Rusya 2025 yılında savunma harcamalarını %25 artıracak

Yayınlanan taslak bütçe belgelerine göre Rusya, ulusal savunma harcamalarını 2025 yılında dörtte bir oranında arttırarak gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) %6,3'üne çıkaracak ve Soğuk Savaş'tan bu yana en yüksek seviyeye ulaşacak.

Savunma harcamaları, Rusya'nın Ukrayna'da “özel askeri operasyon” olarak adlandırdığı sürecin dördüncü yılı olan 2025'te, 2024 seviyesinden %25 artışla 13,5 trilyon rubleye (145 milyar dolar) yükselecek.

Savunma harcamaları, 41,5 trilyon ruble olan 2025 yılı toplam bütçe harcamalarının %32'sini oluşturacak. Bütçe taslağı Pazartesi günü incelenmek üzere parlamentonun alt kanadı Devlet Duması'na resmen sunuldu.

Geçen yılki taslakta hükümet 2025 yılında savunma harcamalarını %21 oranında azaltmayı planlıyordu. Bu tersine dönüş, devlet yetkililerinin orduya odaklanmaya devam ettiğini gösteriyor.

Ukrayna savaşının başladığı 2022 yılında Rusya savunmaya 5,5 trilyon ruble harcamıştı.

Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Kaynaklar silahlı kuvvetlerin gerekli silah ve askeri teçhizatla donatılması, askeri maaşların ödenmesi ve savunma sanayi işletmelerinin desteklenmesi için tahsis edilecek ve zaten tahsis edilmiş durumda” denildi.

Savunma harcamalarının 2026 yılında 12.8 trilyon rubleye düşmesi bekleniyor.

Toplam savunma harcamalarının yaklaşık %10'u, cephede hizmetin ilk yılında asgari yıllık ücretin 3.25 milyon rubleye ulaşmasıyla Sovyet sonrası en yüksek seviyeye ulaşan askeri personel ödemelerine gidecek.

Ulusal savunmadan ayrı bir kalem olan ve ordu ile güvenlik kurumlarının finansmanını da içeren ulusal güvenliğe yönelik devlet harcamaları 2025 yılında 3.5 trilyon rubleye ulaşacak.

Savunma ve güvenlik için yapılan toplam devlet harcaması 17 trilyon ruble ya da toplam harcamaların yaklaşık %41'i olacaktır. Aynı zamanda ülkenin GSYİH'sinin %8'ine denk gelecektir.

GSYİH içindeki bu pay, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'da savaştığı ve Soğuk Savaş'taki düşmanlarına karşı çok daha büyük bir nükleer cephanelik bulundurduğu Sovyet döneminin son yıllarındaki tahmini askeri harcama payıyla karşılaştırılabilir.

Savunma harcamaları, 2025 yılında 6,5 trilyon ruble olarak öngörülen emekli maaşları, sosyal tazminatlar ve sübvansiyonları içeren sosyal ihtiyaçlar için ayrılan miktarın iki katını aşacaktır.

Rus ekonomisinin durumu

Hükümet 2025 yılında eğitim için 1.58 trilyon ruble ya da GSYH'nin %0.7'si, sağlık için ise 1.86 trilyon ruble ya da GSYH'nin %0.87'si oranında kaynak ayıracak.

Hükümet 2024 yılı bütçe açığı tahminini bir önceki tahmin olan %1.1 ve ilk tahmin olan %0.9'dan GSYH'nin %1.7'sine yükseltti. 2025 yılı bütçe açığı ise GSYH'nin %0,5'i olarak öngörülüyor.

Ülkenin en büyük gaz üreticisi Gazprom'un vergi yükünün azalacak olması nedeniyle, Rusya'nın devlet bütçesine sağladığı petrol ve gaz gelirlerinin, emtia fiyatlarındaki düşüş ve vergi değişiklikleri nedeniyle 2025-2027 yıllarında azalması bekleniyor.

Petrol ve gaz satışlarından elde edilen bütçe gelirinin bu yıl beklenen 11.3 trilyon rubleden 2025 yılında 10.9 trilyon rubleye ya da GSYH'nin %5.1'ine düşmesi bekleniyor.

Maliye Bakanı Anton Siluanov'a göre petrol ve doğalgazın devlet bütçe gelirleri içindeki payı toplam bütçe gelirlerinin %27'si olacak.

Siluanov devlet televizyonuna verdiği demeçte “Bu oran önceki tüm yıllardan daha düşük ve bu iyi bir şey - bütçe gelirlerimizde petrol ve doğalgaz bağımlılığından uzaklaşıyoruz” dedi.

Rus rublesinin 2025 yılında ortalama %6 oranında zayıflayarak 96,5 dolara düşmesi ve Rusya'nın ana ihraç malı olan petrol fiyatlarının da 2024 yılında varil başına 70 dolardan 2025 yılında ortalama 69,7 dolara gerilemesi öngörülüyor.