Paşinyan yeni anayasa istiyor
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ülkesinin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu söyledi. Yürürlükte olan Ermenistan Anayasası'nda Azerbaycan'a, Türkiye'ye ve diğer ülkelere karşı toprak iddiaları var.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ülkesinin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu söyledi. Geçtiğimiz aydan bu yana bu konuyu dile getiren Paşinyan'ın görüşleri, Ermenistan'da da tartışmalara neden oldu. Paşinyan, "Ermenistan Cumhuriyeti'nin anayasa değişikliğine değil, yeni bir anayasaya ihtiyacı var" dedi.
Konuyla ilgili gdh'a yorum yapan Ermeni gazeteci Natali Aleksanyan ve Erciyes Üniversitesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Gafar Chakhmagli, Ermenistan'ın mevcut Anayasa'sının Azerbaycan'a, Türkiye'ye ve diğer ülkelere karşı toprak iddiaları olduğunu söyledi.
Ermenistan'ın komşu ülkelere yönelik toprak iddialarının Anayasadan çıkarılmasına lobici muhalefet itiraz ediyor. Evet, Ermenistan Anayasası'nda uluslararası hukuk açısından meşru sayılamayacak bir belgeye atıf var ve bunun değiştirilmesi gerekiyor. Aslında pek çok sorun var, örneğin Ermeni gerçekliğine tercüme edilmeyen terimler var. Bu nedenle Anayasayı değiştirme fikrinin oldukça makul olduğunu, ülkenin ve toplumun yenilenmesine katkı sağlayacağını düşünüyorum.
Paşinyan'ın baskı altında olduğunu belirten ve Türkiye'ye çalışmakla suçlandığını hatırlatan Aleksanyan, sözlerine şu şekilde devam etti:
Anayasa değişikliğine karşı çıkanların bunu Başbakan Paşinyan'ın Azerbaycan ve Türkiye'nin baskısı altında yaptığını söyleyerek meşrulaştırması ilginç. Gerçekten de Azerbaycan'dan Anayasa'nın değiştirilmesi yönünde talepler var. Ancak bunu sadece Azerbaycan talep etmiyor, sağduyu da bunu talep ediyor. Karabağ Klanı, sırf Azerbaycan da aynı fikirde olmadığı için bizi sağduyuya aykırı davranmaya davet ediyor. Ben bu mantığın hatalı olduğunu düşünüyorum.
Prof. Dr. Gafar Chakhmagli ise Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış anlaşması imzalansa bile bunun Ermenistan'ın mevcut yasaları tarafından onaylanmayan bir belge olarak kalacağını söylüyor:
Bir kesim bunun Ermenistan'ın geleceği açısından önemli olduğunu söylerken, diğer kesim bunun Ermenistan için ciddi sonuçları doğuracağını ifade ediyor. Anayasanın değiştirilmesine karşı çıkanlar elbette intikamcılardır. Azerbaycan ile barış anlaşması yapılacaksa bunun Ermenistan Anayasası'na uygun olması gerekir. Yapılacak barışın Ermenistan Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmesi ve onaylanması gerekiyor. Ancak Ermenistan'ın mevcut Anayasası, Azerbaycan ile imzalanacak barışı onaylayamıyor. Çünkü kanunlarda toprak iddiaları var. Ermenistan kurulduğunda, yani 1991 yılında bildirgenin 11. paragrafında Ermenistan Cumhuriyeti'nin Osmanlı Türkiyesi ve Batı Ermenistan'da (Doğu Anadolu vilayetleri) kurulduğu belirtiliyordu. Bu madde kaldırılmadan Türkiye ile ilişkiler nasıl normalleşebilir?
Gafar Chakhmagli, sadece Ermenistan Anayasası'nın değil, Ermenistan'ın armasının da değişmesi gerektiğini sözlerine ekledi:
Devlet niteliklerinin değiştirilmesi de tartışılıyor. Çünkü komşu devletlere yönelik toprak iddiaları var. Örneğin Ermeni arması Türkiye'deki Ağrı Dağı'nı tasvir ediyor. İstiklal marşlarında defalarca "düşman" kelimesi kullanılmakta. Ders kitaplarında bile olumsuz ifadeler var. Tarih kitaplarında Ermenistan tarihi yerine Ermeni tarihi ifadesi yer alıyor. Ermeni tarihi, devlet tarihini içermez. Toprak iddiası olan ülkelerin sözde tarihlerinden geniş anlamda bahsediliyor. Belirttiğimiz noktalarda kanunlarda değişiklik yapılmadan Azerbaycan ve Türkiye ile normalleşme süreci devam edemez.