İngiltere Başbakanı Sunak: Sığınmacıları Ruanda'ya göndermek için her şeyi yapacağım
İngiltere'nin Avrupa insan hakları yasalarından çıkmasına yönelik çağrılar artarken Rishi Sunak, Ruanda göç planı nedeniyle kabinede isyanla karşı karşıya.
İngiliz Yüksek Mahkemesi hükümetin sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planını Aralık 2022’de hukuka uygun olduğuna karar vermiş, kararın götürüldüğü Temyiz Mahkemesi ise Haziran 2023’te planı yasalara aykırı bulmuştu.
İngiliz hükümeti buna karşı mümkün olan son hamleyi yaparak Yüksek Mahkeme’ye başvurmuş ve Temyiz Mahkemesi’nin böyle bir karar vermeye yetkisi olup olmadığını incelemelerini talep etmişti.
Kararını açıklayan Yüksek Mahkeme, Temyiz Mahkemesi’nin ret gerekçelerinin hala geçerli olduğunu ve kararını kabul ettiğini duyurdu.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'a, acil durum yasası çıkararak İnsan Hakları Yasası'nı geçersiz kılması ve mahkemelere iltica davalarında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni göz ardı etmelerini söylemesi için baskı yapıldığı konuşuluyor.
Sunak'ın bu olağanüstü hamleyi yapmaya zorlayanlar arasında Göç Bakanı Robert Jenrick'in de olduğuna inanılıyor.
Öte yandan aralarında yeni İçişleri Bakanı James Cleverly ve Adalet Bakanı Alex Chalk'ın da yer aldığı diğer kişilerin daha yumuşak bir yaklaşımı tercih ettiği düşünülüyor.
Hükümetten üst düzey bir kaynak, The Times'a bu stratejinin "çılgınlık" olduğunu ve mahkemelerin "deliye döneceğini" söyleyerek Sunak'ın bunu onaylamak isteyip istemeyeceğini sorguladı.
Bu planın daha fazla yasal zorluğa yol açarak Ruanda tasarısını daha da geciktirebileceği uyarısı yapan bir başka kaynaksa şöyle dedi:
"Sert görünüp bunu başaramamak gerçek bir tehlike."
Sunak'ın Ruanda'nın "güvenli" bir ülke olarak kabul edilmesi için acil durum yasası çıkarılacağı ve sorunları ele alma amacıyla Kigali'yle yeni bir anlaşma yapılacağı sözünü vermesinin ardından, BK'nin en yüksek mahkemesinin sınır dışı etme planının hukuka aykırı olduğuna hükmetmesinden sonra bu tartışmalar başladı.
Ancak geçen hafta İçişleri Bakanı görevinden alınan Suella Braverman, Başbakan'ın "B Planı"nın, "başarısızlığa uğrayan A Planı'nın sadece ince ayar yapılmış versiyonu" olduğunu iddia etti.
Sunak sınır dışı etme uçuşlarını başlatmak için can havliyle yürütülen çaba kapsamında İnsan Hakları Yasası'na aykırı davranmayı içeren planı değerlendiriyor.
Öte yandan Sunak bu çaba kapsamında insan hakları yasalarını engellemeyi düşünürken, Muhafazakar Partili bir kaynak Guardian'a şöyle dedi:
"Bu partiyi böler. Kabinedeki bazı bakanlar ve [ılımlı] Tek Ulusçular bunu kabul etmez, Başbakan bunu Avam Kamarası'ndan bile geçiremez. Bunun sağdaki aptalları yatıştırmayacağı da bir yana."
Anlaşmanın, Yüksek Mahkeme'nin "geri gönderme"yle (Ruanda'nın reddettiği mültecilerin ayrıldıkları ülkeye geri gönderilme ihtimali) ilgili endişelerini gidermeye çalışması bekleniyor.
Pazar günü kendisine hükümetin daha ileri giderek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nden ayrılıp ayrılmayacağı sorulan Hunt şöyle demişti:
"Şu aşamada bunun gerektiğine inanmıyoruz. Bu aşamada işin o noktaya geleceğini sanmıyoruz, bunu yapmak istemiyoruz."
Öte yandan Maliye Bakanı, hükümetin kimin geleceğine "alakasız yargıçların" karar vermesini engellemeye kararlı olduğunu da sözlerine eklemişti.
"Nihayetinde temel ilkemiz net; kararı parlamentodaki seçilmiş temsilciler vermeli."
Sunak: AİHM'in engellemesine izin vermeyeceğiz
Ruanda ile yeni bir uluslararası sözleşme imzalayıp bunu Parlamento'nun onayına sunacaklarını belirten Sunak, bu sözleşmenin Yüksek Mahkeme'nin çekincelerini ortadan kaldıracağını savundu.
"Dürüst olmamız gerekirse Parlamento gerekli yasaları geçirse bile Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önümüzden engel çıkarabilir.
"Bugün Parlamento’ya yasalarımızı değiştirerek, önümüzdeki engelleri kaldırmak için uluslararası ilişkilerimizi yeniden düşünebileceğimizi söyledim.
"Buradan herkese bir kere daha duyuruyorum: Yabancı bir mahkemenin bu uçuşları engellemesine izin vermeyeceğim.
Strazburg’daki mahkeme Parlamento’ya karşı gelmeyi tercih ederse, uçuşların gerçekleşmesi için gereken her şeyi yapmaya hazırım." dedi