İçin Ortaklık" temasıyla düzenlenen 15. BRICS Zirvesi düzenlendi.
Zirvenin gündem konuları: BRICS grubu, gerek ekonomik potansiyeli gerekse Batı merkezli sisteme güçlü bir alternatif teşkil etmesi bakımından özellikle gelişmekte olan ülkelerin ilgisini çekiyor.
Güney Afrika, temmuzda BRICS'e katılım için 22 ülkenin resmi başvuru yaptığını, "eşit sayıda" ülkenin de gayriresmi olarak üyeliğe ilgi gösterdiğini duyurmuştu.
Zirvenin bir diğer ana gündem maddesini de ABD dolarına rakip olması planlanan "BRICS ortak para birimi" teşkil ediyor.
ECOWAS, Nijer'in 3 yıllık geçiş hükümeti planını reddetti: Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Nijer'de 26 Temmuz'da yönetime el koyan askeri yönetimin 3 yıllık geçiş hükümeti planını reddetti.
Tchiani'nin önerisinin diyalog ve diplomasi için sadece "bir sis perdesi" olduğunu kaydeden Musah, "ECOWAS bölgede yeniden uzun süreli bir geçişi kabul etmiyor. Sadece mümkün olan en kısa sürede (iktidarı) devretmeye hazır olmaları gerekiyor." dedi.
ABD'den vatandaşlarına Belarus’u "derhal terk etmeleri" çağrısı: ABD’nin Minsk Büyükelçiliği, Litvanya’nın Belarus’la bazı sınır kapılarını kapattığını bildirerek, Belarus’taki ABD vatandaşları ülkeyi derhal terk etmeli.” açıklamasında bulundu.
- ABD’nin Minsk Büyükelçiliğinden yapılan yazılı açıklamada, Litvanya’nın Belarus’la bazı sınır kapılarını kapatma kararı aldığı anımsatıldı.
Almanya, çifte vatandaşlık imkanını herkese tanıyacak yasa tasarısını onayladı: Almanya’da Bakanlar Kurulu, çifte vatandaşlık imkanını herkese tanıyan ve Alman vatandaşlığına geçişleri kolaylaştıran yasa tasarısına onay verdi.
Düşen uçakta Wagner'in kurucusu Prigojin öldü: Rusya'nın Tver bölgesinde özel bir jetin düşmesi sonucu 10 kişinin öldüğü bildirildi.
- ABD ön istihbarat değerlendirmesine göre, Rus paralı savaşçı grubu Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin ile 9 kişinin bulunduğu özel jet, "kasıtlı patlama" sonucu düşürüldü.
Panama Kanalı'nda 200'den fazla gemi mahsur kaldı: Milyonlarca dolar değerinde mal taşıdığı düşünülen 200'ü aşkın gemi, kuraklık nedeniyle getirilen sınırlama nedeniyle Panama Kanalı'nın her iki tarafında mahsur kaldı.
Bangladeş'te dang hummasından hayatını kaybedenlerin sayısı 506'ya çıktı: Bangladeş'te son 24 saatte 13 kişi daha dang hummasından yaşamını yitirirken, ülke genelinde bu hastalıktan ölenlerin sayısı da 506’ya yükseldi.
SAVUNMA
Hisar O+ Sistemine RF Arayıcı Başlıklı Füze yeteneği eklendi: Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı Haluk Görgün, Türkiye’nin milli hava savunma füze sistemi HİSAR O+’nun yeni RF Arayıcı Başlıklı Füzesi ile yakın ve uzak menzillerdeki hedefleri başarıyla imha ettiğini kaydetti.
- Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar ABD uçak gemisine konuk olduSSB’den yapılan yazılı açıklamaya göre, Türkiye’nin katmanlı hava savunma ihtiyaçlarının yerli imkanlarla karşılanması amacıyla başlatılan ve Aselsan AŞ ve Roketsan AŞ tarafından geliştirilen HİSAR O+ Hava Savunma Füze Sistemine RF Arayıcı Başlıklı Füze kullanımı yeteneği kazandırılmasına yönelik kritik saha testleri başarıyla tamamlandı.
Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar ABD uçak gemisine konuk oldu: Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, davet üzerine ABD donanmasına ait dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford’da teknik incelemelerde bulundu.
