Middle East Eye: İsrail'in Gazze'deki "Eiland Planı" nedir ve neyi amaçlıyor?

İngiltere merkezli yayın organlarından Middle East Eye'de, İsrail'in Gazze'de uyguladığı soykırımın ardından yeni bir plan üzerinde çalıştığına dair ayrıntıların verildiği bir analiz yayınlandı.

İsrail ordusunun Hamas'ı yenilgiye uğratmak için uyguladığı soykırım savaşının ardından şimdi de "Eiland Planı" olarak da bilinen bir planı uygulamaya başladığı belirtilen analizde, plan dahilinde İsrail'in bölgedeki Filistinli sivilleri hedef aldığı kaydedildi.

Analizde ayrıca; planın özünün insani yardımın kuzey Gazze'ye ulaşmasını engellemek ve açlığı bir silah olarak kullanmaktan geçtiği belirtilerek planın aşamalarına dair detaylar verildi.

İşte Middle East Eye'de yayınlanan analiz:

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sonucunda geride kalan 1 yıl içerisinde 42.000'den fazla Filistinli hayatını kaybetti ve saldırıların sonu görünmüyor.

Gazze'de savaş devam ederken ve İsrailli rehinelerin bir kısmı hala ellerindeyken, Eylül ayında Lübnan işgalinin de başlaması İsrailliler arasında hoşnutsuzluk meydana gelmesine neden oldu.

İsrail ordusu ise Hamas'ın yenilgiye uğratılması için "Eiland Planı" olarak da bilinen bir plana başvuruyor.

En basit haliyle plan, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki insanların etnik olarak temizlenmesini ve ardından insani yardım malzemelerinin girişinin durdurulması da dahil olmak üzere bölgenin kuşatılarak Filistinli savaşçılar da dahil olmak üzere geriye kalanların açlıktan ölmesini içeriyor.

Eiland Planı kim yazdı?

Plan, Eylül 2024'ün sonlarında, kendisini bin 500'den fazla subayın üye olduğu profesyonel bir kuruluş olarak tanımlayan İsrailli bir STK olan Yedek Kuvvetlerdeki Komutan ve Askerler Forumu tarafından yayınlandı.

Forum, dört net hedefle kurulduğunu söylüyor:

- Savaş doktrinini değiştirmek

- Caydırıcılık kavramından kararlılık kavramına geçiş

- Orduyu yöneten Genelkurmay'a daha saldırgan subayların getirilmesi

- Tüm savaş bölgelerinde düşmana karşı net bir zafer

Grup, İsrail ordusunun Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de izlediği stratejiyi ve savaş hedeflerine ulaşmadaki başarısızlığını da eleştiriyor.

Giora Eiland kimdir?

Planın arkasındaki ana figürün, İsrail ordusunun operasyon ve planlama bölümlerinin başında bulunan ve daha sonra Ulusal Güvenlik Konseyi'ne başkanlık eden emekli bir tümgeneral Giora Eiland olduğu biliniyor.

1973'teki Arap-İsrail savaşında, 1982'deki Lübnan işgalinde ve 1976'daki Entebbe Operasyonu'nda görev alan Eiland, İsrail'de merkez soldaki bir isim olarak kabul ediliyor.

Eiland, 29 Ekim 2023'te, savaştan sadece birkaç hafta sonra verdiği bir röportajda İsrail'in çok daha güçlü bir baskı uygulaması gerektiğini belirtiyor.

Eiland yaptığı bir açıklamada;

“Gazze'ye insani yardım girişine izin vermemiz ciddi bir hata. Gazze tamamen yok edilmeli.”

ifadelerini kullanmıştı.

Aralık ayında ise Hamas'ın İsrailli rehineler konusunu görüşmeye yanaşmaması halinde, Hamas liderliğinin devrilmesi umuduyla insani yardımın kesilmesi gerektiğini öne sürdü.

Eiland'a göre; Gazze'nin tamamı açlıktan ölecek ve Gazze açlıktan öldüğünde yüz binlerce Filistinli öfkeli ve kızgın olacak. Ve aç insanlar, Sinvar'a karşı ayaklanacak.

Kasım 2023'te Eiland, İsrail'in Gazze'ye hiçbir insani yardımda bulunmaması gerektiğini çünkü;

“Gazze'nin yaşlı kadınlarının 7 Ekim'de korkunç suçları işleyen Hamas savaşçılarının anneleri ve büyükanneleri ile aynı kişiler”

olduğunu söyledi.

Eiland Planı'nın arkasındaki fikir ne?

Planın yazarları;

“İsrail stratejisi sadece askeri baskının istenen sonuçları getireceğini iddia ediyordu. Bugün, 7 Ekim'in üzerinden 10 ay ya da daha fazla bir süre geçmişken, bu stratejinin başarısız olduğunu söyleyebiliriz.”

açıklamasında bulunuyor.

Bunu da ordunun “çatışma bölgelerini çevrelemek, geçitler yoluyla halkı bu bölgelerden tamamen tahliye etmek ve Hamas'ın insani yardım dağıtımına alternatif yaratmak” gibi çeşitli eylemleri gerçekleştirememesine bağlıyorlar.

Bu, Hamas'ın saldırı altındayken kayıplar vermiş olsa da İsrail ordusu bölgeyi terk ettiğinde hala toparlanabileceği anlamına geliyor.

Dolayısıyla plana göre, “Hamas'ın kendini rehabilite etme kabiliyetine zarar vermenin tek yolu, zaman içinde hayatta kalmasını sağlayan para, savaşçı toplama kabiliyeti, malzeme ve motivasyondan oluşan dört unsurunun birine ya da birkaçına zarar vermektir.

