Rusya, Ukrayna ile elektronik harpte üstünlüğünü koruyor

Her iki taraf da birbirlerinin insansız hava aracı ordularını etkisiz hale getirebilecek sistemlere büyük yatırımlar yaptı ancak Moskova, yaklaşık iki yıl önce Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalini başlatmadan önce bu yeteneklere odaklandığı için üstünlüğü elinde tutuyor.

Ancak Ukrayna kuvvetleri arayı kapatmaya çalışıyor.

Ukraynalı bir insansız hava aracı biriminin komutanı olan Mykola Kolesnyk, Rus kuvvetleriyle yapılan elektronik savaş (EH) düellolarının şiddetli ve amansız olduğunu söyledi.

Bunları "uzaktan kontrol edilen bir cihazın bağlantısını kesen görünmez makaslar" olarak tanımladı.

Ukrayna ve Rusya her ay on binlerce insansız hava aracı kullanıyor. Her ikisi de bu yıl giderek artan bir şekilde, başa takılan bir kamera kullanan operatörler tarafından kontrol edilen ucuz, ticari olarak temin edilebilen birinci şahıs görüşlü dronlara yöneldi.

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı'nda EH ve siber savaş şefi olan Albay Ivan Pavlenko "Ruslar son zamanlarda o kadar çok üretiyorlar ki bu büyük bir tehdit haline geliyor" dedi.

"Burada olan şey, insansız hava araçlarının yoğun kullanımı, yeni bir şey. Dolayısıyla EH giderek daha önemli hale geliyor."

Pavlenko müttefiklere Rusya'nın güdümlü füzelerinin ve insansız hava araçlarının uydu yönlendirme sistemini (GNSS) "bastırabilecek ya da bozabilecek" daha fazla kabiliyet sunmaları çağrısında bulundu.

"Ukrayna'ya yeterli sayıda güçlü GNSS karıştırıcıları ya da en azından sinyal güçlendiricileri teslim edilmesi de düşman hava saldırılarına karşı koymaya yardımcı olabilir."

Ayrıca, Rusya'nın EH sistemleri amplifikatörler, sentezleyiciler ve yazılım gibi yüksek teknoloji ürünü bileşenler gerektirdiğinden, Batılı müttefiklerin bu bileşenlere yaptırım uygulamasının önemli olduğunu söyledi.

İnsansız hava araçlarının savaş alanında her yerde bulunması, Ukrayna'nın bu yıl uzun zamandır beklenen karşı saldırısının önemli bir toprak kazanımı sağlayamamasının ve kara savaşının şu anda büyük ölçüde durağan olmasının nedenlerinden biri. Herhangi bir tank ya da zırhlı araç grubu dakikalar içinde tespit edilip imha edilebilir.

Rusya, Ukrayna'nın Batı’dan tedarik ettiği HIMARS roketleri ve Excalibur top mermileri gibi hassas güdümlü mühimmatları rotasından çıkarmak için elektronik harbi giderek daha fazla kullanıyor.

Pavlenko, Moskova'nın ayrıca Ukrayna'nın hava savunmasını şaşırtmak ve yerlerini tespit etmek amacıyla füze ve drone fırlatmalarını taklit etmek için elektronik harp yeteneklerini kullandığını söyledi.

EH koruması olmadan Ukrayna birlikleri drone güdümlü topçu saldırıları, bomba atan drone'lar ve insansız hava araçlarını patlatarak kamikaze saldırıları için kolay bir av haline geliyor.

Ukraynalı bir asker, doğu cephesinde haftalarca süren yoğun bombardıman sırasında büyük ölçüde yok olan birliğinin EH korumasının olmamasından ve Rus insansız hava araçlarının "bizi sivrisinekler gibi vurmasından" yakındı.

"Ne radyo-elektronik harbi? ... Bizde hiç yoktu. Siperlerdeki o günleri hatırlamak bile istemiyorum. Çocuklarımız sinek gibi düşüyordu" diye ekledi.

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Orgeneral Valeriy Zalujniy, Kasım ayında yaptığı açıklamada EH'nin "drone savaşında zaferin anahtarı" ve cephe hattındaki çıkmazı kırmanın anahtarı olduğu uyarısında bulundu.

The Economist'teki yazısında "Sinyal istihbaratı toplayan varlıklardan gelen veriler de dahil olmak üzere müttefiklerimizin elektronik istihbaratına daha fazla erişime ve Ukrayna içinde ve dışında anti-drone EH sistemlerimiz için genişletilmiş üretim hatlarına da ihtiyacımız var" dedi.

