Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı 96 | 5.05.2024
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP Genel Başkanı Özel'i kabul etti, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü kutlandı, Taksim'e yürümek isteyen ve polise saldıran 210 kişi gözaltına alındı, İyi Parti’de Meral Akşener görevini Müsavat Dervişoğlu’na devretti, Filistin Devlet Başkanı ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Gazze'yi görüştü, KURTARAN-2024 Tatbikatı düzenlendi ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Türkiye ve Irak'ın 'Kalkınma Yolu' projesinin sonuçları ne olacak?
Haftanın tarih dozu: Osmanlı padişahlarının hacca gitmemelerinin gerçek sebebi.
Haftanın spor dozu: Galatasaray'ın Mancini'ye emanet ettiği Umut Gündoğan.
Haftanın teknoloji dozu: Hiçbir özelliği olmayan telefon: Boring Phone.
Haftanın videosu: Mevzubahis - Fatih Altaylı'nın Kafasının Tası Atarsa Ne Olur?
Haftanın ekran önerileri: Dünyayı Ardında Bırak | Who Are You, Charlie Brown?
Hafta boyunca dünyada yaşanan önemli gelişmeler: gdh ile dünya gündemi.
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz.
GÜNDEM
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bayram havasına gölge düşürmeye çalışıyorlar" Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Sergi Salonu'nda "Emeğin, Sendikal Örgütlenmenin ve İstihdamın Geleceği" temasıyla 13. Çalışma Meclisi Yemeğine katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önemli açıklamalarda bulundu. Erdoğan:
1 Mayıs'ta Taksim dayatmalarını masum bulmuyorum. Taksim Miting yeri değildir. İstanbul'da miting ve yürüyüş güzergahları bellidir.
1 Mayıs'ı hiçbir engelmeye gerek duymaksızın işçi bayramı olarak kutlamayı temin ettik. 1 Mayıs'ta Taksim dayatmalarını masum bulmuyorum.
Bayram havasına gölge düşürmeye çalışıyorlar. Taksim miting yeri değildir. İstanbul'da miting ve yürüyüş güzergahları bellidir.
İstanbul'da 40 ayrı güzergah belirlenmiştir. Sendikalarımızı STK'larımızı 1 Mayıs atmosferinden uzak durmaya davet ediyorum.
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü kutlandı: 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü yurt genelinde çeşitli etkinliklerle kutlandı.
İstanbul Valiliği, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla kent ulaşımında önlemler aldı.
Taksim'e yürümek isteyen ve polise saldıran 210 kişi gözaltında: Kentte yapılan kutlamalarda İstanbul Emniyet Müdürlüğüne bağlı 42 bin 434 personel görev yaptı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Saraçhane'de polislerin bulunduğu alana yürümek üzere bir araya geldi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde İstanbul'da uyarıları dinlemeyen ve polise saldıran 210 kişinin gözaltına alındığını belirtti. Ayrıca İstanbul'da gerçekleşen gösterilerde 28 polis yaralandı.
Mersin'de son bir ayda çeşitli suçlardan aranan 1814 kişi yakalandı.
MİT, Irak'ın kuzeyinde 15 teröristi etkisiz hale getirdi: Milli İstihbarat Teşkilatı, Irak'ın kuzeyindeki Hakurk bölgesinde son bir haftada düzenlediği operasyonlarda eylem hazırlığındaki 15 teröristi etkisiz hale getirdi.
Türkiye ile Çek Cumhuriyeti arasında çevre koruma işbirliğine ilişkin niyet beyanı imzalandı: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Çek Cumhuriyeti Çevre Bakanı Petr Hladik ile "Çevre Koruma İşbirliğine İlişkin Niyet Beyanı"nı imzaladıklarını bildirdi.
Şanlıurfa'da toz taşınımı etkili oldu: Şanlıurfa'da toz taşınımı hayatı olumsuz etkiledi. Kentte sabah saatlerinde etkili olan toz taşınımı nedeniyle özellikle kent merkezi ve bazı ilçelerde görüş mesafesi düştü.
Gaziantep'te yolcu midibüsünün devrilmesi sonucu 1 kişi öldü, 17 kişi yaralandı: H.A. idaresindeki 79 AD 949 plakalı yolcu midibüsü, sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi üzerine eski Adana kara yolu Çayıroba Mahallesi mevkisinde devrildi.
Aksaray'da yolcu otobüsünün devrilmesi sonucu 2 kişi öldü, 34 kişi yaralandı: Aksaray'da yolcu otobüsünün şarampole devrilmesi sonucu 2 kişi hayatını kaybetti, 34 kişi yaralandı.
POLİTİKA
AK Parti MYK toplandı: AK Parti Merkez Yürütme Kurulu, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplandı.
- AK Parti Merkez Yürütme Kurulu, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplandı.
