Motokurye olmak
Pandemi döneminin ilk zamanlarında alışkın olduğumuz düzen değişti, bir anda evlere kapandık. Ne marketlere gönül rahatlığıyla gidebildik ne de kafede eş dostla kahve içip sohbet edebildik. Bütün her şey online olarak ilerledi. Birçok kişi evden çalışırken daimi olarak işe giden bir kesimde vardı. Sağlık çalışanları, emniyet görevlileri, medya sektörü çalışanları, yemek siparişiyle çalışan restoranlar ve motokuryeler!
Moto kuryelik son 2 yılda özellikle pandemi döneminde yıldızı parlayan bir meslek haline geldi. Kimi kendi motosikletiyle bir kuruma bağlı olarak çalışıyor, kimi de "esnaf kurye" modelinde.
Kimler motokurye olabilir?
Motokurye olmak sanıldığı kadar kolay olmamakla birlikte gerekli şartları yerine getiren hemen herkes motokuryelik yapabilir. Motosiklet kullanımı için gerekli ehliyete sahip olmak ve kullanmak için sağlık yönünden herhangi bir engele sahip olmamak gerekiyor.
Motokurye olmak için gerekli şartlar
- 18 yaşını geçmiş olmak
- A1 ya da A2 ehliyetine sahip olmak
- Motosiklet kullanımına ve kurallarına hakimiyet
- Görev yapılacak şehrin ve semtin sokaklarını bilmek
- Kendine ait bir motosikletin olması
- Koruyucu kıyafet ve kask almak
Motokurye olmak için özel bir eğitim veya belgeye sahip olmanız gerekmiyor. Yukarıdaki maddelere hakimseniz bir firmaya, restorana bağlı olarak veya bireysel olarak motokurye olabilirsiniz.
Motokuryeler ne yapar?
Motokuryelerin en temel işi bir eşya ya da bir ürün taşımaktır. Taşıdıkları eşyanın niteliği, motokuryelerin çalıştığı sektöre göre değişmektedir. Motorlu kuryeler genellikle restoran zincirlerinde çalıştığı için, en çok taşıdıkları ürün yemek olmaktadır. Aynı zamanda kargo şirketlerinde ya da özel sektörde bulunan kurye hizmetlerinde de çalışan motokuryeler, koli, zarf, evrak, dosya gibi ürünler de taşımaktadırlar.
Motokuryler ne kadar kazanıyor?
Motokurye maaşları çalışma şekline göre değişiklik gösteriyor.
- Maaşlı çalışanlar 4 bin TL - 5 bin TL
- Yüzde elli prim ile çalışanlar, 6 bin TL - 8 bin TL
- Kendisine çalışanlar: 7 bin TL - 12 bin TL
Primle maaş hesaplaması
Prim usulü çalışan kuryeler, günlük kazançlarını işverenleri ile yarı yarıya paylaşıyor. Örneğin; gün içinde 500 Tl kazanan bir kurye ücretin 250 TL'sini alıyor. Prim çalışma usulünde, benzin, yemek, motosiklet gibi her türlü tüketim ve masraf çalışanın gideri olarak kabul ediliyor. Firma sadece motokurye'ye, çanta ve dış elbisesini vererek sigortasını karşılıyor.
Motokurye çalışma saatleri
Motokuryelik çalışma şartları bakımından oldukça ağır bir meslek aslında. Özellikle restoranlarda kurye olarak çalışanlar gece geç vakitlere kadar mesai yapabiliyor. Büyük firmalarda çalışanlarsa vardiya sistemi uygulandığı için daha esnek çalışma saatlerine sahipler. Motokuryelerin günlük çalışma saatleri genelde 10-12 saat aralığında oluyor.
Motokurye iş imkanları Neler?
Motokuryelerin bugün en çok çalıştığı alanlar paket servis hizmeti veren restoranlardır. Bunun dışında motokuryeler hem devlete ait olan hem de özel kargo şirketlerinde çalışabilirler. Ayrıca bugün motorkurye hizmeti veren pek çok şirket bulunmaktadır. Bu şirketler bünyelerinde pek çok motorlu kurye barındırdıklarından buralarda da iş bulma imkanı oldukça yüksektir.
"Esnaf kurye" modeli
Esnaf kurye modeli, daha fazla kazancı bir firmaya bağlı olarak elde etmek istemeyenlerin tercih ettiği bir çalışma modeli. Bu sistemde çalışanlar istediği zaman diliminde, istediği kadar çalışabiliyor.
Esnaf kurye modelinde süreç nasıl ilerliyor ?
Kurye bir şahıs şirketi kuruyor ve istediği şirketle anlaşma yapabiliyor. Esnaf kurye modelinde anlaşma yapılan şirket sgk, işe giriş gibi detayların sorumluluğunu üstlenmiyor. Sadece ufak bir sözleşme ile esnaf kuryeyi ağına dahil ediyor. Kurye’de firma ile dilediği kadar çalışıyor.
Avantajları
- Kendi çalışma saatlerini kendilerinin belirliyor olmaları
- Tüm çalışma sorumluluğunun kendilerine ait olması
- Elde edeceği kazancı önceden tahmin belirleme imkanı
- Tatil planını takım arkadaşına göre değil kendine göre ayarlama şansı
Dezavantajları
- Vergi ve prim mükellefiyeti
- Motorun sigorta-kasko maliyeti, bakım masrafı, yakıt giderleri
- Kaza maliyetleri
- Esnek çalışma saatleri
Motokurye olmanın zorlukları
Günün her saati motosiklet üzerinde bir yerden başka bir yere yemek ya da kargo taşıyan motokuryeler için en büyük tehlike kaza. 9 Mart 2020’den 27 Mayıs 2021 tarihine kadar toplam 222 kurye yaşamı yitirdi.
Kaza dışında, büyükşehirlerde çalışanlar için trafik sorunu başlı başına bir dert. Siparişi vaktinde yetiştirmek isteyen kuryeler genelde diğer sürücülerin tacizlerine maruz kalabiliyor.
Motokurye mesleğinin geleceği
Günümüzde motokuryelik yapanların çoğunu kendi alanında iş bulamayanlar oluşturuyor. Bu kişiler kendi standartlarına uygun bir fırsat çıktığında motokuryelik yapmayacağını dile getiriyor. Başka bir kesimse ofis ortamında çalışmak yerine motosiklet üzerinde olmayı özgür bir çalışma ortamı olarak nitelendiriyor ve bu işi severek yapıyor.
Teknoloji çağının gelişmesiyle artık her şey online ilerliyor. Dolayısıyla alışveriş süreçlerinin hepsi internet üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu zincirin vazgeçilmezi olarak karşımıza motokuryeler çıkıyor. Motokuryelik bugün olduğu gibi gelecekte de alışveriş-tedarik sürecindeki yerini korumaya devam edecek. Sektör genişledikçe çalışanların da hakları elbet bir gün, bugünkü koşullardan daha iyi olacaktır.