Özbekistan'da halk anayasa değişikliği için kararını verdi

Referandumda "Özbekistan Anayasası'na İlişkin Kanunu kabul ediyor musunuz?" sorusuna, oy kullananların yüzde 90,21'i "Evet", yüzde 9,35'i ise "Hayır" yanıtını verdi. Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev 2040 yılına kadar görevde kalabilmesine olanak veren anayasal değişiklikleri büyük çoğunlukla kabul edildi.

Özbekistan Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Zayniddin Nizamhocayev, , "Yasa gereği toplam seçmen sayısının yarısından fazlasının oyunu kullanmasından dolayı anayasa değişikliği referandumunun geçerli sayılması için gereken katılım sağlandı." dedi.

Özbekistan'da, 307 bin 895'i yurt dışında olmak üzere toplam 19 milyon 722 bin 809 kayıtlı seçmen bulunuyor. Yurt dışındaki vatandaşlar, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 39 ülkede kurulan 55 sandıkta oylarını kullandı.

Anayasada aralarında insan hak ve özgürlükleri, toplum ve birey, ülkenin idari-bölgesel yapısı ve yönetimi, cumhurbaşkanı görev süresinin 5 yıldan 7 yıla çıkarılması, cumhurbaşkanının bazı yetkilerinin parlamentoya devredilmesi, yerel yöneticilerin yetki ve vekaletleri, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti'nin statüsüyle ilgili maddelerin değiştirilmesiyle ilgili bazı teklifler geçen yıl kamuoyunda tartışılmaya açtı.

Yasama Meclisinin 10 Mart'ta düzenlenen genel kurulunda, "Özbekistan anayasasındaki yeni düzenlemelere ilişkin kanun" kabul edilmiş, daha sonra Senato Genel Kurulu söz konusu yeni düzenleme ve değişikliklerin yapıldığı anayasa taslağının 30 Nisan'da halk oylamasına sunulmasını onaylamıştı.

Özbekistan'ın sosyal, laik ve hukuk devleti olarak tanımlandığı yeni anayasada, devletin sosyal yükümlülüklerine ilişkin normlar 3 kat artırılırken, "insan hak ve özgürlüklerini sağlamak, devletin en yüksek amacıdır" normunu da içeriyor.

Yeni anayasaya göre, 2026'dan itibaren il ve ilçe belediye başkanları aynı anda il veya ilçe meclisi başkanlığı görevine seçilemeyecek.

Ülke parlamentosunun üst kanadı olan Senato'da üye sayısının 100'den 65'e indirilmesi öngörülen anayasada, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti'nin statüsüyle ilgili herhangi bir değişiklik yapılmıyor.

Bir kişinin arka arkaya en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilme hakkı ile ilgili yürürlükteki anayasada bulunan madde, yeni anayasada yer alacak.

Anayasa taslağının, halk oylamasıyla yürürlüğe girmesinin ardından aralarında cumhurbaşkanı, meclis ve senato başkanları, vali, il ve ilçe meclis başkanları, cumhuriyet başsavcısı ve yüksek mahkeme başkanının da bulunduğu üst düzey yetkililerin daha önceki görev dönemleri dikkate alınmayacak ve diğer vatandaşlar gibi anayasaya uygun olarak arka arkaya en fazla 2 kez seçilme hakkına sahip olacak.

Dışişleri Bakanlığı'ndan Özbekistan'a tebrik mesajı

Dışişleri Bakanlığı, Özbekistan'da gerçekleşen anayasa değişikliği referandumu sonrası tebrik mesajı yayımladı.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada Özbekistan'da gerçekleşen referandumun huzur ve barış ortamı içinde gerçekleşmesinden duyulan memnuniyet dile getirildi. Yapılan yazılı açıklamada, "​Özbekistan’da 30 Nisan 2023 tarihinde gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumunun, huzur ve barış ortamı içerisinde tamamlanmış olmasından memnuniyet duyuyoruz. Köklü bağlara sahip olduğumuz Özbekistan'ın istikrar ve refahına büyük önem atfediyor, Referandum sonuçlarının dost ve kardeş Özbek halkı için hayırlı olmasını diliyoruz. Türkiye, kardeş Özbekistan'daki reform sürecini desteklemeye devam edecektir" ifadeleri kullanıldı.