Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı 98 | 19.05.2024
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Danışma Kurulu Toplantısı’na katıldı, “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” açıklandı, Ankara'da dikkat çeken görüşme (Ayhan Bora Kaplan soruşturması), "Kobani" bahanesiyle düzenlenen eylemlere ilişkin davada hüküm açıklandı, CHP lideri Özel, İYİ Parti Genel Başkanı Dervişoğlu'nu ziyaret etti ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Tarihte liderlere yapılan suikastler ve sonuçları
Haftanın tarih dozu: Bolivya'daki Hayu Marca Dağı'nda keşfedilen antik boyut kapısı
Haftanın spor dozu: Süper Lig’in 200 km’lik füzesi: Hakan Balta
Haftanın teknoloji dozu: Dokuz kanatlı uçan tekne: Caproni Ca.60 Noviplano.
Haftanın infografiği: Doğalgaz Dağıtımına Rekor Yatırım
Haftanın videosu: Söz Konusu - Devlete Başkaldırabilecek Ademoğlu Yok
Haftanın ekran önerileri: Source Code | Michael Jackson’s This Is It
Hafta boyunca dünyada yaşanan önemli gelişmeler: gdh ile dünya gündemi.
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz.
GÜNDEM
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Danışma Kurulu Toplantısı’na katıldı: Erdoğan:
Türkiye'de tarım bitti demek, sadece cehaletin değil, büyük bir art niyetin işaretidir. Tarımsal Gayrisafi Yurtiçi Hasıla bakımından Avrupa'da lideriz, dünyada ilk 10 içerisindeyiz.
“Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” açıklandı: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlediği toplantıda "Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi"ni kamuoyuyla paylaştı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz:
Kamunun tasarruf yapması, verimliliği artırması, daha az bütçe açığına, daha az kamu borçlanmasına ve faiz yüküne, daha az cari açığa yol açacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Mehmet Şimşek:
Refah için sürdürülebilir yüksek büyüme için de düşük, tek haneli enflasyon olmazsa olmazdır yani fiyat istikrarı bunun en önemli bileşenidir.
Ankara'da dikkat çeken görüşme: Ayhan Bora Kaplan soruşturması üzerinden hükümete kumpas kurulacağı iddiası gündemdeyken Beştepe'de dikkat çeken bir görüşme gerçekleşti.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'u kabul etti. Toplantıda Ayhan Bora Kaplan soruşturması ve emniyetteki görevden almalar görüşüldü.
"Mahzen-46" operasyonlarında 3 organize suç örgütü çökertildi: Bakan Yerlikaya, Bursa merkezli 13 ilde düzenlenen "Mahzen-46" operasyonlarında elebaşılığını Vedat Kıpçak, Fırat Erdal ve Ersin Bulut'un yaptığı ulusal çapta faaliyet gösteren 3 organize suç örgütünün çökertildiğini bildirdi.
Yargıtay Başkanlığına Ömer Kerkez seçildi: Yargıtay Başkanlığına 37. tur oylamada 193 oy alan Ömer Kerkez seçildi.
- Oylama sonucunda Kerkez 193, Akarca 103 oy aldı. Böylece 2017 yılında Yargıtay üyeliğine seçilen ve geçen yıldan bu yana Yargıtay 3'üncü Hukuk Dairesi Başkanlığı görevini yürüten Ömer Kerkez, yüksek mahkemenin yeni başkanı oldu.
"Kobani" bahanesiyle düzenlenen eylemlere ilişkin davada hüküm açıklandı: Kobani bahanesiyle düzenlenen eylemlere ilişkin davada Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk ile eski HDP Milletvekili Emine Ayna'ya 10'ar yıl hapis cezası verildi.
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Suriye'nin kuzeyinde 4 PKK/YPG'li, Irak'ın kuzeyinde ise 3 PKK'lı olmak üzere 7 teröristin etkisiz hale getirildiğini bildirdi.
Antalya'daki teleferik kazasıyla ilgili hazırlanan iddianame kabul edildi: Antalya'nın Konyaaltı ilçesinde 1 kişinin hayatını kaybettiği, 7 kişinin yaralandığı teleferik kazasına ilişkin, aralarında Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz'ün de bulunduğu 12 sanık hakkında hazırlanan iddianame, mahkemece kabul edildi.