Çelik, toplantıda Meclis'te ve gelecek dönemde yapılacak çalışmaların değerlendirildiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP Genel Başkanı Özel'i kabul etti: Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'i kabul etti. Basına kapalı yapılan görüşme, 1 saat 35 dakika sürdü.
- Kabulde, CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Dışişleri Komisyonu Üyesi Namık Tan ile Elitaş da yer aldı.
Çelik:
Sayın Cumhurbaşkanımız CHP Genel Başkanı Sayın Özgür Özel'in ziyaretinden memnuniyet duymuşlardır. Olumlu bir havada geçmiştir ziyaret. Sayın Cumhurbaşkanımız, diyaloğun devam etmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Kendi takvimlerine uygun bir zamanda iadeiziyaret gerçekleştireceklerdir.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni anayasa konusunda CHP Genel Başkanı Özgür Özel'i ziyaret etti: TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş,
Mayıs ayının sonuna kadar grubu bulunan siyasi partilerden bu işin usulüne ilişkin fikirlerini almak isteriz. Ondan sonra da belki yaz döneminde bütün siyasi partiler görüşlerini, anayasa tekliflerini olgunlaştırarak önümüzdeki sene Meclis açıldığında müzakere ortamı başlar.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin TBMM Grup Toplantısı'nda konuştu: Cumhuriyet'in yeni yüzyılında tarihi mahiyetli görev ve sorumluluklarının çok fazla olduğunu, boşa geçecek zaman bulunmadığını belirtti. Devlet Bahçeli:
Boş yere nefes tüketmeye gerek yoktur. Türkiye, peş peşe yapılan seçimlerin hitamında 4 yıl boyunca devam edecek seçimsiz bir döneme girmiştir. Önümüzdeki bu zorlu süreç doğru, etkin, kararlı, kaliteli, verimli ve sonuç odaklı gelişmelere birer birer sahne olmalıdır.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel TBMM'de partisinin grup toplantısında konuştu: Özel konuşmasının başlangıcında geçmişte İYİ Parti Eğitim Politikaları Başkanı olarak görev yapmış olan Sevinç Atabay'ın CHP'ye katıldığını duyurdu.
İyi Parti’de Meral Akşener görevini Müsavat Dervişoğlu’na devretti: İyi Parti'de genel başkan seçilen Müsavat Dervişoğlu, partinin genel merkezinde düzenlenen törenle genel başkanlığı Meral Akşener'den devraldı.
DÜNYA
ABD genelinde birçok farklı eyalet ve üniversitede öğrencilerin düzenlediği Filistin'e destek gösterileri yeni haftanın başlamasıyla yeni gözaltı ve olaylara sahne oldu.
- Gösterilere katılan öğrenciler, ABD'nin İsrail'e maddi desteği kesmesi çağrılarını yinelerken, ABD'de mezuniyet törenlerinin yaklaşmasıyla gösterilerin dozu da sayısı da artıyor.
Filistin Devlet Başkanı ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Gazze'yi görüştü: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile Gazze'deki durumu görüştüğü belirtildi.
- Abbas ile Bin Selman'ın görüşmede, Filistin-Suudi Arabistan ilişkilerinin yanı sıra Gazze'deki savaş, burada yaşanan soykırımın sona ermesi ve insani yardım girişleri için yürütülen çalışmaları ele aldığı kaydedildi.
Pakistan'ın kuzeybatısındaki şiddetli yağışlarda 17 kişi öldü, 23 kişi yaralandı: Pakistan'ın kuzeybatısındaki Hayber-Pahtunhva eyaletinde 3 gündür etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle 17 kişi yaşamını yitirdi, 23 kişi yaralandı.
Güney Kore'de doktorların eylemleri nedeniyle iki hastanede poliklinik ve cerrahi hizmetler askıya alındı: Güney Kore'de artırılan tıp fakültesi kontenjanlarını protesto eden stajyer doktorlara destek veren kıdemli doktorların haftada bir gün işe gitmeme eylemi nedeniyle başkentteki iki büyük devlet hastanesinde poliklinik hizmetleri askıya alındı.
Kenya'daki sellerde ölü sayısı 188'a yükseldi: Kenya'da yaklaşık 2 haftadır etkili olan şiddetli yağışların yol açtığı sellerde hayatını kaybedenlerin sayısının 188'a çıktığı bildirildi.
Endonezya'daki yanardağ patlaması nedeniyle Manado'daki havalimanı geçici kapatıldı.
Asya'daki birçok okul aşırı sıcaklar sebebiyle eğitime ara verdi: Güney ve Güney Doğu Asya'daki birçok ülkede aşırı sıcaklar, okulların geçici bir süre kapanmasına neden oldu.
