MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi ile ARF Süper Bilgisayarı için tören düzenlendi

MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi'nin açılışı ve Lenovo işbirliği ile hayata geçirilen, matematikçi ve bilim insanı Ordinaryüs Prof. Dr. Cahit Arf'in ismini taşıyan ARF Süper Bilgisayarı'nın tanıtımı nedeniyle TÜBİTAK ULAKBİLİM Ağ Teknolojileri Birimi'nde tören düzenlendi.

Bakan Kacır, burada yaptığı konuşmada, kalkınma ivmesinin sürdürülmesi ve rekabet üstünlüğünü daha ileriye taşımak üzere bilim ve teknolojide asırlık adımlar attıklarını dile getirdi.

Araştırmacıların, mühendislerin, girişimcilerin öncülüğünde bilim, AR-GE, yenilik, girişimcilik ve yüksek teknoloji kapasitelerindeki ilerlemeye birlikte şahitlik ettiklerini anlatan Kacır, şu ifadeleri kullandı:

"Son 21 yılda bilimsel yayın sayımızı 9 binden 49 bine yükselttik. Dünya genelinde en fazla bilimsel yayın üreten ülkeler arasında 21. sıradan 14. sıraya yükseldik. AR-GE harcamalarımızı 10 kat artırarak 1,2 milyar dolardan 12 milyar dolara çıkardık. Bugün ülkemiz 272 binden fazla AR-GE personeli, 102 teknoparkında faaliyet gösteren 10 bin 500'den fazla teknoloji girişimi ve 1600'ü aşan AR-GE ve tasarım merkeziyle teknoloji geliştirme yolculuğunu sürdürüyor."

Kacır, bu güçlü kurumların ve beşeri sermayenin daha da kuvvetlenmesi adına birlikte çalışabilecekleri yeni altyapılar inşa etmeyi sürdürdüklerini belirterek, bilimsel ve teknolojik ilerlemede verilerin depolanması ve yüksek başarımlı hesaplamayla işlenmesinin her geçen gün daha büyük önem taşıdığını söyledi.

Bunun, iklim değişikliği ve kanser araştırmaları gibi insanlığın çok boyutlu ve kompleks problemlerinin analiz edilmesine kapı araladığına işaret eden Kacır, şunları kaydetti:

"Yeni moleküllerin keşfinden yenilikçi malzemelerin üretilmesine kadar pek çok bilimsel ve teknolojik çıktıya imkan sağlıyor. Yapay zeka başta olmak üzere, birçok yenilikçi teknoloji ise veri depolama, işleme ve hesaplama ihtiyacında yaşanan artışın ivmelenerek devam edeceğini ortaya koyuyor. Veri depolama ve işleme altyapılarına erişimi olan ülkeler, geleceğin dünyasında daha fazla söz sahibi olacak. Bundan 10-15 yıl önce dünyanın en değerli şirketleri listesine baktığımızda karşımıza büyük oranda bankacılık ve petrol şirketleri çıkmaktaydı. Bugün ise dünyanın en büyük şirketleri teknoloji girişimleri."

Türkiye çeşitli faaliyetlerde yetkinlik kazanacak

Kacır, elde edilen başarının ardında veriden değer üretme becerisi ve farklı alanlardaki veriyi birbirleriyle ilişkilendirerek ekonomik değere dönüştürme başarısının yattığına dikkati çekti.

Bu doğrultuda, Türkiye'nin veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama kapasitesini geliştirecek adımları kararlılıkla attıklarını vurgulayan Kacır, yenilikçi ve nitelikli bilimsel araştırmaların önünü açacak veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama altyapılarını güçlendirdiklerini söyledi.

Kacır, 2003'te Türkiye Ulusal Bilim e-Altyapısı'nı (TRUBA) kurarak özel sektör, kamu ve üniversitelerin ihtiyaç duyduğu yüksek performanslı hesaplama kapasitesini oluşturduklarını bildirdi.

