Japonya’da batan Ertuğrul Fırkateyni’nden çıkartılan eserler şekerle korunacak

II. Abdülhamid, Japon Prens Komatsu Akihito’nun İstanbul’u ziyaret etmesinin ardından iade-i ziyaret için 1887 yılında Ertuğrul Fırkateyni’ni Japonya’ya gönderme kararı alır.

Ertuğrul Fırkateyni, çürük olduğu için bu zorlu, uzun yolculuğa dayanmasının mümkün olmayacağına dair tüm uyarılara rağmen 656 mürettebatı ile yola çıkar.

Kumandanlığını Mirliva Osman Paşa’nın yaptığı Ertuğrul Fırkateyni, İmparator Meiji’ye sunulmak üzere mücevherli imtiyaz nişanı ve diğer yüzlerce hediyeleri taşıyordu.

Yaklaşık 11 ay sonra Japonya’ya varan Ertuğrul dönüş yolculuğu öncesi Japonya Deniz Kuvvetleri’nin fırtına uyarısını dikkate alınmadığı için Kuşimoto’nun doğu sahilindeki Kashinozaki Burnu açıklarında bir resifte karaya çarparak batar.

Gemi komutanı Mirliva Osman Paşa ve 587 kişinin hayatını kaybettiği kazada 69 kişi kurtulur.

Ertuğrul Fırkateyni, Japonya ile Türk halklarının kardeşliğinin bir sembolü olur. Japonya, kazada ölenlerin anısına Kuşimoto’da 1891 yılında bir anıt yaptırır.

Eserlerin korunmasında şeker kullanılacak

Japon uzmanlar, Kii Yarımadası’nda batan fırkateyninden çıkarılan eserlerin yıpranmasını önlemek için ilginç bir yöntem deniyor.

Deniz arkeoloğu Tufan Turanlı, 2007 yılında batık için deniz tabanını taramaya başladı. Çalışmalar sonrası Ertuğrul’dan yaklaşık 8.000 parçanın toplanmasını sağladı.

Çıkarılan eserlerinin parçalanmasını önlemek için araştırmacılar, “şekerle kaplama” yöntemi ile korumaya çalışıyorlar.

Nara Üniversitesi’nden araştırmacılar 20 Ocak’ta yaptıkları açıklamada, çabalarının “Japonya ile Türkiye arasındaki ikili bağların bu sembollerinin” gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak için daha fazla bozulmasını durduracağını umduklarını söylediler.

Tufan Turanlı’nın eşi Berta Lledo, enkazdan çıkarılan eşyaların korunmasından sorumluydu. Lledo 2021’de öldüğünde, eserlerin korunmasında sorun yaşanmaması için Turanlı, tavsiye için Nara Üniversitesi rektörü Setsuo Imazu ile temasa geçti.

Imazu, kültürel ilgi alanlarını korumanın yolları konusunda uzmandır.

Nara Üniversitesi’ne enkazdan 33 eser emanet edildi.

Bunların arasında, felaketin hemen ardından yerel halk tarafından kurtarılan ahşap bir makara da var.

Makara, sadece ahşaptan yapılmadığı aynı zamanda metal bağlantı parçaları, halat ve çeşitli şekillerde bir araya gelen diğer parçalardan oluştuğu göz önüne alındığında parçanın koruması güç oluyordu.

Imazu, makaranın ve ahşap geminin çivi kullanan kısımlarını korumak için trehaloz adı verilen bir tür şeker içeren bir teknik uygulamaya karar verdi.

Turanlı, “Ortak araştırma, sualtı arkeolojisi için özellikle önemli olacak” dedi. “Bu deneyimi gençlere aktaracağım.”

Eserlerin Nara Üniversitesi’nin yanı sıra Kushimoto’daki Ertuğrul Araştırma Merkezi’nde de sergilenmesi bekleniyor.