Paranoyanın pozitif karşılığı: Pronoya nedir?

Beynimiz paranoya durumundayken, herkesin ve her şeyin bize zarar vermek üzere olduğu şüphesine düşerken; pronoya durumunda tam tersi her şeyin hatta evrenin bile kendisinin iyiliği için var olduğu düşüncesine kapılır.

Pronoya, dini bir yaklaşım olarak da karşımıza çıkara "Takdir-i ilahi" kavramı bu düşünceyi açıklayan güzel bir örnektir.

Kişi başına ne gelirse gelsin bunun yaratıcı tarafından bir iyilik olduğunu düşünür. Allah en bilge ve en iyi olan olduğundan, yaptığı her şey aslında insanlığın yararınadır. Bazı şeyler kötü gibi görünüyor olsa bile mutlaka görünenin altında görünmeyen bir iyilik vardır.

Uzak Doğu felsefelerinin temel kavramlarında da pronoya karşımıza çıkar. Örneğin Darma, tanrısal olandır ve insanın bu dünyada olma nedeni Darma'ya ulaşmaktır. Karma ise, bize bu dünya yolculuğunda yol gösteren, bazen canımızı yakan bir öğretmendir. Başımıza gelen kötü olaylar aslında biz öğrenelim ve ders çıkaralım diyedir.

Sevdiğimiz birinin kaybı, psikolojik durumlar, sosyal/ekonomik sıkıntılar gibi kaygı artıran ve bilinmezin getirdiği paranoid huzursuzluğuna, "Allah beterinden saklasın" ya da "Her işte bir hayır vardır" dediğimiz durumlarda aslında tüm çabamız zihnimizi pronoya durumuna getirerek, dayanıklılığımızı artırmaktır.

Pronoya, 1982'de Fred Goldner isimli bir sosyolog tarafından ortaya atıldı. Goldner, Sosyal Problemler isimli eserinde bu kavramı: "Herkesin size yardım etmek için dışarı çıktığına dair garip, değişmeyen bir duygu." olarak tanımlıyor.

Goldner'e göre bu kavram, akademisyenler ve iş dünyasındaki insanlar arasında daha yaygın.

Aşağıda bulunan 5 maddeden 3'üne evet cevabı vermeniz, sizde pronoyanın varlığına işaret ediyor olabilir.

Kaynak