Ege Denizi Karaburun açıklarında 4,5 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
Denizli'de sondaj kuyusundan püsküren su kontrol altına alındı: Denizli'nin Sarayköy ilçesinde 16 gün önce sondaj sırasında yaşanan patlama sonrası püskürmeye başlayan kaynaktan sıvı ve buhar çıkışı kontrol altına alındı.
POLİTİKA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Miçotakis'i kabul etti: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis'i Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde kabul etti.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın davetine icabetle Ankara'ya gelen Miçotakis'in ziyaretinde, Türkiye ve Yunanistan arasındaki ikili ilişkiler çeşitli boyutlarıyla gözden geçirilecek, işbirliğinin geliştirilmesine yönelik atılabilecek adımlar ele alındı.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis:
Azınlıklar meselesinin beşeri bir dostluk köprüsü rolünü üstleneceğini düşünüyorum. Azınlıklar iki ülkenin renklerine katkıda bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Meclis Başkanı Ruslan Stefanchuk'u Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde kabul etti.
Bakan Fidan, Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile Ankara'da görüştü: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile Ankara'da bir araya geldi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, Gazze’deki son gelişmeler ve Ukrayna’daki durum ele alındı.
MHP Grup Toplantısı: Bahçeli, MHP TBMM Grup Toplantısı'nda konuştu.
- Görevden uzaklaştırılan emniyet görevlileri: Olan biten tüm kanun dışı irtibat ve ilişki ağlarının farkındayız. Birkaç emniyet müdürünün açığa alınmasıyla geçiştirilemeyecek bir komplo devrededir; nitekim hedef MHP, AK Parti, Cumhur İttifakı ve son tahlilde Türkiye'dir.
- "9. Yargı Paketi'nde, casusluk suçu ile ilgili yeni düzenlemeden rahatsız olanlar çok iyi araştırılıp incelenmelidir. Bizi doyuran çiftçilerimizin doyması için ÖTV ve KDV sorununa neşter vurulmalıdır".
Özel, CHP TBMM Grup Toplantısı'nda konuştu:
- SMA: Türkiye'nin bir yetim ilaç politikası yoktur. O yüzden SMA hastası, ana baba tek başınadır. Adını bilmediğimiz binlerce çok nadir görülen hastalığa evladı yakalanan anne baba tek başınadır.
- Kamuda tasarruf paketi açıklaması: Bu genelgede bir olumlu fark var, sarayın Cumhurbaşkanlığı harcamalarının genelge dışında tutulmamış olması ama pratikte neler oluyor yakından takip edeceğiz.
- Enflasyon: Türkiye gıda enflasyonunda en yüksek 4. sırada. Türkiye'den kötü 3 ülke var, Arjantin, Lübnan, Venezuela. Bu ülkenin nasıl yönetildiğini, nereye sürüklendiğini görün"
CHP lideri Özel, İYİ Parti Genel Başkanı Dervişoğlu'nu ziyaret etti:
Dervişoğlu'nun açıklamalarından başlıklar şöyle:
Nazik ziyareti için kendisine teşekkür ediyorum. Hemen hemen Türkiye'nin bütün meselelerine değindik ve üzerinde karşılıklı görüşlerimizi de sarf ettik. Ziyadesiyle istifade ettiğimi söyleyebilirim. Siyasi partiler arasında yürütülen samimi diyaloğun ülkemizin sorunlarının çözümüne çok katkı sağlayacağı inancını taşıyorum.
Özgür Özel'in açıklamasından başlıklar şöyle:
Bu önemli görevde başkana başarılar diliyorum. Biraz önce başkanımızın söylediği gibi kişisel hukukumuz da hem eskilere hem de çok başarılı bir yaşanmışlık sürecine dayanmıştır. Seçim bölgelerimiz komşudur. Meclis'te mevkidaş olarak grup başkan vekili olarak buluştuk.
Dervişoğlu, İYİ Parti TBMM Grup Toplantısı'nda konuştu:
- Anayasa Tartışmaları: 2024 yılında Sayın Erdoğan bir kez daha öyle istiyor diye, bir kez daha aday olabilsin diye, tek adam rejiminin raf ömrünü uzatacak hiçbir anayasa değişikliğini desteklemeyeceğiz. dost düşman bunu böyle bilsin.
