Politico: Türkiye ve Yunanistan arasındaki “yeni başlangıç” sorunları çözecek mi?
Erdoğan - Miçotakis görüşmesi, iki ülke arasında olumlu bir ivme yaratabilecek mi? Türkiye ve Yunanistan arasındaki “yeni başlangıç” sorunları çözebilecek mi?
Brüksel merkezli Politico'da, NATO Zirvesi'nde olumlu bir görüşme gerçekleştiren Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin geleceğine dair değerlendirmelerin yapıldığı bir analiz yayınlandı.
İki ülke arasındaki sorunları önümüzdeki ay yapılacak olan bir zirve ile ilerletilmeye çalışılacağı belirtilen analizde, hem Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hem de Yunanistan lideri Miçotakis'in yeni seçim zaferinden çıkmış olması nedeniyle, sürecin olumlu ilerleyebileceği tespitinde bulunuldu.
Diğer yandan bu yakınlaşmanın, kıta sahanlığı, adaların askerileştirilmesi ve Kıbrıs başlıklarına da etki edebileceği belirtildi.
İşte Politico'da yayınlanan analiz:
Yunanistan ve Türkiye, bu yılın başlarında meydana gelen ölümcül depremlerin yol açtığı son çözülmenin ardından ikili ilişkilerinde “yeni bir başlangıç” yapma konusunda anlaştılar.
Her ikisi de yakın zamanda yeniden seçilen Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, 16 ay sonra ilk kez bu hafta bir araya geldiler ve uzun süredir yaşanan gerilimin ardından şu anda hakim olan "olumlu ivmeyi" geliştirme konusunda anlaştılar.
11-12 Temmuz'da Vilnius'ta düzenlenen NATO zirvesinin oturum aralarında bir araya gelen liderler, iki hükümet arasında "çoklu iletişim kanallarını etkinleştirme" sözü verdiler.
Ayrıca ortak bir bildiriye göre iki taraf, bu sonbaharda Selanik'te Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplayacak. Konsey ilk olarak 2010'da toplandı ancak son oturumu 2016'da yapıldı.
NATO müttefikleri olmalarına rağmen Atina ve Ankara, aralarında deniz sınırları, kıta sahanlıkları üzerindeki çakışan hak iddiaları ve uzun süredir devam eden Kıbrıs anlaşmazlığı da dahil olmak üzere bir dizi ikili çekişme yaşıyor.
Miçotakis'in Mayıs 2022'de ABD'li milletvekillerini Türkiye'ye silah satışını engellemeye çağırmasının ardından Erdoğan, Yunanistan ile tüm ikili görüşmeleri kesmişti. Erdoğan "bir gece ansızın" bir Yunan adasını ele geçirebileceğini ima etti.
Ancak Yunanistan'ın Şubat ayında Türkiye'de meydana gelen yıkıcı depremlere hızlı tepki vermesi, ikili ilişkiler için yeni bir zemin oluşturdu. O zamandan beri Ege Denizi üzerindeki karşılıklı hava sahası ihlalleri durdu.
Yakınlaşma ile ilgili yol haritası
Yunanistan ve Türkiye arasındaki buzların erimesinin ne kadar süreceği belirsiz.
Miçotakis, Litvanya'nın başkentindeki görüşmelerinin ardından düzenlediği basın toplantısında,
"Hem ben hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni bir dönemin başındayız ve şu anda niyetinin samimiyetinden şüphe etmek için hiçbir nedenim yok"
ifadelerini kullandı.
Küresel İlişkiler Enstitüsü müdürü ve American College of Greece'de uluslararası ilişkiler profesörü olan Constantinos Filis, Ankara ve Atina'nın artık ikili ilişkileri için bir yol haritasına sahip olduğunu belirtti.
Constantinos Filis;
“İlk adım, gerginliğin azaltılması için koşulların sağlamlaştırılmasıdır. İkinci olarak, deprem gibi acil durumların ötesine geçebilecek ve göçe kadar uzanabilecek alanlarda ortak zemin arayışı var.”
açıklamasında bulundu.
Yunanistan, iki tarafın kıta sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge'nin sınırlandırılması konusundaki farklılıklarını çözmenin bir yolu üzerinde anlaşmaları gerektiğini belirtiyor. Ancak Türkiye, Ege adalarının askerden arındırılması da dahil olmak üzere başka konuları sürecin ilk sırasına koyuyor.
Carnegie Europe Düşünce Kuruluşu'nun kıdemli üyelerinden Sinan Ülgen, iyimser olmak için nedenler olduğunu ancak tamamen yeni bir çağdan bahsetmenin iddialı olacağını belirtti.
Ülgen;
“Bu eğilimi pekiştirmek için bazı somut eylemler veya sonuçlar olması gerekiyor. Bu, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinin trajedisi haline geldi. Yapabildiğimiz tek şey krizi yatıştırmaktı.”
değerlendirmesinde bulundu.
Eurasia Group'ta Türkiye ve AB uzmanı olan Emre Peker de, iki ülke arasındaki bu yeniden başlayan yakınlaşmayı, Erdoğan ve Miçotakis için bir kazan-kazan politikası olarak tanımladı.
Peker yaptığı değerlendirmede;
"Her iki liderin de son seçim galibiyetleri göz önüne alındığında, bu yakınlaşmanın ve ilişkilerin kısa vadede sürdürülebilir olması muhtemeldir. Hatta daha da ileri giderek, Ankara ve Atina'nın ortaya koyacağı iyi niyet miktarı, Türkiye ve Yunanistan'ın uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlıklarını çözmeye başlayıp başlayamayacağını da belirleyebilir. Ancak bu şimdilik uzak bir olasılık olmaya devam ediyor."
ifadelerini kullandı.