The Atlantic: Deepseek küresel yapay zeka rekabetini nasıl değiştirdi?
DeepSeek ile birlikte, ABD-Çin yapay zeka “silahlanma yarışının” doğası da değişti. ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışında bir sonraki adım ne olacak?
ABD'nin önde gelen yayın organlarından The Atlantic'de, Çin tarafından geçtiğimiz hafta piyasaya sürülen Deepseek yapay zeka programının etkilerinin ve ABD ile Çin arasındaki yapay zeka rekabetinin geleceğinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.
Çin tarafından piyasaya sürülen DeepSeek-R1 adı verilen programın ABD başta olmak üzere Batı piyasalarında büyük bir endişeye yol açtığı belirtilen analizde, DeepSeek'in piyasaya sürülmesiyle birlikte, ABD ve Çin arasındaki yapay zeka “silahlanma yarışının” doğasının da değiştiği tespiti yapıldı.
Analizde ayrıca, DeepSeek ile ilgili çok sayıda uzman görüşüne ve yapay zeka rekabetinin geleceğine dair öngörülere yer verildi.
İşte The Atlantic'de yayınlanan analiz:
Bir hafta önce OpenAI'ın tahtına yeni ve zorlu bir ortak çıktı.
DeepSeek adlı Çinli bir yapay zeka start-up'ı, ChatGPT'nin en güçlü versiyonuna eşdeğer görünen ama maliyeti çok daha düşük olan bir model piyasaya sürdü.
DeepSeek-R1 adı verilen program ABD başta olmak üzere Batı piyasalarında pek çok endişeye yol açtı.
Son derece güçlü Çin yapay zeka modelleri, Amerikan yapay zeka şirketlerinin pek çok liderinin ve son zamanlarda Başkan Donald Trump'ın ABD ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında bir teknoloji yarışına dair alarm verdiğinde korktukları şeydi.
Scale AI CEO'su Alexandr Wang sosyal medyada yaptığı açıklamada bunun “Amerika için bir uyanış çağrısı” olduğu tespitinde bulundu.
Ancak aynı zamanda, teknoloji endüstrisinin büyük bir kısmı da dahil olmak üzere pek çok Amerikalı bu Çin yapay zekasını övüyor gibi görünüyor. Hatta DeepSeek, Amerika Birleşik Devletleri'nde Apple'ın mobil uygulama mağazasındaki en iyi ücretsiz uygulama olarak ChatGPT'yi geride bıraktı.
Araştırmacılar, yöneticiler ve yatırımcılar övgüler yağdırıyor.
Trump'ın açık bir destekçisi olan yatırımcı Marc Andreessen bile X'te yeni DeepSeek modelinin “şimdiye kadar gördüğü en şaşırtıcı ve etkileyici atılımlardan biri” olduğunu yazdı.
Meta'nın baş yapay zeka bilimcisi Yann LeCun da, programın “yapay zekanın gücünü” gösterdiğini yazdı.
Araştırmalarını neredeyse tamamen gizli tutan önde gelen Amerikan yapay zeka startuplarının (OpenAI, Anthropic ve Google DeepMind) aksine DeepSeek'in kodlarını derinlemesine görmek, teknik ayrıntılarını görüntülemek, indirmek ve değiştirmek de ücretsiz.
Başka bir deyişle, ABD de dahil olmak üzere herhangi bir ülkeden herkes programı kullanabilir, uyarlayabilir ve hatta geliştirebilir.
Bu açıklık DeepSeek'i Amerikan start-up'ları ve araştırmacıları için bir nimet, ABD'nin önde gelen şirketleri ve hükümetin ulusal güvenlik çıkarları için ise daha büyük bir tehdit haline getiriyor.
DeepSeek etkisi
Aralarında Nvidia, Alphabet ve Microsoft'un da bulunduğu pek çok büyük teknoloji firmasının hisse senetleri, Çin modelinin yarattığı heyecanla hızla düşüşe geçti. OpenAI'nin aksine kendisini açık kaynaklı modellerin savunucusu olarak tanımlayan Meta ise bir adım geride duruyor gibi görünüyor.
Bazı yatırımcılar için artık, Batı'nın devasa veri merkezleri, milyarlarca dolarlık yatırımları ve hatta Trump'ın kısa süre önce Beyaz Saray'dan duyurduğu OpenAI, Oracle ve SoftBank'ın yarım trilyon dolarlık yapay zeka altyapısı artık çok daha az önemli hale geldi.
OpenAI'nin yakın tarihli bir lobi belgesinde yazdığı gibi, yapay zekanın “Çin Komünist Partisi'nin küresel etkisini” güçlendireceğinden korkanlar için bu haklı olarak bu durum endişe verici.
Yapay zekanın geleceği ve rekabet
Bunların hiçbiri yapay zekadaki gelişmelerin ve rekabetin sona erdiği ya da ileride tamamen farklı bir biçim alacağı anlamına gelmiyor.
OpenAI'nin muhakeme modellerinin bir sonraki iterasyonu olan o3, o1'den çok daha güçlü görünüyor ve yakında halka açık olacak.
Diğer yandan bazı Batılı uzmanlara göre, DeepSeek'in ChatGPT çıktıları üzerinde eğitim aldığına dair bazı işaretler var. Ancak belki de kasıtlı olarak değil.
DeepSeek'in piyasaya sürülmesiyle birlikte, ABD-Çin yapay zeka “silahlanma yarışının” doğası da değişti.
DeepSeek'in nispeten şeffaf, kamuya açık versiyonu, önde gelen Amerikan programları yerine Çin programlarının ve yaklaşımlarının yapay zeka için küresel teknolojik standartlar haline gelmesi anlamına gelebilir.
Bu da her anlamda üstünlüğünü korumak isteyen Batı'nın Çin ile rekabet etme konusunda büyük sorunları olduğunu ortaya koyuyor.