Tunus'ta sekiz senedir devam eden laiklik tartışması ülkeyi çıkmaza soktu
Tunus'ta yapılan yeni anayasa taslağında devletin dini İslamdır ibaresinin var olmaması halkı sokağa taşırdı.
Tunus'tan Suudi Arabistan'a yola çıkacak ilk hac kafilesini uğurlamak için Kartaca Havalimanı'na gelen Cumhurbaşkanı Said'in çektiği rest ile ülkeyi daha da kaosa sürükledi. Said, hazırlanan yeni Anayasa'da İslam hukukunun amaçlarına ulaşmak için çalıştıklarını ama içerisinde "Devletin dini İslamdır" ibaresinin var olmadığını söyledi.
Hac kafilesinin önünde bunu yapmasının planlı bir açıklama olduğunu söyleyen siyasi uzmanlar, "Anayasa'da dini İslam olan bir devletten değil, dini İslam olan bir ümmetten bahsediyoruz." ifadesi ile ülkenin laikliğe adım adım ilerlediğini iddia etti.
Yeni Anayasa'da öne çıkan özelliğin devletin birliği olduğunu kaydeden Said, 2014'te hazırlanan Anayasa'nın bunu sağlayamadığını savundu.
Yeni Anayasa tartışması
Tunus'ta Anayasa taslağını oluşturmakla görevlendirilen Ulusal İstişare Komitesi Başkanı Anayasa Hukuku Profesörü Sadık Beliyd, bu ay başında yeni Anayasa'da "Devletin dini İslam'dır" maddesinin yer almayacağı yönünde açıklamalarda bulunmuştu.
Buna tepki gösteren Nahda Hareketi, Arap ve İslam kimliğinin devletin temelinde yer aldığının altını çizerek, planlanan Anayasa değişikliklerini "halkın değişmez değerlerini yıkma girişimi" olarak nitelendirmişti.
Ulusal İstişare Komitesi, hazırladıkları Anayasa taslağını dün Cumhurbaşkanı Said'e sunmuştu.
> Tunus Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Said'e teslim edilen taslağın nihai olmadığı, bazı bölümlerinin tekrar gözden geçirileceği ifade edilmişti.
Tunus'taki siyasi kriz
Tunus Cumhurbaşkanı Said'in 25 Temmuz 2021'de açıkladığı olağanüstü kararlar, ülkede bir tür "istisnai durum" oluşmasına yol açtı.
Parlamentonun çalışmalarını donduran ve milletvekili dokunulmazlıklarını kaldıran Said, 22 Eylül 2021'de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendine bağladı.
Said, 13 Aralık 2021'de açıkladığı "siyasi krizden çıkışın yol haritası" ile ülkede 25 Temmuz 2022'de Anayasa değişikliği referandumu, 17 Aralık 2022'de de erken genel seçim yapılacağını bildirdi.
Tunus'ta bazı kesimler, Said'in kararlarını "darbe" olarak nitelendiriyor ve ülkenin demokrasiden uzaklaştığını savunuyor.
Said'in anaysa kararları protesto edildi
Tunus’ta 25 Temmuz’da düzenlenecek yeni Anayasa referandumunu protesto eden göstericiler, 6 Haziran’dan bu yana genel grev yapan Tunuslu hakimlere destek verdi.
Emel Partisi Siyasi Komite Başkanı Ahmed Necib eş-Şabbi öncülüğünde 31 Mayıs’ta kurulan Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin çağrısıyla düzenlenen gösteride, yüzlerce aktivist Tunus’un merkezinde yer alan Habib Burgiba Caddesi'nde toplandı.
25 Temmuz’da düzenlenecek yeni Anayasa referandumunu protesto eden göstericiler, 6 Haziran’dan bu yana Cumhurbaşkanı Kays Said’in yargı mensuplarını görevden alana kararnamesine karşı genel grev düzenleyen hakimlere destek çağrısı yaptı.
"Kahrolsun darbe", "Ulusal diyalog yok, referanduma hayır", "Yargı ve adalet bağımsızdır" sloganları atılan gösteride konuşan Şabbi, şunları söyledi:
Eşi görülmemiş bir ekonomik ve sosyal krizin yanı sıra anayasal kurumlara ve özgürlüklere darbe girişiminden dolayı büyük bir siyasi kriz ile de karşı karşıyayız. Geniş katılımlı ulusal bir diyalog olmadan bu sorunlara çözüm bulunamaz.
Tunuslu hakimler 6 Haziran’dan bu yana genel grevde
Cumhurbaşkanı Said'in ülkede "yolsuzluk ve terör konularında soruşturmaları engelleyerek yargının önünü tıkamakla" suçladığı 57 hakim 1 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlanan kararnameyle görevden alınmıştı.
Söz konusu karar Tunuslu parti ve sendikaların yanı sıra uluslararası camianın da büyük tepkisine neden olmuştu.
Tunus Hakimler Derneği, 4 Haziran’da yaptığı açıklamada, Said'in yargı kararnamesine karşı genel grevin yanı sıra tüm yargı binalarında oturma eylemleri düzenlenmesi ve görevden alınan hakimlerin yerine aday olunmaması yönünde karar aldıklarını duyurmuştu.
6 Haziran'da başlatılan genel grevin önemli terör davalarını kapsamadığı bildirilmişti.
Cumhurbaşkanı Said ülkeyi çıkmaza sürüklüyor
Cumhurbaşkanı Kays Said, halkın ve muhalefetin itirazlarına rağmen anayasada yaptığı değişiklikler ülkeyi geri dönülmez bir kaosa sürüklüyor.
Tunus'un önde gelen hareketlerinden Nahda'yı siyasi olarak bloke etmeye çalışması ve kendi yerini sağlamlaştırma adına yaptığı hamleler Tunus'un on yıllarca çözemeyeceği bir promlemler bütünü haline getirdi.
Önümüzdeki günlerce Said'in hamlelerine direnen muhalefet grupları hapse atılabilir ve ülke kaosun içerisinde kalabilir.