- Tasarruf tedbirleri: asarruf mu istiyorsunuz? Kamu Özel İşbirliği Projelerinde yandaş şirketlerinize verdiğiniz talep garantilerini yenileyin. Hem bizden hem de devletten çıkan milyarlarca liranın vatandaşın cebinde kalmasını sağlayın
EKONOMİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının TCMB) TL depo alım ihalesinde teklif tutarı 88 milyar 750 milyon lira oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının toplam rezervleri, 10 Mayıs haftasında bir önceki haftaya göre 7 milyar 547 milyon dolar artarak 134 milyar 402 milyon dolara çıkarken, geçen hafta yaklaşık son 3 yılın en güçlü rezerv artışı kaydedildi.
Türkiye'de ortalama hane halkı büyüklüğü geçen yıl 3,14 kişiye geriledi: Türkiye'de ortalama hane halkı büyüklüğü geçen yıl 3,14 kişiye geriledi. Ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il 4,86 kişiyle Şırnak olarak kayıtlara geçti.
Küresel petrol talebinin bu yıl 2023'e kıyasla 2 milyon 250 bin varil artarak 104 milyon 460 bin varile yükseleceği tahmin ediliyor.
Ücretli çalışan sayısı, martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,6 artış gösterdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in talimatıyla, maliye ekipleri 17 milyar liralık sahte faturaya yönelik inceleme başlattı.
- Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’na bağlı 230 vergi müfettişi 50 ilde çalışma başlattı. Hedefte sahte belge kullanarak vergi kaçıran 5100 mükellef var.
Ticaret Bakanlığı: 2023 yılı Mart ayında 5,2 milyar dolar olan cari işlemler açığı, 2024 yılı Mart ayında yüzde 13,4 oranında azalışla 4,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye'nin Ocak-Nisan 2024 döneminde yapılan çay ihracatı 10 milyon 461 bin 225 dolara ulaştı.
ABD'de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,5 ile beklentilerin üzerinde artarken, yıllık bazda yüzde 2,2 yükseldi.
Doğu Karadeniz'in su ürünleri ihracatı geliri 4 ayda yüzde 51 arttı: Doğu Karadeniz'den Ocak-Nisan 2024'te yapılan su ürünleri ihracatından elde edilen gelir, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51 artarak 49 milyon 624 bin 800 dolara ulaştı.
DÜNYA
33. Arap Birliği Zirvesi düzenlendi: Bahreyn'in başkenti Manama'da düzenlenen 33. Arap Birliği Zirvesi sona erdi. Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt'la birlikte basın toplantısı düzenledi.
Arap Birliği Genel Sekreteri bildiri yayınladı:
Gazze Şeridi'nde acilen ateşkesin sağlanması ve bağımsız Filistin devletinin oluşması gerçeğini somutlaştıracak Orta Doğu'da uluslararası barış konferansın düzenlenmesi çağrısının bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Putin yeni hükümeti onayladı: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yeni kabineyi oluşturan bakan ve yetkili listesini onayladı.
Slovakya Başbakanı Robert Fico’ya yönelik silahlı saldırı düzenlendi: Slovakya merkezli Markíza: Başbakan Robert Fico'nun sağlık durumu kritik ve ciddi. Ameliyatı devam ediyor ve operasyon uzun sürecek.
Yeni Kaledonya'da OHAL ilan edildi: Fransa'nın Yeni Kaledonya özerk bölgesinde başlayan ayaklanmalarda üç kişi hayatını kaybetti, aralarında polislerin de olduğu yüzlerce kişi yaralandı.
Fransa'da ana akım siyasiler ve sağcılar, şiddet olaylarının yaşandığı ülkenin özerk bölgesi Yeni Kaledonya'da olağanüstü hal ilan edilmesini istedi.
İran Meclisi, cumartesi gününü hafta sonu tatiline ekleme tasarısını onayladı: İran Meclisi, cuma gününün yanı sıra hafta sonu tatiline cumartesi gününün eklenmesi yönündeki tasarıyı onayladı.
Polonya'da maden çöktü,"2 ölü, 10 yaralı": Polonya'nın güneyindeki bir madende göçük meydana gelmesi sonucu 2 işçi hayatını kaybetti, 10 madenci yaralandı. Madende mahsur kalan bir madenciyi arama çalışmaları ise sürüyor.