Araştırmacıların uluslararası alanda rekabet gücünü artırarak, Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında daha güçlü bir konuma gelmesini sağladıklarını belirten Kacır, şu değerlendirmede bulundu:

"80 bin işlemci çekirdeği, 216 adet GPU ve 14 petabayt depolama alanıyla 6 binden fazla kayıtlı kullanıcıya ücretsiz hizmet veren bu altyapıyla bugüne dek 192 araştırma projesini destekledik. 1500'ün üzerinde SCI yayınını, 300'e yakın yüksek lisans ve doktora tezini akademiye kazandırdık. Halihazırda süper bilgisayarımızla iklim modellemeleri, genetik araştırmalar ve malzeme bilimi gibi alanlarda çalışmalar yürüterek geleceğe yönelik daha doğru tahminler ve yenilikçi çözümler sunma yeteneğimizi geliştiriyoruz. 2019'da katıldığımız EuroHPC Ortak Girişimi ile de Avrupa genelinde kurulan yüksek başarımlı hesaplama altyapılarını araştırmacılarımızın erişimine sunduk. Yüksek Başarımlı Hesaplama Ulusal Yetkinlik Merkezinin (NCC Türkiye) ülkemizde kurulmasını sağladık. Orta ve yüksek segmentte yaklaşık 380 bin dizüstü bilgisayarın toplam kapasitesine eşdeğer ve dünyanın en büyük 8. süper bilgisayarları olan MareNostrum 5'i araştırmacılarımızın erişimine açılmasını mümkün kıldık. Bilim ve inovasyon ekosisteminin yenilikçi tedavi yöntemlerinden sürdürülebilir şehirlere, enerjiden malzeme teknolojilerine farklı alanlarda yürüttükleri inovatif çalışmalarında ihtiyaç duyduğu hesaplama kapasitesini sunarak, nitelikli bilimsel çalışmaların kapısını aralıyoruz. Projenin ilerleyen safhalarında ülkemiz, çip geliştirici makineler için alt yapı oluşturulması, mimari ve FPGA tabanlı sistemlerin kurulumu ve devreye alınması ile doğrulama, mimari ve gelişmiş mantık tasarımı faaliyetlerinde yetkinlik kazanacak."

Maliyeti 11 milyon doları geçti

Kacır, bilim ve teknolojide küresel ölçekte söz ve iddia sahibi bir ülke olarak bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirme yetkinliklerine ivme kazandıracak yatırımları "Milli Teknoloji Hamlesi" vizyonunun vazgeçilmez unsurlarından biri olarak gördüklerini bildirdi.

MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi ve ARF Hesaplama Kümesi'yle de Türkiye'nin bilimsel araştırma yetkinliklerine yeni bir boyut kazandırdıklarını dile getiren Kacır, şu bilgileri verdi:

"Maliyeti 11 milyon doları aşan veri merkezi ve ARF kümesi yatırımımızla ülkemizin gelişimi ve kalkınması için kritik öneme sahip yüksek başarımlı hesaplama altyapısını özel sektör, kamu ve akademimizin çalışmalarına tahsis ediyoruz. 35 bin dizüstü bilgisayara eşit bilgi işlem kapasitesiyle dünyanın en kuvvetli 313. süper bilgisayarı olan ARF ile ülkemiz bazı önemli yeteneklere de sahip oluyor. Birincisi, daha öncesinde çözme yeteneğimizin olduğu ancak çok zaman alan problemlerin daha yüksek hızla çözülmesini sağlayarak, bizim için 'olağan/sıradan hesaplamalar' seviyesine indirgenmesidir. İkincisi, daha önce çözme şansımız bulunmayan problemleri çözülebilir hale getirerek, bizim için erişilemez olan araştırma alanlarını ve teknolojileri artık ulaşılabilir hale getireceğiz. Ayrıca, dijital ikizlerin oluşturulması, iklim değişiklikleri çalışmaları, yüksek doğruluklu aerodinamik tasarım ve doğrulama çalışmaları gibi büyük sistemlerin uzun süreli modellenmesi ve büyük yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ARF sayesinde mümkün olacak. Hem büyük problemleri dağıtık olarak, hem de çok sayıda küçük problemi aynı anda çözebilme yeteneğine sahip hesaplama kümesiyle savunma sanayisinden, üretim sektörüne ilaç tasarımından, hastalık tespitine birçok stratejik alanda araştırmacılarımız ihtiyaç duydukları simülasyonları eş zamanlı gerçekleştirebilecek. En ileri doğrudan sıvı soğutma kapasitesine sahip veri merkezi ve süper bilgisayar, hava soğutmalı muadillerine göre önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlayarak dünyanın en çevreci veri depolama ve işleme merkezleri arasında şimdiden yerini aldı."

Bakan Kacır, bu altyapının AR-GE'de, inovasyonda ve teknoloji girişimciliğinde altın çağını yaşayan Türkiye'de bilimsel çalışmaları hızlandıracağına, fikri mülkiyet kapasitesinde muazzam bir ilerlemeyi beraberinde getireceğine inandığını sözlerine ekledi.