Kanada, Türkiye'ye silah ihracatındaki kısıtlamaları kaldırmak için Türkiye ile görüşüyor

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir kişi, Ankara'nın İsveç'in NATO'ya katılmasına onay vermesinin ardından Kanada'nın Türkiye ile insansız hava aracı parçaları üzerindeki ihracat kontrollerini kaldırmaya yönelik görüşmeleri devam ettirdiğini kaydetti.

1. resim

Kaynak, bu hamlenin Türkiye'nin onayı karşılığında kazanılan birkaç tavizden biri olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın İsveç'in üyelik teklifine bir yılı aşkın süredir devam eden muhalefeti sona erdiren yeşil ışık yakması, Stockholm'ün Ankara tarafından terörist olarak görülen gruplara karşı adım atmasını talep ederek kendisini destekleyen müttefikleri için bile sürpriz oldu.

Vilnius'taki NATO zirvesi öncesinde açıklanan Erdoğan'ın kararının hemen ardından Washington'dan ABD'nin Kongre'ye danışarak F-16 savaş uçaklarının transferine devam edeceği açıklaması geldi.

Türkiye'nin savunma sanayii için potansiyel olarak önemli bir adım olarak, NATO üyesi Kanada, optik ekipman da dahil olmak üzere İHA parçaları üzerindeki ihracat kontrollerini kaldırmaya yönelik görüşmeleri yeniden açmayı kabul etti.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan kişi, ayrıntıları medya ile tartışma yetkisi olmadığı için kimliğini açıklamayı reddetti.

Kanada, Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan'a karşı savaşan Azerbaycan güçleri tarafından kullanıldığı sonucuna vardıktan sonra 2020 yılında Türkiye'ye bazı İHA teknolojilerinin ihracatını askıya almıştı.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun ofisinden yapılan açıklamada, "önemli nedenlerle" uygulanan bu ihracat kontrollerinin yürürlükte kalmaya devam ettiği belirtildi.

Açıklamada, "Başbakan, İsveç'in NATO'ya katılımını Vilnius'taki ortaklarımızla ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü" denildi.

"Kanada, Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımlarına yönelik hiçbir kısıtlama, engel ya da yaptırım olmaması gerektiği ilkesine bağlılığını sürdürmektedir."

NATO zirvesi öncesinde Washington'la yaptığı görüşmelerde F-16'lar konusunda güvence isteyen Türkiye, Kanada'nın ihracat kontrollerinin de nihai görüşmeye dahil edilmesini istedi.

Söz konusu kişi Türkiye'nin "bir paket anlaşma" istediğini söyledi.

Bu kişiye göre Kanada, Türkiye'nin geçen yıl İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelik tekliflerine karşı çıkmasından bu yana dondurulmuş olan görüşmeleri, Türkiye'nin Vilnius'ta İsveç'in teklifini onaylamayı taahhüt etmesi koşuluyla yeniden açmayı kabul etti.

Vilnius'ta Kanada, ihraç edilen teknolojilerin kullanımına ilişkin kurallar konusunda Türkiye'ye pozisyonunu özetledi ve yanıt bekliyordu.

Bu, ihracat kontrollerine ilişkin görüşmelerin artık dondurulmadığı anlamına geliyor ki bu da Erdoğan'ın İsveç'e verdiği sözü yerine getirmesinde rol oynadı.

Türkiye'nin ihracat kısıtlamalarını kaldırmak için Kanada ile görüşüp görüşmediği sorusuna bir Türk savunma bakanlığı yetkilisi, NATO müttefiklerinin birbirlerine ihracat kısıtlamaları getirmesinin kabul edilemez olduğunu ve "Vilnius Zirvesi'nde bu konuda belirli bir ilerleme kaydedildiğini" söyledi.

Yetkili, "Ancak Vilnius Zirvesi'nde yapılan görüşmelerin sonuçlarını ve alınan kararları takip edeceğiz" dedi.

Perşembe günü Türk medyasına verdiği bir mülakatta Erdoğan, ülkesinin tüm NATO müttefiklerinden savunma sanayi üzerindeki yaptırım ve kısıtlamaları kaldırmalarını beklediğini söyledi.

Çarşamba günü Erdoğan, bir gün önce ABD Başkanı Joe Biden ile görüştükten sonra F-16 savaş uçaklarının satışı konusunda "her zamankinden daha umutlu" olduğunu söyledi.

Türkiye Ekim 2021'de 20 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı ve mevcut savaş uçakları için yaklaşık 80 modernizasyon kiti satın almayı talep etmişti.

Türk Parlamentosu Finlandiya'nın üyeliğini Mart ayında onaylamış, Erdoğan da Helsinki'nin terörist olarak görülen grupların üzerine gitmek ve savunma ihracatını serbest bırakmak için somut adımlar attığını söylemişti.

Erdoğan Çarşamba günü yaptığı açıklamada İsveç'in onayını Ekim ayında yeniden açılacak olan parlamentoya ileteceğini ve Stockholm'ün onaydan önce atacağı adımlarla ilgili olarak Türkiye'ye bir yol haritası sunacağını söyledi.

Erdoğan'ın AK Parti'sinin parlamentodaki çoğunluğunu dayandırdığı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Salı günü yaptığı açıklamada İsveç'in terörle arasına mesafe koyamadığını söylemiş, ancak İsveç'in üyelik başvurusu konusunda son kararı Erdoğan'ın vereceğini de sözlerine eklemişti.

Erdoğan Perşembe günü MHP lideri Devlet Bahçeli ile bir araya geldi.

Erdoğan ayrıca Türkiye'nin "verdiği sözleri yerine getirme çalışmalarına" başlamadan önce AB'den gümrük birliğinin güncellenmesi ve vizesiz seyahat de dahil olmak üzere adımlar beklediğini söyledi.

Avrupalı bir diplomat Erdoğan'ın "İsveç'i oyalayarak ne kadar kazanabileceğini maksimize etmiş olabileceğini" söyledi.

"Geçmişte de gördük ki elindeki kozları kullanmayı seviyor."

Kaynaklar

Tartışma