Kanada'da orman yangınları nedeniyle binlerce kişi için tahliye kararı alındı: Kanada'nın kuzeydoğusundaki Wood Buffalo bölgesinde orman yangınları nedeniyle binlerce kişinin tahliye edilmesine karar verildi.
Brezilya'daki sel felaketinde ölenlerin sayısı 148'e yükseldi: Brezilya'da şiddetli yağışların yol açtığı sellerde hayatını kaybedenlerin sayısının 148'e çıktığı, kaybolanların sayısının ise 127 olduğu bildirildi.
ABD'nin Texas eyaletindeki fırtınada 4 kişi yaşamını yitirdi: ABD'nin Texas eyaletinde etkili olan şiddetli yağış ve fırtına nedeniyle 4 kişi hayatını kaybetti, bir milyondan fazla kişi elektriksiz kaldı.
Tayvan Parlamentosu'nda bir milletvekili belgeleri alıp kaçtı: Tayvan parlamentosunda yasa teklifi nedeniyle iktidar partisi ve muhalefet partisi milletvekilleri arasında kavga çıktı. Bir milletvekili teklifin yer aldığı kağıtları alıp kaçtı.
Endonezya'daki Ibu Yanardağı için uyarı seviyesi en üst düzeye çıkarıldı: Endonezya'nın Kuzey Maluku eyaletindeki Ibu Yanardağı'nda yaşanan bir dizi patlamanın ardından uyarı seviyesi en üst düzeye çıkarıldı.
Dünya genelinde, ülke içinde yerinden edilen kişi sayısı 2023 yılında 75,9 milyona ulaşırken, bunun son 5 yılın en yüksek seviyesi olduğu bildirildi.
Yeni Kaledonya'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi: Fransa’ya bağlı Yeni Kaledonya’da yerli halkın seçimler üzerindeki etkisini azaltacak yasa tasarısı protesto edildi.
- Çıkan olaylarda 50 güvenlik gücü yaralandı, 48 kişi gözaltına alındı, 200 araç kundaklandı.
Hizbullah, İsrail yerleşim birimine "ilk defa" SİHA ile saldırı düzenledi: Hizbullah, Lübnan'ın güneyinden İsrail'in sınır hattında yer alan Metulla yerleşim birimindeki askeri hedefe "ilk defa" silahlı insansız hava aracı (SİHA) ile saldırı düzenlediğini duyurdu.
SAVUNMA
Milli Savunma Bakanlığı Uluslararası Anadolu Ankası Tatbikatı'ndan görüntü paylaştı: Milli Savunma Bakanlığı, Konya'da devam eden Uluslararası Anadolu Ankası-2024 Tatbikatı'ndan görüntü paylaştı.
- Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, Uluslararası Anadolu Ankası-2024 Tatbikatı'nın, Azerbaycan, Katar, Polonya, Romanya ve Suudi Arabistan unsurlarının katılımıyla devam ettiği vurgulandı.
Savunma sanayi tedarikçileri Tekirdağ'da bir araya geldi: Çorlu'da Sanayi, Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği (SAHA İstanbul), Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası ve Tekirdağ Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü işbirliğiyle Çorlu Enis Sülün Konferans Salonu'nda savunma sanayi tedarikçileri ile bir araya geldi.
SAHA İstanbul Genel Sekreteri Levent Kerim Uça ise savunma sanayisinin "Türkiye Yüzyılı"nın yükselen yıldızı konumunda olduğunu belirtti.
Türk savunma sanayisindeki üstünlük "yapay zeka" ile artırılacak: SSB Siber Güvenlik Bilişim Sistemleri Daire Başkanı Bülbül, Türk savunma sanayisindeki üstünlüğü yapay zekayla daha da güçlü hale getirmeyi hedeflediklerini belirtti.
Yapay zekanın tüm sektörleri etkilediğini anlatan Bülbül:
Yapay zeka çok hızlı bir şekilde gelişiyor. Savunma sanayisindeki üstünlüğümüzü devam ettirebilmek için yapay zekadaki bu ivmeyi savunma sanayimize de kazandırmak istiyoruz. Bu amaçla çeşitli çalışmalar yapıyoruz. Yapay zekanın savunma sanayisindeki gelişimini teşvik etmeye yönelik gayretlerimiz devam ediyor.