- Kısa pistli gemilere iniş-kalkış kabiliyetine sahip olacak Bayraktar KIZILELMA İnsansız Savaş Uçağı ve Bayraktar TB3 Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) geliştirme çalışmalarını yürüten Bayraktar, USS Gerald R. Ford gemisinde teknik incelemeler gerçekleştirdi.
Türkiye’nin “dijital birliği” sahaya çıktı: HAVELSAN’ın, insansız hava ve kara araçlarının, sürü dronların birlikte görev yapabilmesine olanak sağlayan Karma Sürü Operasyon Merkezi’nin saha testi Anadolu Ajansı tarafından görüntülendi.
- Kalecik’teki İHA Test Merkezi’ndeki testte, belirlenen bir senaryo çerçevesinde 2 Bulut Altı İnsansız Hava Aracı BAHA, 2 İnsansız Kara Aracı BARKAN ve 5 drondan oluşan dron sürüsü birlikte görev yaptı. Tüm araçlar yetenekleri doğrultusunda görev paylaşımı yaparak kendilerine verilen görevi yerine getirdi.
Libya açıklarındaki TCG Gemlik gemisinde eğitim: Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Libya açıklarında "Türk Deniz Görev Grubu" görevi kapsamında TCG Gemlik gemisinde eğitim yapıldığını bildirdi.
- MSB'den yapılan açıklamada, "Türk Deniz Görev Grubu görevi kapsamında TCG GEMLİK; hafif silah atışları, helikopter iniş/kalkış, dikey ikmal ve gemiye çıkma eğitimleri gerçekleştirdi." ifadelerine yer verildi.
ABD'de bir ilk: İnsanlı helikopter, insansız helikoptere yakıt ikmali yaptı: ABD Deniz Piyadeleri, Temmuz ayında Deniz Piyadeleri veya Donanma tarihinde ilk kez geleneksel mürettebatlı bir helikopterden mürettebatsız otonom bir helikoptere yakıt sağladı.
TEKNOLOJİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır, Suudi Arabistan'la yapay zeka konusunda işbirliğini hedeflediklerini bildirdi: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Suudi Arabistan'la özellikle yapay zeka alanında kapsamlı bir işbirliğine gitmeyi hedeflediklerini belirterek, "Özellikle e-Devlet alanında da Suudi Arabistan'ın kamu-dijital altyapısıyla Türkiye'nin e-Devleti arasındaki entegrasyonu kuvvetlendireceğiz." ifadelerini kullandı.
Bilim insanlarının Kuzey Kutbu'na açılan pencereleri lumbuzlar oldu: Türkiye'nin Kuzey Kutbu'na 3'üncüsünü düzenlediği Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında bilim insanlarının zorlu yolculuklarında Arktik Okyanusu'na açılan pencereleri lumbuzlar oldu.
- Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda 3. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi gerçekleştirildi.
James Webb Uzay Teleskobu, Halka Bulutsusu’nun yeni fotoğrafını çekti: İlk kez 1779’da keşfedilen bulutsu, Webb’in Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) ve onun Orta Kızılötesi cihazı (MIRI) tarafından görüntülendi.
- Yeni NIRCam görüntüsü, iç halkanın yapısının özelliklerini vurgularken; MIRI görüntüsü, bulutsunun dış özelliklerinin ayrıntılarını detaylandırıyor.
Doğadan ilham alınarak geliştirilen "Güneş Yaprağı": Imperial College London'dan araştırmacılar, fotovoltaik güneş enerjisini toplayıp üreten ve gerçek bitkilerde bulunan süreçleri taklit ederek tatlı su üreten yaprak benzeri bir tasarım icat etti.
NASA, büyük bir güneş lekesi keşfetti: NASA, Güneş üzerinde önümüzdeki hafta Dünya ile karşı karşıya gelene kadar muhtemelen büyümeye devam edecek dev bir güneş lekesi tespit etti.
- Uzmanlar, çevresine göre daha soğuk olan bu karanlık bölgenin, Dünya’nın elektrik şebekelerini devre dışı bırakabilecek enerjik patlamalara yol açabileceği uyarısında bulundu.
WhatsApp, grup sohbeti oluştururken isim koyma zorunluluğunu ortadan kaldırmaya hazırlanıyor.
