Koronavirüs kapanma döneminde neden daha az yıldırım düştü?

Pandeminin kapanma döneminde daha az yıldırım düşmesi, ABD'de bulunan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün (MIT) yaptığı araştırmaya göre aerosol emisyonlarının azalmasıyla doğrudan ilintili.

Enstitü, koronavirüs kapanmaları döneminde yıldırım faaliyetlerinin küresel çapta azaldığını tespit edince bunun sebeplerini araştırdı. 2020'de koronavirüs yayılırken dünyanın birçok yerinde sokağa çıkma yasakları uygulandı. İnsanlar evlerinde daha fazla zaman geçirdi, daha az enerji kullandı. Hava ve su daha temiz, dünya ise daha sessiz bir hale geldi. Fosil yakıtların yakılmasıyla üretilen aerosollerin yıldırım oluşumuna katkıda bulunmasından hareket eden araştırmacılar, kapanma döneminde daha az sayıda insanın seyahat etmesi ve enerji santrallerindeki üretimin durması nedeniyle bu parçacıklarda azalma olduğunu, bunun da yıldırımlarda eşit düzeyde azalmaya sebep olduğu sonucuna ulaştı.

Küresel yıldırım etkinliği, 2018, 2019 ve 2021'in aynı dönemindeki ortalama sayıyla karşılaştırıldı. 2020 Mart ve Mayıs ayları arasında yüzde 8 düşüş oldu. Aerosol miktarında en büyük azalmanın olduğu yerler, aynı zamanda yıldırım düşmesinde en fazla azalmayla karşılaşma eğiliminde oldu.

Şimşek çakma sayısı yüzde 19 azaldı

İncelenen şimşek çakma ölçümlerine göre 2020 Mart ile Mayıs arasında 2018, 2019 ve 2021'in aynı dönemine kıyasla ortalama şimşek çakma sayısı yüzde 19 oranında azaldı.

Aerosollerin etkisi

Aorosollerin bazıları atmosferde su buharını toplayarak damlacıklardan bulut oluşturuyor. Aerosoller fazlalaşınca buluttaki buluttaki su buharı, buluttaki damlacıklarda daha yoğun şekilde dağılıyor. Ardından iyice küçülen damlacıklar birleşerek yağmur damlacıkları oluşturamıyor.

Bulutun içinde kalan küçük damlalar, dolu ve küçük buz kristalleri oluşturuyor. Bu ikili arasındaki çarpışma bulutun orta ve alt kısmındaki doluları negatif, yukarıdakileri ise pozitif yüklüyor. Bilim insanları bulutun altındaki ve üstündeki bu yükleme farkının yıldırıma sebep olduğunu düşünüyor.

Kirlilik daha az olduğunda, bulutlar daha büyük ve ılık yağmur damlaları oluşturuyor. Ve bulutun içinde elektrik yüklemesi olabilmesi için gereken buz parçacıkları azalıyor ve daha az yıldırım düşüyor.