"Türk Yıldızı" HÜRJET ilk kez yuvasından ayrıldı: Türkiye'nin ilk jet motorlu süpersonik eğitim uçağı HÜRJET, bugüne kadar TUSAŞ tesislerinde yürütülen test uçuşlarının ardından 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları için ilk kez yuvasından ayrıldı.
- TUSAŞ'ın Kahramankazan tesislerinde kağıt üzerindeki çizimlerden gerçeğe dönen ve gökyüzüyle buluşan HÜRJET, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları kapsamında Samsun'da özel bir gösteri gerçekleştirecek.
Malezya'nın KARAOK ATGM'leri 2026 yılında teslim edilmeye başlanılacak: ROKETSAN, KARAOK taşınabilir tanksavar füze sisteminin ilk partisini 2026 yılı başında Malezya Silahlı Kuvvetleri'ne (ATM) teslim edeceğini duyurdu.
KÜLTÜR
Unutulmaya yüz tutmuş Sarız kilimleri, kadınların ellerinde hayat buluyor: Kayseri'nin Sarız ilçesinde kooperatif kuran kadınlar, unutulmaya yüz tutmuş "Sarız kilimini" yaşatmaya çalışıyor.
- Zamanla unutulmaya yüz tutan ve birkaç kadın tarafından dokunan kilimlerin, ilçede 8 kadın tarafından kurulan Sarız Kadın Kooperatifi ile gelecek nesillere aktarılması planlanıyor.
Usta oyuncu Ayten Gökçer hayatını kaybetti: "Taçsız Kral", "Yılan Hikayesi" ve "Yedi Kocalı Hürmüz" adlı yapımların da aralarında olduğu çok sayıda film, dizi ve tiyatro oyununda rol alan Ayten Gökçer hayata veda etti.
77. Cannes Film Festivali sinemaseverlerle buluşuyor: Fransa'da jüri başkanlığını Amerikalı oyuncu ve yazar Greta Gerwig’in üstlendiği 77. Cannes Film Festivali'nde 22 film, Altın Palmiye için yarışacak.
Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde "Ayşe Şasa Özel Koleksiyonu" kuruldu: Yeşilçam'ın unutulmaz filmlerinin senaristlerinden Ayşe Şasa'nın vefatının 10. senesinde kişisel kitaplığı, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'ne bağışlandı.
Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde düzenlenen toplantıda konuşan kütüphanenin Okuyucu Hizmetleri Şube Müdürü Birgül Ünal:
"Kütüphanemiz mimari yapısı, koleksiyonu, kültür ve sanat alanları, çağın getirdiği teknolojik imkanlarıyla ülkemizin dünyaya açılan penceresi olmuştur."
SPOR
🇹🇷🏹 Okçuluk tarihinde Olimpiyat, Dünya ve Avrupa Şampiyonu unvanını aynı anda elinde bulunduran ilk sporcu Mete Gazoz oldu.
https://x.com/gdh_spor/status/1791104951197835404
🏐 "Filenin Efeleri"nin İtalya kampı sona erdi: Antalya'da düzenlenecek 2024 FIVB Voleybol Milletler Ligi (VNL) 1. ayak karşılaşmalarına hazırlanan A Milli Erkek Voleybol Takımı'nın İtalya kampı tamamlandı.
⚽️ Arda Güler'in yedekten girip gol attığı maçta Real Madrid, Alaves'i farklı yendi: İspanya 1. Futbol Ligi'nin 36. haftasında Real Madrid, sahasında oynadığı maçta Deportivo Alaves'i 5-0 mağlup etti.
⚽️ Fatih Terim, Yunanistan takımı Panathinaikos'tan ayrıldı
⚽️ Aziz Yıldırım Fenerbahçe başkanlığına aday olma kararı aldı.
🏀 Nuggets ve Knicks, NBA konferans yarı final serisinde 3-2 öne geçti: Amerikan Basketbol Ligi (NBA) konferans yarı finalinde Denver Nuggets, Minnesota Timberwolves'u 112-97, New York Knicks ise Indiana Pacers'ı 121-91 yenerek seride 3-2 üstünlük yakaladı.
🏐 A Milli Kadın Voleybol Takımı, Kadınlar Milletler Ligi'nin ilk maçında Japonya'ya 3-2 mağlup olarak turnuvaya mağlubiyetle başladı.