Brezilya'da şiddetli yağışların yol açtığı sellerde hayatını kaybedenlerin sayısının 29'a, kaybolanların sayısının ise 60'a çıktığı bildirildi.
EKONOMİ
Küresel doğrudan yabancı yatırımlar, 2023'te yüzde 7 azalarak 1 trilyon 364 milyar dolara geriledi.
Doğal gaz ithalatı şubatta yüzde 11,2 azaldı: Türkiye'nin doğal gaz ithalatı, şubatta geçen senenin aynı ayına göre yüzde 11,2 azalarak 5 milyar 337 milyon 32 bin metreküp oldu.
LPG ithalatı şubatta yıllık bazda yüzde 11,45 azaldı: Türkiye'nin sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ithalatı, şubatta geçen senenin aynı ayına göre yüzde 11,45 azalarak 254 bin 876 ton oldu.
TCMB Başkanı Karahan, "Aylık fiyat gelişmelerini yakından takip ediyoruz": Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda açıklamalarda bulundu.
Türkiye'nin toplam petrol ve petrol ürünleri ithalatı, şubatta geçen senenin aynı ayına göre yüzde 11 artarak 3 milyon 583 bin 281 ton oldu.
Tütün ürünleri ve alkollü içki ticareti yapanlardan alınacak teminat tutarları belirlendi: Sigara kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik üretim kapasitesi 20 milyar adede kadar olanlardan 40 milyon lira, 20-40 milyar adede kadar (40 milyar dahil) olanlardan 45 milyon lira, 40 milyar adetten fazla olanlardan 50 milyon lira teminat alınacak.
Türkiye'nin ihracatı martta 22 milyar 571 milyon dolar oldu: Türkiye'nin ihracatı martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 azalarak 22 milyar 571 milyon dolar, ithalatı yüzde 6,3 azalışla 29 milyar 912 milyon dolar olarak gerçekleşti.
TÜİK: Enflasyon nisanda aylık bazda yüzde 3,18, yıllık bazda yüzde 69,80 oldu.
Temassız kartlarda şifresiz işlem limiti 1 Temmuz 2024'ten itibaren 750 liradan 1500 liraya çıkarıldı.
Bakan Bolat, "İhracatımız nisanda 19 milyar 271 milyon dolara yükseldi":
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "İhracatımız nisanda 19 milyar 271 milyon dolara yükseldi. Bu (yıllık bazda) yüzde 0,13 artışa tekabül ediyor. Sınırlı artışın en önemli nedeni Ramazan Bayramı tatili." dedi.
Hizmet Üretici Fiyat Endeksi martta aylık bazda yüzde 3,64, yıllık yüzde 85,41 arttı: Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE), martta aylık bazda yüzde 3,64, yıllık bazda yüzde 85,41 artış gösterdi.
ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek 23 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tuttu.
SAVUNMA
KURTARAN-2024 Tatbikatı düzenlendi: Türk Deniz, Kara ve Hava Kuvvetleri, Sahil Güvenlik Komutanlığı unsurlarının katıldığı KURTARAN-2024 Tatbikatı'nın basın ve seçkin gözlemci günü safhası başladı.
- Marmaris'teki Aksaz Limanı'ndan hareket eden TCG Alemdar denizaltı personel arama kurtarma gemisi, kurtarma faaliyetlerini icra etti.
- Gemideki brifingde bir konuşma yapan Kurtarma ve Su Altı komutanı Deniz Albay Necati Koray Salar, tatbikatta satha çıkma kabiliyetini yitirmiş denizaltıya yönelik kurtarma harekatı yapıldı.
Türk sivil havacılığı İHA’lı uçuş moduna kilitlendi: Türkiye, havacılık sektöründe attığı adımlarla gücünü artırırken ülkedeki insansız hava aracı (İHA) sayısı 72 bini, kayıtlı İHA pilotu sayısı da 1 milyon 477 bini buldu.
Milli Muharip Uçak KAAN’ın silahları için kritik millileştirme: Milli Muharip Uçak KAAN’da kullanılacak Çoklu Bomba Salanı ile kritik bir teknoloji daha milli olarak ülkeye kazandırılacak.
- Bugüne kadar yaklaşık 10 milyon saatlik mühendislik çalışmasıyla savunma sanayisinde ihtiyaç duyulan kritik teknolojileri geliştirerek birçok önemli projeyi başarıyla hayata geçiren Altınay Savunma Teknolojileri AŞ, yeni bir sorumluluk üstlendi.
Bayraktar TB3 SİHA yerli motorla irtifa rekoru kırdı: Baykar’ın milli ve özgün olarak geliştirdiği Bayraktar TB3 SİHA, Yüksek İrtifa Sistem Performans Testini başarıyla tamamladı. Bayraktar TB3, yerli motor ile 33 bin feet irtifaya çıkarak rekor kırdı.