Planın özü insani yardımın kuzey Gazze'ye ulaşmasını engellemek ve açlığı bir silah olarak kullanmaktan geçiyor.

Planın iki aşaması var.

Birinci aşama

Bu, Generaller Planı'ndan önce de İsrail ordusunun planının bir parçasıydı. Kasım 2023'te ordu, kuzey Gazze sakinlerinin yüzde 95'inin güneye taşındığını ve geri dönmelerinin beklenmediğini açıkladı.

Ancak tahminen 400,000 Filistinli Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kalmaya devam ediyor. Bunların çoğu ordunun terk etmelerini ve güneydeki aşırı kalabalık El Mevasi bölgesine gitmelerini emrettiği bölgelerde barınıyor. Bazı Gazzeliler 10 kereden fazla yer değiştirmiş durumda.

Güneye doğru ilerleyen Filistinliler, İsrail tarafından oluşturulan, doğudan batıya uzanan ve Gazze Şeridi'ni ikiye bölen bir askeri bölge olan Netzarim Koridoru'nu geçecekler.

Şubat ayında İsrail merkezli Kanal 14, koridor içinde tahkim edilmiş bir yol inşa edildiğini, böylece Gazze Şeridi'nin kuzeyinin "kuşatılmasının tamamlandığını" ve "sivillerin bölgeden sürülmesinin kolaylaştığını" bildirmişti.

Yolun yapımından sorumlu olan İstihkam Kolordusu 601. Tabur Komutanı Şimon Orkabi yaptığı açıklamada yolun amaçlarından birinin “güneyden kuzeye geçişi engellemek ve çok hassas bir şekilde kontrol etmek” olduğunu belirtmişti.

İkinci aşama

Plan, ilk aşamanın tamamlanması yani Filistinliler kuzey Gazze'den çıkarıldıktan sonrasında ikinci aşamaya geçilebileceğini öngörüyor.

Bu da; Kuzey Gazze'nin kapalı bir askeri bölgeye dönüştürülmesi.

Plana göre bölge; “tam ve sıkı bir ablukaya tabi tutulacak, bu abluka bölgeye giriş ve çıkışların engellenmesini ve gıda, yakıt ve su gibi malzemelerin girişinin engellenmesini de içerecek”.

Plan metninde;

“Kuşatma altındaki bir düşmana kuşatma uygulamak meşrudur ve en katı uluslararası hukuk çerçevesinde buna izin verilir. Ablukanın uygulanması için gerekli olan koşul, abluka uygulanmadan önce sivil halka güvenli koridorlardan bölgeyi terk etmeleri için makul bir fırsat verilmesidir.”

ifadeleri kullanılıyor.

Planda ayrıca; İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in “ağır bir abluka uygulama ve Naziler tarafından kontrol edilen herhangi bir yere yiyecek sokmama niyetini ilan etmesi de dahil olmak üzere, benzer planların işe yaradığını söylerken tarihi örneklere de atıfta bulunuyor.

Plana İsrail yönetimi nasıl tepki verdi?

Planın arkasındaki fikir, yani Filistinlilerin topraklarından sürülmesi, İsrail'de sağ kesim arasında her zaman kabul görmüştür. Gazze'deki nüfusun kitlesel olarak yer değiştirmesi, savaşın başlamasından bu yana İsrail'in ilan edilmiş amaçlarından ve temel hedeflerinden biri olmuştur.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve İç Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir de dahil olmak üzere sağcı İsrail hükümet liderleri tarafından yapılan açıklamalarda defalarca Filistinli nüfusun sınır dışı edilmesi çağrısı yapıldı.

Ekim 2023'te, Gila Gamliel başkanlığındaki İsrail İstihbarat Bakanlığı, “Gazze nüfusunun Sina'ya tahliye edilmesini... ve nüfusun İsrail sınırı yakınında faaliyet göstermesine veya ikamet etmesine izin verilmemesini” tavsiye eden bir belge yayınladı.

Kasım 2023'ün başlarında liberal Haaretz gazetesinin editörü Aluf Benn yaptığı değerlendirmede;

“İsrail'in Hamas'a karşı savaşındaki ana stratejik hamlesi, geçici de olsa Gazze nüfusunun bölgenin güneyine sürülmesi ve şehrin yok edilmesidir”

ifadelerini kullandı.

Planın yayınlanmasının ardından bazı belediye başkanları Knesset'in üst düzey yetkililerinden oluşan Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'a başvurarak Eiland'ı bir oturumda ifade vermeye davet etti.

Eiland komite önünde yaptığı açıklamada;

“Bir yıl içinde Gazze Şeridi'nin kuzeyinin tamamının işgal edilmiş topraklar haline gelmesini arzu ediyorum.”

ifadelerini kullandı.

Eiland komitedeki konuşmasında ayrıca planın yüksek düzeyde askeri personel gerektirmediğinin de altını çizdi.

Plan, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu planın uygulanmasını benimsemeye çağıran bir mektubu imzalayan koalisyondan 27 Knesset üyesinden de destek aldı.

Planın uygulanması ne zaman başlayacak?

Pek çok gözlemci planın çoktan başladığına inanıyor. İsrail medyası Eylül ayı boyunca ordu içinde plana desteğin arttığını bildirdi.

9 Eylül'de ordunun stratejik bölüm başkanı Eliezer Toledano, hükümet bakanlarına ordunun insani yardım dağıtımını devralmak için planlar hazırladığını bildirdi.

BM 11 Ekim'de “1 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne hiçbir gıda yardımı girmediğini” ve bölgeye giden ana geçişlerin kapatıldığını bildirdi.