Robert Cutler: Güney Kafkasya'da barış, Orta Asya ülkelerinin ekonomisi açısından çok önemli
Bu sayede Orta Asya ülkelerinin Avrupa ve dünya pazarlarına erişimi kolaylaşacaktır.
Bu onların ekonomik büyümelerine yardımcı olacak ve dolayısıyla Orta Asya bölgesinin istikrarını güçlendirecek.
Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları yakında Kazakistan'da bir araya gelecek. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Jomart Takayev'in Azerbaycan ve Ermenistan ziyaretinin ardından Astana, iki ülke arasında arabuluculuk teklifinde bulundu. Erivan ve Bakü, Kazakistan'ın arabuluculuğuna olumlu yanıt verdi.
Kazakistan'ın Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki arabuluculuk çabaları Orta Asya ülkelerinin ekonomisi açısından da önem taşıyor. Özellikle Sovyet ülkeleri olan Orta Asya ülkeleri ekonomik açıdan hâlâ Rusya'ya bağımlıdır. Ancak Ukrayna-Rusya savaşı, Batı ve Avrupa'nın Moskova'ya yönelik sert yaptırımlarını her geçen gün artırıyor. Bu durum ana ticaret yolu olan Rusya'yı Orta Asya ülkeleri için başarısız bir pazar haline getiriyor.
Söz konusu ekonomik gerileme, Azerbaycan ve Ermenistan'ın coğrafi konumunu Orta Asya açısından cazip kılmaktadır.
Konuyla ilgili gdh'a yorum yapan Kafkasya bölgesi uzmanı ve Carleton Üniversitesi (Kanada) Avrupa, Rusya ve Avrasya Çalışmaları Enstitüsü'nde profesör olan Robert Cutler, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barışın ekonomik ilişkiler açısından önemli olduğuna inanıyor. Kazakistan'ın arabuluculuk çabaları, ekonomik ihraçı açısından da önemlidir.
Kazakistan'ın iki taraf arasında "arabuluculuk" hizmeti sunmayacağı, sadece tarafların bir araya geleceği bir yer olacağı bildirildi. Alma-Ata Deklarasyonu'nu sözlü olarak barışın temeli olarak kabul eden her iki tarafın da artık aracılar olmadan doğrudan birbirleriyle konuşuyor olması olumlu bir gelişme. Bildiğiniz gibi ortak sınırların çizilmesine başlandı. Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış, Trans-Hazar Uluslararası Ticaret Rotası'nın Güney Kafkasya bölümünün uygulanması için ek yollar sunacaktır. Bu sayede Orta Asya ülkelerinin Avrupa ve dünya pazarlarına erişimi kolaylaşacaktır. Bu onların ekonomik büyümelerine yardımcı olacak ve dolayısıyla Orta Asya bölgesinin istikrarını güçlendirecek."
Robert Cutler, ABD'nin Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış girişimlerinin yakın gelecekte azalacağına inanıyor. Bunun nedeni Amerika Birleşik Devletleri'ndeki başkanlık seçimleridir. Bu nedenle Kazakistan görüşmesinin olumlu değerlendirilmesi ve iki ülkenin bir an önce barışa ulaşması gerekiyor.
Yaklaşan ABD başkanlık seçimleri ve İran'ın Orta Doğu'daki çatışmanın yeniden askerileştirilmesi yönünde baskı yapma kararıyla birlikte, yakın gelecekte Dışişleri Bakanlığı'nın dikkatinin Güney Kafkasya'dan başka yöne çevrilmesi muhtemeldir. Ancak Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ikili temasların düzenli hale gelmesiyle, ister ABD, ister Avrupa, ister Rusya olsun, herhangi bir yabancı aktörün barış sürecini ilerletmek için yeni girişimlerine daha az ihtiyaç duyuluyor. ABD'nin bundan sonraki çabalarının niteliği, bir sonraki Yönetim, Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi'ndeki personel atamalarına ve sonuçta Kasım seçimlerini kimin kazandığına bağlı olacaktır."