- Baykar’dan yapılan açıklamaya göre, Bayraktar TB3’ün test süreci başarıyla devam ediyor. İlk uçuşunu Cumhuriyet’in 100. yılına armağan olarak 27 Ekim 2023’te yaptıktan sonra orta ve yüksek irtifa performans testlerini başarıyla sürdüren SİHA, bir testi daha başarıyla tamamlayarak rekor irtifaya ulaştı.
İHA’lara yerli motor için güç birliği: Türk sanayisindeki yetenekler savunma ve havacılık sanayisi başta olmak üzere endüstrinin elektrik motorları ihtiyacını karşılamak üzere birleşiyor.
Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı bağlı ortaklıklarından İŞBİR Elektrik Sanayi AŞ ve NARDAN Güç Dönüşüm Sistemleri AŞ arasında Üretime Dayalı İşbirliği Protokolü imzalandı.
- Protokol doğrultusunda İŞBİR Elektrik ve NARDAN Güç Dönüşüm Sistemleri, savunma ve havacılık sanayisi başta olmak üzere, endüstrinin elektrik motorları ihtiyacını karşılamak üzere işbirliği yapacak.
Türk savunma ve havacılık sanayii sektörü, Nisan ayında 350.578 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
- 2024 yılının ilk dört ayında savunma ve havacılık sanayii ihracatı 1 milyar 340 milyon dolara ulaştı.
KÜLTÜR
Zorba balesi, Ankara'da 5 yılın ardından yeniden seyirciyle buluştu: Ankara Devlet ve Opera Balesince sahnelenen Zorba balesi, 29 Nisan Dünya Dans Gününde prömiyer yaptı.
- Usta yazar Nikos Kazancakis'in dünyaca ünlü romanından sahneye uyarlanan Zorba, Mikis Theodorakis'in müziği, Lorca Massine'nin libretto ve koreografisiyle Opera Sahnesinde yeniden seyirciyle buluştu.
Tunus'ta Roma Günleri Festivali düzenlendi: Tunus'un El-Mehdiye vilayetine bağlı El-Cem kentinde Roma Günleri Festivali düzenlendi.
- Tunus Kültür Bakanı Muhammed Muaz Bilheşine'nin katılımıyla El-Cem Kolezyum Amfi Tiyatrosu'nda düzenlenen festivalde, 3. yüzyıla ait Roma kıyafetlerini giyen gladyatörler gösteri yaptı.
- Roma dönemindeki gladyatör dövüşlerinin temsili yapılan gösteride, Roma askerlerinin kullandıkları silahlar kullanıldı.
Fas, Uluslararası Caz Günü 2024 etkinliklerine ev sahipliği yaptı: Fas'ın Tanca kentinde Uluslararası Caz Günü 2024 etkinlikleri düzenlendi.
- Uluslararası Caz Günü etkinlikleri Fas Gençlik, Kültür ve İletişim Bakanlığı tarafından Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ortaklığında gerçekleştirildi.
- Çeşitli gösteri ve söyleşilerin yer aldığı etkinliğe, aralarında ABD'den ünlü piyanist Herbie Hancock ile Fas'tan Abdullah El-Kerud'un da bulunduğu farklı ülkelerden çok sayıda sanatçı katıldı.
"Kakava" bereketiyle geliyor: Edirne'de Romanların eğlenceli görüntülerle kutladığı Kakava Şenlikleri'ni izlemek için kente binlerce turist geliyor.
- Edirne'de her yıl 5-6 Mayıs'ta, Hızır ve İlyas peygamberlerin yeryüzünde buluştuğu anın simgesi, baharın gelişi ve yenilenme ritüeliyle kutlanan Kakava eğlencelerine katılmak için Türkiye'nin dört bir yanından ve yurt dışından kente turist geliyor.
SPOR
⚽️ UEFA Şampiyonlar Ligi yarı final ilk maçında Almanya temsilcisi Bayern Münih ile İspanya ekibi Real Madrid 2-2 berabere kaldı.
🏀 NBA play-off'larında 76ers, Knicks'i 112-106 yendi.
🏊 Paletli Yüzme Kulüplerarası Büyükler Türkiye Şampiyonası'nda 3 Türkiye rekoru kırıldı
- Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF) tarafından İstanbul'da düzenlenen Paletli Yüzme Kulüplerarası Büyükler Türkiye Şampiyonası'nda 3 rekor kırıldı.
🏅 Bulgaristan'daki turnuvada Türk yüzücüler, 52'si altın 137 madalya kazandı.
📣 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda (EURO 2024) mücadele edecek takımların kadrolarındaki oyuncu sayısı 23'ten 26'ya çıkarıldı.
🏸 Milli badmintoncu Neslihan Arın, Paris 2024 Yaz Olimpiyat Oyunları'na kota hakkı kazandı.