Kış gündönümü: 21 Aralık'ta neler oluyor?

21 Aralık'ta Kuzey Yarımküre'de bulunan ülkelerde en uzun gece yaşanacak. Bugünden itibaren Kuzey Yarımküre'de gündüzler uzamaya (kış gündönümü) Güney Yarımkürede ise kısalmaya (yaz gündönümü) başlar.

Kış gündönümü nedir?

Güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği andır. Kuzey Yarımküre'de kışın, Güney Yarımküre'de yazın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bazı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir.

21 Aralıkta neler oluyor?

Güneş ışınları Güney Yarımküre'ye gelebileceği en dik, Kuzey Yarımküre'ye en eğik açılarla gelir.

Güneş ışınlarının atmosferde katettiği yolun en kısa olduğu yer Oğlak Dönencesi'dir. Öğle saat 12:00'de Oğlak Dönencesi'nde yataya dik duran cisimlerin gölgesi oluşmaz.
Üzerinden Oğlak Dönencesi'nin geçtiği karaların iç kısımları, dünyanın en sıcak yerleridir.

Aydınlanma çizgisinin sınırları Kutup dairelerinden geçer. Güney Kutup Kuşağı aydınlanma çemberi içindeyken, Kuzey Kutup Kuşağı karanlık çember içindedir.

Kuzey Kutup Dairesi'nde sadece bugün 24 saat gece, Güney Kutup Dairesi'nde ise 24 saat süreyle gündüz yaşanır.

Gündüz süresinin uzunluğu güneye gidildikçe artar. 21 Aralık'ta ülkemizde en uzun gündüz Hatay'da yaşanır. En uzun gece ise Sinop'ta yaşanıyor.

Gündönümleri ve ekinoks tarihleri

21 Mart (ekinoks): Gece ve gündüz eşittir. Kuzey Yarım Kürede ilkbahar başlarken, Güney Yarım Küre sonbahara girer.

21 Haziran (yaz gündönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesi yaşanır. Kuzey Yarım Küre'de yaz başlarken, Güney Yarım Küre'de kış başlar.

23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz eşittir. Kuzey Yarım Küre'de yaz biter, sonbahar başlar. Güney Yarım Küre'de ise bahara geçiş olur.

Güneş, ekinokslarda doğudan doğar ve o tarihlerde gün ve gece eşit uzunluktadır. Ekinoks zamanında aslında gün biraz daha uzun sürer, çünkü gündoğumu güneşin tepesinin ufukta gözükmesiyle başlar ve günbatımı da güneşin tepesinin ufuk çizgisinin altında kalmasıyla biter. Ayrıca kırılan ışınlar güneşin görüntüsünü ufukta yukarı taşırlar. Mart ekinoksundan sonra güneşin doğduğu yer kuzeye doğru ilerler, ta ki Haziran gündönümünde kuzeydeki en yüksek noktasına ulaşana kadar.

Bu noktada güneş sanki yerinde duruyormuş gibi gözükür, gündönümü (solstice) kelimesi de Latince “duran güneş” anlamına gelen “solstitium” kelimesinden türemiştir. Güneş şimdi de Yengeç Dönencesi üzerinde zirvededir. Dönence (tropic) sözcüğü Yunanca dönmek kelimesinden türemiştir, çünkü güneş şimdi dönüp Oğlak Dönencesinin üzerinde zirvede olduğu güneydeki en yüksek noktasına ulaştığı Aralık Gündönümüne ulaşmadan önce, Eylül ekinoksunda tam doğudan doğarak güneye doğru ilerlemeye başlar.

Google, kış gün dönümüne özel "doodle" hazırladı

İnternet kullanıcıları, Google ana sayfasına girdiklerinde, kışın ilk gününe özel hazırlanan video ile karşılaşıyor.