The Guardian: Venezuela-Guyana sınırındaki gerginlik tırmanıyor

Venezuela ile Guyana arasında yaşanan Esequibo ihtilafı nedeniyle Venezuela'nın sınıra yakın bir yerinde yaptığı askeri yığınak uydu görüntülerinde fark edildi.

ABD merkezli teknoloji firması Maxar'ın uydu görüntülerinde, Venezuela'nın Guyana sınırındaki Ankoko Adası'nda yer alan askeri üssünü geliştirdiği dikkat çekiyor.

Görüntülerin biri üssün 28 Temmuz 2021'deki halini, diğeriyse 13 Ocak 2024'teki durumunu ortaya koyuyor.

Bölgeye bir helikopterle bazı zırhlı araçların yerleştirildiği, üs etrafındaki ormanlık alana yeni yollar yapıldığı ve binalar inşa edildiği görülüyor.

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'ın aktardığına göre, üste Britanya yapımı Scoripon 90 tankların yanı sıra Brezilya üretimi EE-11 Urutu personel taşıyıcı zırhlı araçlar var.

Ayrıca sınırdaki Cuyuni Nehri'nden üsse malzeme tedarikinin hızlandırılabilmesi için buradaki taşıma gemilerinin yenilendiği aktarıldı.

Buna ek olarak Venezuela ordusunun, 18-22 Ocak'ta Atlantik kıyısındaki Güiria şehrinde yer alan üssüne İran üretimi Peykaap III füze gemilerinden en az üç tane yerleştirildiği bildirildi.

Washington merkezli Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS), Venezuela'nın aynı üsse Rus üretimi Buk M2E uçaksavarlardan iki tane yerleştirdiğini de aktardı.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun 3 Aralık'ta düzenlediği referandumda katılımcıların yüzde 95'i Esequibo'nun ilhakına destek vermişti. Bunun üzerine mecliste alınan kararla Esequibo'nun Karakas yönetimine bağlı özerk bir bölge haline getirileceği duyurulmuştu.

Karakas yönetimi ayrıca Esequibo'da faaliyet gösteren petrol şirketlerine de bölgeyi terk etmeleri için üç ay süre vermişti. Söz konusu firmalar arasında ABD'li petrol devi ExxonMobil da yer alıyor.

Ancak ExxonMobil'den salı günü yapılan açıklamada, Esequibo'da petrol ve gaz arama çalışmaları için yeni sondaj kuyuları açılacağı duyurulmuştu. Enerji devi, Venezuela'ya meydan okuyarak "Hiçbir yere gitmiyoruz" demişti.

Öte yandan referandumun ardından artan gerginlik üzerine Maduro ve Guyana Devlet Başkanı Irfaan Ali, 14 Aralık'ta görüşmüştü. Taraflar, ihtilafı çözmek için savaş yerine diplomatik kanalların kullanılmasında anlaştıklarını duyurmuştu.

CSIS'ten Christopher Hernandez-Roy, Maduro'nun "iki yüzlü bir politika yürüttüğünü" savunarak Karakas yönetiminin Guyana'yı köşeye sıkıştırmaya çalıştığını belirtti.

Esequibo ihtilafı

Venezuela'yla Guyana arasındaki Esequibo anlaşmazlığı, Guyana'nın 1831-1966'da Birleşik Krallık sömürgesi olduğu döneme dayanıyor.

Guyana'nın yüzde 75'ini oluşturan bölge Yunanistan'dan daha büyük yüzölçümüne sahip.

Birleşmiş Milletler'in yargı organı Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), referandumdan önce 1 Aralık'ta açıkladığı kararda, Venezuela'dan Guyana idaresindeki bölgelerde mevcut durumu değiştirecek eylemlerden kaçınmasını istemişti.