Tayvan, Çin ile gerilimin gölgesinde başkanlık seçimleri için sandık başına gidiyor

Merkezi Seçim Komisyonundan yapılan açıklamaya göre, Ada'daki 17 bin 795 merkezde oy verme işlemi sabah saatlerinde başladı.

Tayvan'ın gelecek 4 yıldaki lideri ve yardımcısı ile Yasama Meclisi üyelerinin belirleneceği seçimlerde, 23,4 milyon nüfuslu Ada'daki 19,55 milyon kayıtlı seçmen oy kullanabilecek.

Seçmenler, başkanlık için bir oy, seçim çevrelerinde doğrudan seçilen milletvekilleri için bir oy ve dolaylı seçilen milletvekilleri için siyasi partilere bir oy verecek.

Başkanlık seçiminde, iktidardaki Demokratik İlerici Partinin (DPP) Genel Başkanı ve görevdeki Başkan Yardımcısı Lai Ching-te, ana muhalefetteki Milliyetçi Partiden (Koumintang/KMT) Yeni Taipei Belediye Başkanı Hou Yu-ih ve Tayvan Halk Partisinden (TPP) Genel Başkan Ko Wen-je yarışıyor.

Oy pusulasında partilerin başkan yardımcısı adayları olarak DPP'den Tayvan'ın eski Washington temsilcisi Hsiao Bi-khim, KMT'den siyasete atılan televizyon sunucusu Jaw Shau-kong ve TPP'den milletvekili Wu Hsin-ying yer alıyor.

Savunma Bakanlığı'ndan Çin balonu açıklaması

Öte yandan, Tayvan'da bugün yapılan seçimler öncesinde Çin'e ait 2 yüksek irtifa balonunun ada çevresinde görüldüğü bildirildi. Tayvan Savunma Bakanlığı'nın sosyal paylaşım sitesi X'teki hesabı üzerinden yapılan açıklamaya göre, dün akşamdan bugün sabah saatlerinde kadar Tayvan'ın kuzeyinde ve güneyinde 2 yüksek irtifa balonu tespit edildi.

Tayvan Boğazı'nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz hattı olan 'orta çizginin' ötesine uçan balonlardan biri doğuya yönelerek Tayvan'ın üzerinden, diğeri kuzey açıklarından geçti. Bakanlık, ayrıca bugün sabahtan itibaren Çin ordusuna ait 8 askeri hava aracı ve 6 savaş gemisinin ada çevresinde görüldüğünü bildirdi.

"17 Aralık'tan bu yana 37 yüksek irtifa balonu görüldü"

Tayvan'daki seçimler öncesinde Çin'e ait yüksek irtifa balonlarının ülke çevresindeki uçuşlarının arttığı gözleniyor. Savunma Bakanlığı'nın paylaşımlarında ilk kez anıldığı 17 Aralık 2023'ten bu yana ülke çevresinde tespit edilen yüksek irtifa balonlarının sayısı 37'ye ulaştı. Yılbaşından bu yana her gün en az bir Çin balonunun uçuşu rapor edildi.

Balonların elektronik istihbarat donanımlarını taşıdığından şüphelenilirken, uçuşlar, Pekin yönetiminin seçim sürecinde anlık istihbarat toplama çabasına hız verdiğinin işareti olarak yorumlanıyor. Balonların faaliyetinin artması, Pekin'in, seçim sürecinde halkı etkilemeye, egemenlik iddiasını vurgulamaya yönelik bir eylemi olarak da değerlendiriliyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüleri ise balonların varlığına dair sorulara 'durumdan haberdar olmadıkları, konunun dış ilişkilerle ilgisinin olmadığı' yanıtını veriyor.

Çin'in, topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hâlâ sürüyor. Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskısını artıran Pekin yönetimi, Tayvan'ın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını söylüyor.

Parlamento seçimleri

Parlamento seçimlerinde, Yasama Meclisinin 113 sandalyesi için 16 siyasi parti yarışıyor.

73 seçim çevresindeki milletvekilleri doğrudan oyla, "platolar ve dağlar" olarak adlandırılan seçim çevrelerinden 6 milletvekili Ada'nın yerli nüfusunun oylarıyla seçilecek.

34 milletvekili ise siyasi partilerin oy dağılımına göre dolaylı belirlenecek. Partilerin bu milletvekilliklerini kazanabilmeleri için yüzde 5 seçim barajını aşmaları gerekiyor.

Mecliste 57 milletvekili kazabilen siyasi parti, salt çoğunluğu sağlayarak hükümet kurabiliyor.

DPP iktidarında 2016'dan bu yana, iki dönemdir Ada'nın lideri olan Tsai Ing-wen, görev süresi dolduğu için bu seçimde aday değil.

Ada'nın yeni seçilecek lideri ve yardımcısı, 20 Mayıs'ta yemin ederek göreve başlayacak. Yeni seçilecek Yasama Meclisi ise 1 Şubat'ta toplanacak.