Hizbullah, içinde ÇNRA’ların dolaşabildiği kadar büyük yeraltı tünellerini gösterdi

Hizbullah, yeraltından ateşlenebilen gizli ağır çoklu roket fırlatma sistemleri de dahil olmak üzere geniş tünel sistemleri ağının içine nadir bir bakış sağlayan bir video yayınladı. Tüm bunlar İsrail'e karşı kullanılabilecek geniş silah cephaneliğinin bir parçasıdır. Görüntülerin yayınlanması, İsrail ile Hizbullah arasında topyekûn bir çatışmanın yanı sıra İran ve İran'a bağlı diğer milislerin de dâhil olabileceği daha geniş çaplı bir çatışma korkusuyla Orta Doğu'da tansiyonun yüksek olduğu bir döneme denk geldi.

Söz konusu video Hizbullah tarafından, ilk olarak Lübnan merkezli İran yanlısı Al Mayadeen haber kanalının resmi Telegram hesabında yayınlandı.

Tünellerin büyüklüğü hemen göze çarpıyor; gösterilenler kamyon tabanlı çoklu roket fırlatma sistemlerini rahatlıkla barındırabilecek kadar geniş. Yeraltı geçitlerinde hız yapan çeşitli motosikletler de görülebiliyor. Ağır patlamalı kapıların arkasından girilen tüneller aydınlatma ve iletişim sistemleriyle donatılırken, duvarlar propaganda posterleriyle süslenmiş.

Belki de en ilginci, tünelin bazı bölümlerinde çatıya açılan ve roketlerin fırlatma araçları tünelleri terk etmek zorunda kalmadan ateşlenmesini sağlayan açıklıklardır. İran'ın balistik füzeler için kullandığı tünel ağlarına benzer şekilde, bu da roketlerin tünellerin içinde hareket ettirilebileceği anlamına geliyor ki bu da sığınak delici silahlarla bile hedef alınmalarını zorlaştırıyor. Aslında videonun bir propaganda stratejisi olarak İran tünellerinde çekilmiş olma ihtimali göz ardı edilmemelidir, ancak şu anda bunun böyle olduğuna dair bir kanıt yoktur.

Tünellerin büyüklüğü çok sayıda yeniden yüklemeye olanak tanıyacağından, göreceli olarak güvenli bir yerden büyük bombardımanlar başlatılabilir. Aynı zamanda, bu tünellerin tasarımı genellikle, açıklıklardan biri bir füze veya bomba tarafından vurulsa bile, tünel ağının geri kalanının sağlam kalacağı şekildedir, yani yeraltı ağını tamamen temizlemek için tehlikeli bir kara saldırısı gerekebilir.

Videoda görülen kamyona monteli çoklu roket fırlatma sistemleri, Suriye yapımı 302 mm kalibreli bir silah olan Khaibar-1'in (M-302 olarak da adlandırılır) örnekleri gibi görünüyor. Bu güdümsüz roketler, normalde dört ya da altı mermi kapasiteli kutu rampalarda taşınan ray tipi fırlatıcılardan ateşlenmektedir. Karakteristik sabit kuyruk kanatlarına sahip olan Khaibar-1, sabit konumlardan fırlatılabilir ya da kamyon ve yarı römorklara monte edilebilir.

Khaibar-1'in Hizbullah tarafından kullanımı en azından 2006'da İsrail ile yaşanan çatışmaya kadar uzanmaktadır ve Hizbullah'ın roket cephaneliğindeki en yetenekli tasarımlardan biri olarak değerlendirilmektedir, daha iyi isabet oranına sahiptir ve genellikle grup tarafından kullanılan benzer silahlardan daha kolay kullanılabilir.

Videoda İsrail'e yönelik bir uyarı da yer alıyor ve ülkenin “bir gün hiç beklemediği bir kader ve gerçekle karşı karşıya kalacağı” belirtiliyor. Bizimle [Hizbullah] savaş Lübnan sınırından Ürdün sınırına kadar tüm Filistin'i kapsıyor. Kızıldeniz'e, Kiryat Shmona'ya [İsrail'in kuzeyinde, Lübnan sınırı yakınında], Eilat'a kadar.”

Videoda ayrıca “Bu hedefler bizim elimizde ve bu füzeler mükemmel bir güvenlik içinde yerleştiriliyor, konuşlandırılıyor ve hedeflere odaklanıyor” deniliyor.

Hizbullah'ın yeraltı tünel ağı Hamas'ın Gazze'de kullandığından çok daha sofistike ve İsrail raporlarına göre Lübnan'ın güneyinden başlayıp İsrail sınırına ve hatta İsrail topraklarına kadar uzanıyor. Bu tünel ağının büyük çoğunluğu videoda görülenden çok daha mütevazı ve dar tünellerden oluşsa da, en azından İsrailli hesaplara göre, tünel ağının tamamının yüzlerce kilometreyi aştığı düşünülmektedir.

Tüneller roketleri, belki de füzeleri, hatta insansız hava araçlarını ve diğer silah zulalarını barındırmanın yanı sıra Hizbullah'a militanlarını İsrail'e yaklaştırmak ve hatta İsrail'in içine sokmak için bir araç sağlıyor. Bu gibi tüneller sürpriz saldırılar düzenlemek için kullanılabilir. İsrail ordusu Hizbullah'ın sınır bölgesinde yarattığı tehdidin son derece farkında ve son aylarda militanları temizlemek için çeşitli önlemler aldı.

Hizbullah esas olarak İran tarafından desteklense de İsrail'in değerlendirmeleri Kuzey Kore'nin Hizbullah'ın 1980'lere kadar uzanan tünel projesinde önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Kuzey Kore'nin dağlık ve kayalık bölgelerde tünel kazma konusundaki uzun deneyimi göz önüne alındığında bu mantıklı olsa da İran da muhtemelen doğrudan yardım sağlamıştır. Özellikle, Hizbullah'ın gizlenmiş çoklu roketatarlar içeren yeraltı tünel sistemleri ile İran'ın roket ve füzeler içeren yeraltı üsleri arasında bazı açık paralellikler vardır.

Hizbullah askeri komutanı Fuad Şükr'ün 30 Temmuz'da Beyrut'ta İsrail tarafından öldürülmesinden bu yana örgüt İsrail'e karşı bir tür misilleme tehdidinde bulunuyor. Bu, Şükr'ün öldürülmesinden bir gün sonra Tahran'da siyasi lideri İsmail Haniye'ye suikast düzenlenen Hamas ile ortak bir çabayı içerebilir.

Bu arada, İsrail ve Hizbullah arasındaki eylemler son zamanlarda yoğunlaşan sınır ötesi çatışmalarla sınırlı kaldı ve on binlerce sivilin tahliyesine de sahne oldu.

İsrail ve Hizbullah arasında topyekûn bir çatışmanın patlak vermesi halinde, örgütün tünel ağının bir rol oynaması çok muhtemel görünüyor. En azından varlığı, halihazırda dünyanın en ağır silahlı devlet dışı aktörü olarak tanımlanan bir grupla karşı karşıya olan İsrail için bir zorluk teşkil ediyor. Roketlerin ve askerlerin yerin derinliklerinde korunuyor olması, bu tehditleri ortadan kaldırmak bir yana, yerlerini tespit etmeyi bile çok daha zor hale getiriyor ki bu da videonun çok bilinçli olarak verdiği bir mesaj.