- Önümüzdeki birkaç hafta içinde küresel olarak kullanıma sunulması planlanan bu özellik yalnızca 6 kişilik küçük gruplar için geçerli olacak.
KÜLTÜR
Antik Sarayini yer altı şehrinin keşfedilen alanı 20 bin metrekareye ulaştı: Konya'nın Sarayönü ilçesinde, geçmişi Roma dönemine tarihlendirilen "Sarayini" yer altı şehrindeki yeni keşifler antik yerin, dönemine göre yüksek konfor alanı ve geniş imkanlar sunan yapılar bütünü olduğunu ortaya koyuyor.
- Domestik evsel mekanlar, bağlantılı galeriler, odayı andıran yaşam alanları, su kuyuları, ocaklar, atölyeler, bacalar, aydınlatma için kandil yerleri, kilerler, depolar, havalandırmalar ve niteliği henüz araştırılan mekanlar bulunan yerin geçmişi 8. yüzyıla tarihlendiriliyor.
Tiyatro oyuncuları kostüm ve savaş aletleriyle Selçuklu ruhunu canlandırıyor: Konya Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu oyuncuları, Selçuklu dönemini yansıtan kostümleri ve kullandıkları savaş aletleriyle Bitlis'in Ahlat ilçesinde düzenlenen Malazgirt Zaferi'nin 952. yıl dönümü etkinliklerine renk kattı.
- Sultan Alparslan Otağı'nın da kurulduğu millet bahçesinde düzenlenen etkinliklere katılan tiyatro oyuncuları, kostümleri ve savaş aletleriyle Selçuklu ruhunu yansıtmaya çalıştı.
İngiliz şarkıcı ve söz yazarı Tom Odell, Antalya'da konser verdi: Dünyaca ünlü İngiliz şarkıcı ve söz yazarı Tom Odell, Antalya'da sahne aldı.
- BRIT ödüllü indie pop sanatçısı Odell, Regnum Live in Concert kapsamında konser verdi.
- Belek Turizm Merkezi'ndeki Regnum Carya'nın 2 bin 500 kişi kapasiteli konser alanında sahneye çıkan İngiliz şarkıcı Odell, davetlilere müzik ziyafeti yaşattı.
20. Uluslararası Gümüşlük Müzik Festivali Gülsin Onay konseriyle devam etti: Piyanist Gülsin Onay, 20. Uluslararası Gümüşlük Müzik Festivali kapsamında Bitez'deki Zefirya Kültür ve Sanat Merkezi'nde konser verdi.
- Zefirya Kültür ve Sanat Merkezi'ndeki konserde Onay, sevenlerinin karşısına Schubert, Chopin ve Liszt gibi bestecilerin başyapıt niteliğindeki eserlerinden derlediği özel bir seçkiyle çıktı.
SPOR
Filenin Sultanları çeyrek finalde: Avrupa Şampiyonası'nda yoluna doludizgin devam eden Kadın Voleybol Milli Takımımız çeyrek final için sahaya çıkıyor. Filenin Sultanları, ev sahibi Belçika ile Brüksel'de karşılaşacak.
TBF'den Wilbekin ve Larkin'e ceza: Türkiye Basketbol Federasyonu, Scottie Wilbekin ve Shane Larkin'e 5 maç men ve 90 bin TL para cezası verdi.
Arjantinli futbolcu Rodrigo De Paul, Al Ahli'nin astronomik teklifini reddedip Atletico Madrid'de kalmaya karar verdi.
- 🔗 Fabrizio Romano
''Taraftar beğenmedi'' diye 30 M€'luk transferi serbest bırakacaklar: 1 ay önce Celtic'den transfer edilen Portekizli Jota, Al Ittıhad taraftarlarının yönetime yoğun tepkisinden dolayı takımdan gönderilecek.
Sözleşmesinin feshedilmesi beklenen Jota yerine bir dünya yıldızı transfer edilecek.
- 💰 Premier Lig ekibi Chelsea, Abramovich sonrası takımı satın alan ABD'li Todd Boehly döneminde harcama rekoru kırdı.
- 💶 Chelsea'nin son 1 yılda tek başına harcadığı bonservis ücreti, İspanya La Liga'nın tamamından daha fazla.