Marketlere kesilen ceza tutarı 6 milyar lirayı buldu

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in sorusunu yanıtlayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, alışveriş merkezleri ve zincir marketlerde yapılan denetimlerde, ilgili firmalara 6 milyar lira ceza kesildiğini açıkladı.

CHP Niğde Milletvekili Gürer, alışveriş merkezleri ve zincir marketlere yönelik yapılan denetimlerin sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılması için, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’a soru yöneltti.

CHP Milletvekili Gürer, Rekabet Kurumunca kesilen cezaların kaçı mahkemeden döndüğünü, bu konuda da bir veri bütçe sunumunda dağıtılan kitapta yer almadığını ve rekabet kurumu kestiği cezaların hepsi ödenip ödenmediğini sordu.

Bakan Ömer Bolat imzasıyla soruya yazılı yanıt geldi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Rekabet Kurumu tarafından bahse konu kitapçıkta yer verilen 4054 Sayılı Kanun’un ihlal edildiği tespiti içeren ve bu nedenle teşebbüslere idari para cezası verilmesini öngören Kurul Kararları piyasaları etkileme gücü nedeniyle özellikle öne çıkan kurul kararları arasından seçilmiştir” dedi.

Kitapçığın ekinde yer alan kararların incelendiğinde yaklaşık 6 milyar TL tutarında para cezasının verildiği kararların lehe sonuçlandığını belirten Bakan Ömer Bolat, 358 milyon TL tutarındaki kararların aleyhe sonuçlandığını; geride kalan tutarla ilgili olarak herhangi bir mahkeme sürecinin olmadığını belirtti.

Bahse konu kararların ilk derece, istinaf ve temyiz süreçleri devam edenlerin de bulunduğuna işaret eden Bakan Bolat, “Bu kararlara ilişkin olarak yüzlerce sayfayı bulan gerekçeli kararlara da tüm açıklığı ile internet sayfasından ulaşılabilmektedir. Para cezalarına ilişkin olarak örnek vermek gerekirse; kurul tarihinde en yüksek para cezasının verildiği ve kamuoyunda zincir marketler kararı olarak bilinen Kurulun 28/10/2021 tarih ve 21-53/747-360 sayılı kararıyla toplamda 2.682.539.593,70 TL idari para cezası verilmiş olup teşebbüsler tarafından açılan davalarda ilk derece mahkemesi açılan davaların tamamının reddine karar verilmiştir. Yargılama istinaf aşamasında iken ceza verilen 6 teşebbüs 7440 sayılı Kanun uyarınca yapılandırma talebinde bulunmuş ve açmış oldukları davalardan feragat etmişlerdir” açıklamasında bulundu.

Para cezalarının sadece “marka” teşebbüslere verildiğine ilişkin eleştiriye yönelik olarak Kurum tarafından yapılan açıklamayı da aktardı. Bakan Bolat, cezaların teşebbüslerin ciroları üzerinden verildiği için teşebbüsün büyük ya da küçük olması gibi durumların ceza miktarı bakımından herhangi bir etkisinin bulunmadığını açıkladı. Bakan Bolat, “Yüksek cirodan yüksek; düşük cirodan da bununla orantılı olarak düşük para cezası verilmektedir. Ama verilen ceza, teşebbüsün gelirleri ile doğrudan orantılı olduğu için hakkaniyete uygun ve aynı caydırıcılık seviyesine sahiptir. Kurul, keyfi değil Ceza Yönetmeliğinde de açık ve net olarak yer verildiği gibi mevzuatın belirlediği sınırlar dâhilinde para cezasına hükmetmektedir” dedi.

Bolat, CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesine verdiği yanıtta şu ifadeleri de kullandı:

“Rekabet Kurumu Başkanı’nın konuşmasında da özellikle ifade ettiği üzere, verilen para cezası kadar pazarın rekabete nasıl açılabileceğine rehberlik etmek de hayati önem taşımaktadır. Bu çerçevede; çok sayıda soruşturmada ihlal karşısında rekabetçi ortamın nasıl sağlanacağını gösteren nokta atışı tedbir kararları da alınmıştır.

Son olarak, verilen para cezalarının yanı sıra verilen kararların tüketici refahı üzerindeki etkilerini ölçmek üzere uluslararası standartlara uygun olarak, OECD kriterleri doğrultusunda yapılan analizlerle de 2021-2022 yıllarında tüketiciye 134,6 milyar TL fayda sağlandığı da görülmektedir.” dedi.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer fiyat üzerinden değil kartel oluşturma üzerinden sorunun ele alındığını, esasen üretimin ilk aşaması olan girdi maliyetleri önemli ölçüde artığı gibi nakliyeyi etkiyen akaryakıt başta olmak üzere her alanda artan fiyatlar rafa yansıdığını belirterek yüksek enflasyon nedeni yanlış yönetim anlayışıdır.

İktidar her bakan ile ayrı ekonomi politika uygulayıp yarattığı sorunlarda bir sorumlu bulup yanlışını saklama yolunu seçmektedir. Serbest piyasa ekonomisi uygulandığı sistemlerde etiket demetimi olamayacağı için yeni tanımlarla cezalar keserek süreci yönetme çabası içindedir. Kesilen cezada dolaylı yoldan yine vatandaş ödemektedir. Marketlere verilen cezalar fiyatları durdurmamaktadır. Bir örnek çaya % 100 bir yıl içinde zam gelirse bu market fiyatına yansımaması olasımıdır?” diye konuştu.