EH sistemleri radar dizileri ve kamyonlara monte edilen verici-alıcılardan cep boyutundaki cihazlara kadar pek çok şekil ve boyutta olabilir. Her iki taraf da birliklerini korumak için, Ukraynalı bir mühendisin gönüllülerin garajlarda bir araya getirdiğini söylediği derme çatma EH sistemleri kurmakta acele etti.

Hem Rusya hem de Ukrayna, Sovyet döneminde kurulmuş olan güçlü EH Ar-Ge okullarını korudular, ancak Rus hükümeti on yıldan uzun bir süredir yeni kitlere büyük yatırım yaptı.

Birleşik Krallık düşünce kuruluşu Royal United Services Institute'de kıdemli araştırmacı olan Jack Watling "Elektronik harp modern operasyonların son derece önemli bir parçası ve Ruslar savaş boyunca bu konuda önemli bir avantaja sahip oldular, bu da Ukrayna için sürekli bir sorun teşkil etti" dedi.

Financial Times ile paylaşılan bir askeri danışmanlık raporuna göre Rusya'nın Pole-21 güdüm bastırma sistemi yere, kulelere ya da araçlara monte edilebiliyor ve 150 km'lik bir alanı karıştırabiliyor. Bir diğeri ise mobil zırhlı araçlara monte edilmiş 32 metrelik geniş anten kuleleri kullanan Murmansk.

Watling, "Sorun şu ki, Ruslar cephenin büyük bölümünde, Pole-21 gibi şeylerden bahsederken bazı durumlarda müfreze seviyesine kadar elektronik harp sistemleri kullanabiliyor" dedi.

Yine de Ukrayna zaman zaman Rusya'nın elektronik harp ve hava savunma sistemlerinde zayıf noktalar bularak insansız hava araçlarının Rus topraklarının derinliklerine girerek hava üslerini, depoları ve Kremlin'in kendisi de dahil olmak üzere diğer hedefleri vurmasına izin verdi.

Bu yılın başlarında Rusya'nın Sivastopol'daki Karadeniz filosuna uzun menzilli füze saldırıları düzenlemeden önce, sürat teknelerindeki Ukraynalı komandolar petrol platformlarına monte edilmiş Rus EH sistemlerini devre dışı bıraktı. Kırım limanı savaşta EH’nin en iyi korunduğu yerlerden biriydi.

Başlangıçta modası geçmiş Sovyet ekipmanlarına bel bağlayan Kiev, detayları gizli tutulsa da, yerli üretim ve Batılı müttefikler tarafından tedarik edilen sistemler sayesinde EH kabiliyetlerini geliştirdiğini söylüyor.

Ukrayna'nın araçlara monte edilebilen Bukovel sistemi insansız hava araçlarını tespit ediyor, veri iletimlerini engelliyor ve Rusya'nın Glonass'ı da dahil olmak üzere uydu yönlendirme sistemlerini bloke edebiliyor. Sistemin etkinliğinden övgüyle söz eden Ukraynalı askerler, hükümete daha fazla sayıda üretmesi çağrısında bulundu.

Pokrova kod adlı yeni bir Ukrayna sistemi, bazı raporlara göre, güdüm sistemlerini bloke ederek füzelere karşı koyabiliyor.

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı'ndan Pavlenko, Batılı müttefikler tarafından yakında teslim edilecek F-16 savaş uçaklarının modern EH sistemleriyle donatılmasının çok önemli olduğunu söyledi ve Kiev'in bu talep üzerinde müttefikleriyle birlikte çalıştığını sözlerine ekledi.

Ukrayna'nın EH sistemlerinin Orlan gibi değerli Rus İHA'larını ele geçirmek için kullanıldığını ve diğer İHA'ları Rusya'ya geri uçmaları için kandırdığını övünerek anlattı.

Pavlenko Ukrayna'nın bir EH laboratuarı olarak kullanılabileceğini söylese de bazı Batılı orduların teknoloji paylaşımı konusunda isteksiz olduğunu da itiraf etti.

"Her sofistike yüksek teknoloji ekipmanının etkilenebilecek bir yazılımı vardır. Ve gelecek budur," dedi Pavlenko.

"Bu yaklaşım daha umut verici ve Ukrayna'da test edilmeyecek de nerede test edilecek?"